Havo 4 Absolutisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Waarom draagt Elizabeth handschoenen?

Leerdoelen

• Wat absolutisme betekent
  
• Op welke manier vorsten meer macht kregen politiek gebied
  
• Op welke manier vorsten meer macht kregen economisch gebied
  
• Op welke manier vorsten meer macht kregen militair gebied
  
• Op welke manier vorsten meer macht kregen religieus gebied

Hoe dacht Luther over de relatie tussen vorst en volk?

Waarom werden Noordelijke 'Nederlanders' over het algemeen calvinistisch?

Politiek

Versailles

Karel V 

Karel V

Waarom kwam het volk niet in opstand toen Lodewijk het peperdure Versailles liet aanleggen?

L'État, c'est Moi

• De wil van de koning is wet. Dit noem je absolutisme. 
  

• Lodewijk XIV 
• Deze macht is door god gegeven: droit divin (goddelijk recht, bedacht door Bossuet)
  

Lodewijk XIV

Karel V 

Karel V

Lodewijk XIV - 5 jaar (1643)

Lodewijk XIV - 63 jaar (1701)

Lodewijk XIV - 32 jaar (1670)

Lodewijk XIV (1638-1715)

> kreeg al snel na zijn geboorte de bijnaam 'de door God gegevene'

> band tussen Lodewijk XIII en XIV was slecht; hij moest zelfs als 4-jarige op zijn knieeen vergiffenis vragen aan zijn vader omdat hij niet genoeg respect had voor zijn vader.

> officieel al op 4-jarige leeftijd koning van Frankrijk; in de praktijk werd Anna van Oostenrijk regentes en regeerde samen met Mazarin als eerste minister.

> na de dood van Mazarin in 1661 neemt Lodewijk XIV definitief de macht over.

Kroning Lodewijk XIV 1654, Reims

• 'Ik beloof oprecht aan het christelijke volk, en mijn onderdanen, in de naam van Christus, dat mijn regering te allen tijde de ware vrede van Gods kerk zal bewaren'
• paars fluwelen schoenen aan
• zwaard 'Joyeuse' (Karel de Grote) gekust
• 'le Sacre', christelijke zalving

La Fronde 1647-1653

Toen de Franse koning Lodewijk XIII overleed braken er opstanden uit.
De geestelijken en ook de adel wilden weer meer macht. 
Dit liet een diepe indruk achter op de jonge Lodewijk de XIV. Als hij volwassen is en koning wordt, gaat hij het anders doen.  Dat kwam goed uit, want het gewone volk was al die opstanden behoorlijk zat.

Lodewijk XIV

• als 'Zonnekoning'
• herkomst:
• hij speelde de hoofdrol in het 'Ballet van de Nacht' (1653)
• 7 dagen lang, 3000 toeschouwers
• de krachten van het kwaad (>Fronde edelen) legden het af tegen de opkomende zon

politiek:

• de vorst neem alle beslissingen zelf
• door hem aangestelde ambtenaren rapporteren aan hem
• vorst bepaalt nieuwe wetten
• censuur ingevoerd
• rechtvaardiging:
• 'droit divin'

Kijk goed naar dit schilderij!

Hoe wordt het droit divin op dit schilderij uitgebeeld?

1. Koning zit op de troon
2. Koning is omringd met bisschoppen
3. Koning krijgt de macht van 'boven'
4. De koning is 'verlicht'

waarom was de adel volgens de jonge Lodewijk gevaarlijk?

1. De adel probeerde een andere koning te benoemen
2. De adel weigerde belasting te betalen
3. Tijdens zijn jeugd kwamen ze in opstand
4. De adel probeerde Lodewijk te bestelen

Economisch

Economie

Karel V 

Karel V

- mercantilisme (Colbertisme)

doel: rijkdom van Frankrijk vergroten

Jean-Baptiste Colbert (1619-1683)
Een economische politiek die erop gericht is om de rijkdom van een land, uitgedrukt in de hoeveelheid edelmetaal, te vergroten. De positie van de eigen staat ten opzichte van andere staten zou daardoor worden versterkt. Aanhangers van het mercantilisme streefden ernaar de export groter te maken dan de import. Hierdoor zou een positieve handelsbalans ontstaan. De export zou moeten bestaan uit hoogwaardige nijverheidsproducten, terwijl de import meer gericht moest zijn op het verwerven van (goedkope) importproducten

Wat is mercantilisme?

Mercantilisme

Minister Colbert:

economische politiek die erop gericht is om de rijkdom van het eigen land te vergroten, door de import te verkleinen en export te vergroten.

Economisch:

• mercantilisme =
• het bevorderen van de eigen handel door:
• invoerrechten +
• inperken van mogelijkheden om handel te drijven (oa havenverbod)
• Doel: 
• geld voor leger en hofhouding (Versailles)

Religieus

Religieus

• Lodewijk XIV was katholiek >
• eiste eenvormigheid >
• Edict van Nantes ingetrokken (1685)
• hugenoten vervolgd,
• velen vluchtten o.a.
• naar Nederland
• opmerking: 
• economisch gezien was dit een groot drama voor Lodewijk (kapitaalvlucht)

Cultuur

Karel V 

Karel V

Godsdienst

Herroeping van het Edict van Nantes (1685) / Edict van Fontainebleau

Hofcultuur

- Versailles

- dans (ballet)

- muziek (Lully)

Eén koning, dus één wet en één geloof

• Edict van Nantes (uit 1685) werd ongeldig verklaard: 

• Hugenoten (protestanten) hadden geen vrijheid van godsdienst meer.
  

Militair

Militair

• opbouw van een 'staand' leger
• professioneel georganiseerd:
• training / uitrusting / salaris
• rangen op basis van geschiktheid
• bijkomend voordeel: 
• invloed adel beperkt

Leger

Karel V 

Karel V

permanent leger van beroepssoldaten

Kenmerken:

- goede training

- goede wapenuitrusting

- goed salaris

Met deze spotprent wilde de tekenaar laten zien dat Lodewijk XIV