29 maart V4 Arm en Rijk

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Nieuws van de week

Waarom zullen 'schipspotters' in Kaapstad blij zijn?

Theorie van Ullman

Het vastgelopen schip in het Suez-Kanaal, wat vormt dat in de theorie van Ullman ?

Programma vandaag

Bespreken oefentoets

Herhalen "moeilijke" onderwerpen

1) Ze bieden veel werk aan mensen die anders nauwelijks iets zouden verdienen. Daarvan kunnen die een gezin onderhouden. Men geeft geld uit, wat goed is voor de economie van het land.
    2) De export van rozen levert Ethiopië veel geld op, waardoor de handelsbalans positiever wordt. Daarmee heeft de regering meer geld om voedsel te kopen.
    3) Ze leren hun werknemers moderne technieken, die ze kunnen overnemen.

1) in de nabijheid van een (internationaal) vliegveld
    2) op een plaats waarvandaan een (internationaal) vliegveld snel bereikbaar is
    Uitleg:
    De transporteerbaarheid is heel belangrijk voor bederfelijke tuinbouwproducten. De infrastructuur in Ethiopië en de grote afstanden maken de transporteerbaarheid slecht. Een gunstige ligging ten opzichte van een (internationaal) vliegveld maakt snel vervoer van tuinbouwproducten naar de afzetgebieden mogelijk.

Eritrea werd een tussenliggende hindernis als gevolg van het conflict. De vrije doorgang naar zee werd belemmerd (oorzaak),
    waardoor de in- en uitvoer overzee (voor Ethiopië als binnenstaat / landlocked country) moeilijker werd (gevolg).

1 Verklaar het dalende waterpeil van de Dode Zee.Je antwoord moet een oorzaak-gevolgrelatie bevatten.

Het gebruik van water voor de landbouw en als drinkwater is in de loop van de tijd sterk toegenomen (oorzaak), daardoor is de afvoer via de Jordaan naar de Dode Zee afgenomen en daalde het waterpeil van het meer (gevolg).

Er waren plannen (atlaskaart) voor de aanleg van een kanaal tussen de Middellandse Zee en de Dode Zee. Natuurorganisaties en het bedrijfsleven (hotelbezitters en vastgoedeigenaren bijvoorbeeld) protesteerden hevig tegen de aanleg van dit kanaal. Noteer van elke belangen-groep een argument tegen deze waterleiding.

Natuurorganisaties: zij zijn bang dat het natuurlijke evenwicht in de Dode Zee wordt verstoord.
    Bedrijfsleven: zij hebben langs de oevers van het meer gebouwd. Als het waterpeil stijgt, zullen de gebouwen onder water komen te staan en zullen de inkomsten wegvallen.

Het geprojecteerde kanaal loopt door Gaza, dat werd overgedragen aan de Palestijnse Autoriteit. Er zijn veel conflicten tussen Israël en Gaza. Een gezamenlijk project heeft in die situatie weinig toekomst.

Gebruik bron 2 en 3.
4 Het nieuwe project, het Red-Deadkanaal (atlas), wordt wel de vredespijp genoemd. Beredeneer waarom deze bijnaam goed gekozen is

Het project heeft voordelen voor Israël, Jordanië en de Westelijke Jordaanoever: elektriciteit en zoet water. Wederzijdse belangen bevorderen de vrede.

5 Het Red-Deadkanaal zou zonder een ontziltingsinstallatie veel slechter uitpakken. Geef hiervoor de verklaring.

Doordat het water deels ontzilt wordt, kan men het water op weg naar de Dode Zee ook gebruiken voor irrigatie. Dan dient het twee doelen: irrigatie en het aanvullen van de tekorten in de Dode Zee.

6 Van welke factor kan men met deze pijpleiding goed gebruikmaken voor het opwekken van elektriciteit? Licht toe

De Dode Zee ligt veel dieper: er is een groot hoogteverschil tussen het zeeniveau en de zeer diep gelegen Dode Zee.

China investeert in Sudan, Zuid-Sudan en Ethiopië onder andere in brandstoffen en infrastructuur. Deze twee investeringen houden verband met elkaar.
1. Beredeneer welk belang China heeft bij het investeren in zowel brandstoffen als infrastructuur.

Uit de redenering moet blijken dat:
    - brandstoffen nodig zijn voor de groeiende economie van China
    - de aanleg van infrastructuur nodig is om brandstoffen richting havens / China te vervoeren

Sinds de afscheiding van Zuid-Sudan investeert China veel in het opbouwen van een goede relatie met deze jonge staat.
2 Beredeneer met behulp van bron 2 waarom

Veel olievoorraden in het voormalige Sudan liggen nu in Zuid-Sudan.
    China probeert het wegvallen van de olie-import uit Sudan te compenseren met het betrekken van olie uit Zuid-Sudan.

Gebruik de atlas. China investeert in Sudan in waterkrachtcentrales. Hiervoor worden stuwdammen aangelegd. De stuwmeren die daarbij ontstaan, worden gebruikt voor irrigatie. 3 Welk land wordt benadeeld door de aanleg van stuwdammen in Sudan? Geef twee redenen waarom de watervoorziening van dit land kwetsbaar is door deze ingreep.

Egypte, twee redenen gevraagd:
    1) Egypte ligt helemaal benedenstrooms aan de Nijl (en lijdt dus onder alle ingrepen die verder bovenstrooms worden gedaan).
    2) Egypte is voor de watervoorziening vrijwel helemaal afhankelijk van de hoeveelheid binnenkomend Nijlwater. / Egypte heeft nauwelijks andere waterbronnen dan de Nijl.

De bevolking van de drie Oost-Afrikaanse landen profiteert niet optimaal van de Chinese investeringen. 4 Geef hiervoor twee oorzaken.

Twee oorzaken gevraagd, bijvoorbeeld:
    1) Het grootste deel van de winst vloeit af naar Chinese bedrijven.
    2) De Chinese bedrijven nemen relatief weinig Ethiopische of (Zuid-) Sudanese werknemers in dienst / nemen vooral Chinese werknemers in dienst.
    3) De overheden investeren het geld van de Chinese investeringen niet optimaal in zaken die de bevolking ten goede komen.
    4) Op de lange duur blijken de hulpbronnen uitgeput te zijn en staat de bevolking met lege handen. Alleen de heersende elite heeft zich verrijkt.

5 Beargumenteer waarom de Iraakse regering alles wil doen om de Chinese belangen te beschermen

De Chinese activiteiten (investeringen, aankoop van olie) zorgen voor veel inkomsten, die Irak hard nodig heeft om zich te ontwikkelen / voor de strijd tegen ISIS.

Ik ken de liggingskenmerken van Ethiopië
Ik ken de bevolkingskenmerken van Ethiopië benoemen
Ik ken de gebiedskenmerken van de bergstaat Ethiopië
Ik kan uitleggen de gebiedskenmerken betekenen voor de voedselproductie
Ik kan uitleggen hoeverre de interne en externe relaties van belang zijn voor de voedselvoorziening van Ethiopië

Ik kan de verschillen in de mondiale voedselvoorziening verklaren
Ik kan uitleggen in hoeverre globalisering en technische ontwikkelingen een rol spelen bij de voedselproductie en consumptie
Ik kan verklaren hoe het kan dat in een land met voldoende regen zo veel mensen ondervoed zijn
Ik kan vertellen wat donorlanden en Ethiopië zelf doen om de voedselzekerheid te bestrijden.

Ik kan uitleggen hoe aardolie ontstaat, hoe het vervoerd wordt en wat je er mee kunt
Ik kan benoemen waar olievoorraden zijn en van wie ze zijn
Ik kan vertellen wie er wereldwijd olie verbruiken
Ik kan uitleggen welke geopolitieke gevolgen er zijn van afnemende oliereserves en de ongelijke spreiding daarvan
Ik kan uitleggen in hoeverre de oliewinning in Irak in het verleden de welvaart in het land heeft bepaald en wat de oorzaken daarvan waren
Ik kan beredeneren welke rol olie in de toekomst in de economie van Irak zal spelen
 

Morgen

Leren voor de toets

Eventueel vragen stellen.