5.2 Chromosomen en genen

• Biologie / Verzorging
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Planning

Uitleg basisstof 2

Opdrachten maken

Leerdoelen

•  Je kunt uitleggen hoe elk van de ouders 50% van de chromosomen levert.
•  Je kunt aangeven dat bij mensen het geslacht wordt bepaald door de geslachtschromosomen.
•  Je kunt uitleggen hoe door geslachtelijke voortplanting variatie in genotypen ontstaat.

Ieder mens heeft duizenden erfelijke eigenschappen. De informatie hiervoor ligt in slechts 46 chromosomen. Van elk chromosoom heb je er twee.

Mens: 46 chromosomen (23 paren chromosomen)

Chromosomen paren

Geslachtschromosomen

Mogelijkheden:

XX - meisje

XY - jongen

Varianten van een gen

Geslachtscellen

Zoals je in de afbeelding hiernaast kunt zien, bevatten onze geslachtscellen ook chromosomen. Geen 46 maar 23, dus dit noem je enkelvoudige chromosomenparen of enkelvoudige genen. Als de eicel en zaadcel bij de bevruchting versmelten bevat de bevruchte eicel weer 46 chromosomen. 23 van de vader, 23 van de moeder.

Ten slotte deelt de bevruchte eicel zich in twee cellen door celdeling. Een moedercel deelt zich telkens in twee dochtercellen.

In welke cellen komen de chromosomen enkelvoudig voor?

1. Geslachtscellen
2. Lichaamscellen

Bij de vorming van geslachtscellen ontstaat variatie in genotypen

Elke zaadcel heeft hetzelfde genotype.

1. Waar
2. Niet waar

Het genotype van een organisme komt tot stand op het moment van de bevruchting.

1. juist
2. onjuist

chromosomen

genen

Lange dunne draden

Komen in paren voor

Bevatten informatie voor een erfelijke eigenschap

Deel van een chromosoom

Bevatten veel genen

Gen

Celkern

DNA

Chromosomen

DNA

Celkern + 

Chromosoom

Gen

Chromosoom

Wat is genotype

1. Alles wat jou aangeleerd is
2. Alle informatie in je DNA

Hoe noemen we alle uiterlijke eigenschappen van een organisme?

1. Fenotype
2. Genotype

Maken van de opdrachten

Th. 5.2  Chromosomen en genen   1   t/m  11

Klaar? Test jezelf *alles voldoende*