Les 4 HC China 1842-2001

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Bokseropstand

De hervormingspogingen van de keizer (Guangxu) tijden de Periode van Honderd Dagen (1898) mislukten.

Direct gevolg: bokseropstand. Wederom werd er tegen de regering gevochten die gefaald had het westen buiten te houden. Keizerin Cixi steunde de Boksers.

Een internationaal leger maakte een einde aan de opstand. Dit leidde tot het Bokserprotocol 

Gevolg: nieuwe hervormingen  (parlementaire democratie, afschaffen ambtenarenexamen)

Einde keizerrijk

Jonge intellectuelen, onderwezen op westerse leest, promoten nieuwe  denkbeelden.

• In 1911 wordt China na een revolutie een republiek.
  
• Keizer wordt afgezet maar mag in de Verboden Stad blijven wonen

HC China - deel II: 1912-1949

Waardoor ontstond de Volksrepubliek China (1912-1949)?

Drie Volksbeginselen

Guomindang (GMD/KMT) werd opgericht

• Inzet op de Drie Volksbeginselen:                   1: nationalisme 2:democratie en                       3: socialisme (volkswelvaart)
• Grote macht voor het parlement

Machtswisseling

In 1913 wordt Song van GMD/KMT vermoord. Generaal Yuan Shikai (foto) grijpt de macht en ontbindt parlement. Sun vlucht naar het buitenland.  Yuan wordt in 1915 door aanhangers uitgeroepen tot nieuwe keizer.

In 1916 komt de gevluchte Sun terug en start een tegenregering in Kanton, met steun van de SU. Het westen steunt regering van Yuan

4 Mei-beweging 1921

Onvrede over buitenlandse inmenging blijft. 

• Nieuwe partij: Chinese Communistische Partij, komt voort uit de 4 mei-beweging. Vooral onvrede over Vrede van Versailles (Japan kreeg Duitse gebieden in China). Steun van SU.
• Ook GMD/KMT had sympathie voor SU (mede door afwijzing imperialisme).

             Samenwerking CCP en GMD/KMT

Breuk tussen GMD en CCP

Leider van de GDM, Chiang Kai-shek (foto), wordt anti-communistisch.

Er volgt een bloedige staatsgreep waarbij veel communistische leiders werden vermoord.

• CCP vlucht naar de provincie Jiangxi 
• GMD neemt macht in China over (1927)

Bestuur GMD (1927-1948)

• Veel modernisering (onderwijs, infrastructuur, volksgezondheid)
  
• Deels einde aan Ongelijke Verdragen

Maar ook:

• Geen bestuurlijke hervormingen
• Corruptie en dictatoriale trekjes (vervolging tegenstanders)
• geen landhervormingen

Mao Zedong

Mao Zedong (foto) werd lid van de CCP na de 4 Mei-beweging.

• Richtte vanaf 1927 revolutionaire boerenbonden op > grootgrondbezit moest worden verdeeld
• Na de staatsgreep van Chiang (GMD) sluiten veel communisten zich bij Mao aan

Rode Leger

Mao stichtte een communistische republiek in Jiangxi. Na de Lange Mars  in 1934 werd die voortgezet in Shaanxi.

Het Rode Leger werd opgericht met als doel het tot stand brengen van de communistische revolutie in China.

Lange Mars

Problemen GMD

• Opstandige communisten
  
•  Japanse bezetting van Mantsjoerije en later kustgebieden en de Jangtse-vallei

Het Verenigd Front  in 1937 van communisten en GMD (noodzaak) ter bestrijding van Japan liep op niets uit.

Burgeroorlog 1927-1949 (onderbroken door invallen van Japan vanaf 1931 > Mantsjoerije)

1 oktober 1949:

Mao roept Volksrepubliek China uit

Chiang Kaishek vlucht naar Taiwan

Een documentaire en een beeldfragment rond Mao Zedong

www.2doc.nl

www.2doc.nl

Paragraaf 3

Waardoor heeft de Volksrepubliek China zich kunnen ontwikkelen tot een grootmacht (1949-2001)?

China onder Zedong

Totalitarisme

Alles in een hand

Propaganda

Bondgenootschap met SovjetUnie

Geen handel (en afsluiting van) Westerse landen

Grote sprong voorwaarts

Door Mao georganiseerde campagne die van China in korte 

tijd een industrieel land vol overvloed en zonder ongelijkheid en privebezit moest maken (1958-1961). De campagne wordt als mislukt beschouwd. 

Afschaffen privebezit: 

Samengevoegd in communes 

Verplichte migratie naar platteland

Kleine staalovens

Problemen

- kwantiteit ipv kwaliteit staal

- landbouwproductie nam af

- groot deel landbouwproductie verkocht aan het buitenland

- droogte

Dit zorgde voor hongersnood: naar schatting 30 miljoen Chinezen stierven tussen 1958 en 1962

Mao trad terug als president (was nog wel voorzitter van de CCP)

Culturele revolutie

Persoonsver-heerlijking

Het Rode boekje Mao moest iedereen bij de hand hebben!

Culturele revolutie

Door Mao georganiseerde campagne om de maatschappij 

radicaal te veranderen door een complete breuk met het verleden, vond plaats tussen 1966 en 1969. Had ook als doel de partij te zuiveren van tegenstanders van Mao Zedong. 

Dit werd de Rode Terreur genoemd.

Uit de syllabus

'Rode gardisten namen het voortouw in een beweging die sterk anti-traditioneel, anti-intellectueel en xenofoob was en die de gehele samenleving ontwrichtte.

Dood Mao 1976

Deng Xiaoping

Leidinggevende figuur binnen de Chinese Communistische Partij van 1976 tot 1989. Hij liet het strikte communisme los en leidde de Vier Moderniseringen. Deng zorgde voor economische vrijheid, maar gaf mensen geen politieke vrijheden. 

Vier Moderniseringen

Onder leiding van Deng Xiaoping

1.  Landbouwhervormingen

2. Defensie moderniseren en versterken

3. Industrie moderniseren (minder staatsplanning)

4. Wetenschap en onderwijs verbeteren

Economische hervormingen

'Rijk worden is glorieus'

Meer ruimte voor ondernemingen, privatisering staatsbedrijven

Segregatie in de samenleving nam toe: verschillen tussen rijk en arm enorm groot. 

Protest 1989 op plein van de Hemelse Vrede

Jiang Zemin

Voorzitter van de Chinese Communistische Partij (1998-2002) en na Deng de sterke man van China. Jiang zette Dengs beleid voort. Onder zijn bewind werd China een economische grootmacht. 

Symbolische overdracht

Macao en Hongkong eind jaren 1990. 

Overdracht aan China, maar kapitalistisch en vrij. 

Veranderende relatie met Brittannië en Portugal.

Toetreding WHO

in 2001.

Grootse havens liggen in China. 

De volksrepubliek was daarmee uitgegroeid tot een economische én politieke wereldmacht met een communistisch bewind dat kapitalistisch (maar niet democratisch) denkt en handelt.