poëzie

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 1

Fictie - week 50

wat doen we vandaag? 

• leerdoelen van deze week bespreken 
• interactieve instructie leerdoelen 
• zelfstandig aan de slag

Leerdoelen 

• Ik weet wat poëzie is
• Ik weet wat een strofe is
  
• Ik weet wat de begrippen alliteratie en assonantie betekenen
  
• Ik kan alliteratie en assonantie toepassen in een zelfgeschreven gedicht
  

Wat heb je hieraan in het leven? 

- je leert op een andere manier naar dingen kijken

- het lezen van gedichten vergroot jouw inlevingsvermogen 

- het schrijven van poezie zorgt voor creatief denken 

Leerdoelen 

- je leert op een andere manier naar dingen kijken

- het lezen van gedichten vergroot jouw inlevingsvermogen

- het schrijven van poezie zorgt voor creatief denken 

Wat is poëzie?

De kenmerken van poëzie

We bekijken samen een filmpje over poëzie.

Tijdens het kijken van het filmpje noteer je kernwoorden (belangrijke woorden) over poëzie in je schrift.

Welke kernwoorden heb jij opgeschreven?

Kenmerken van poëzie

• Regels zijn niet volgeschreven; er is veel wit op de bladzijde.

• Soms rijmen gedichten, soms ook niet.
• Een gedicht kan heel kort zijn, maar ook langer.
• Soms vertelt een gedicht een verhaal, meestal gaat het over gevoelens en gedachten.
• In een gedicht wordt taal vaak anders gebruikt, waardoor je moet nadenken over de betekenis van het gedicht.
  

Geschiedenis gedichten

Een dichtvorm is al heel oud. In vroege tijden gaven rondtrekkende verhalenvertellers en liedjeszangers hun verhalen door op rijm.

Een verhaal in de vorm van een gedicht konden zij  beter onthouden en het brengt
meer spanning in de manier van vertellen.

Rijm van een gedicht

In de middeleeuwen maakten dichters vooral gebruik van volrijm. Volrijm betekent dat het hele woord rijmt op een ander woord. 

Andere rijmsoorten

- Alliteratie (medeklinkerrijm)

- Assonantie (klinkerrijm)

Even oefenen

Gedichten wel/niet op rijm

Gedichten hoeven niet te rijmen. Een gedicht dat niet rijmt noem je ‘blank vers’.

 Als een gedicht wel rijmt, kan je een rijmschema opstellen. In een rijmschema zie je dan welke zinnen steeds op elkaar rijmen.

Rijmschema gedichten

Het is makkelijk om het rijmschema van een gedicht te achterhalen:

1. Lees het gedicht.
2. Kijk welke zinnen met elkaar rijmen.
3. Geef elke rijmende zin dezelfde letter, begin met a.
   

Rijmschema gedichten

Voorbeeld:

Al vanaf de eerste dag

was ik betoverd door jouw lach

Mijn liefde voor jou is eindeloos

Het is daarom dat ik voor jou koos

Ik blijf je eeuwig trouw

Jij bent alles waar ik van hou

jij bent alles waar ik van hou

Rijmschema gedichten

Voorbeeld:

Al vanaf de eerste dag

was ik betoverd door jouw lach

Mijn liefde voor jou is eindeloos

Het is daarom dat ik voor jou koos

Ik blijf je eeuwig trouw

Jij bent alles waar ik van hou

jij bent alles waar ik van hou

a

a

b

b

c

c

Dit is een gedicht met rijmschema...

1. abcabc
2. ababacac
3. aabbaacc

Het Wilhelmus

Het Wilhelmus is geschreven tussen 1568 en 1572 en is daarmee het oudste volkslied ter wereld. De auteur is waarschijnlijk Marnix van St. Allegonde.

Het Wilhelmus is een ode aan Willem van Oranje, die een symbool is voor de strijd tegen de Spanjaarden in de tweede helft van de zestiende eeuw.

Samen één

In de Middeleeuwen waren Nederland en Duitsland één groot rijk. Duitse bloed betekende in de 16e eeuw dus nog zowel Duits als Nederlands. In diezelfde eeuw was de Republiek der Nederlanden in oorlog met Spanje. Dit was de 80-jarige oorlog. Het Wilhelmus versterkte de onderlinge saamhorigheid van het volk, het was een soort clublied tijdens de oorlog.

Als je meer wil weten over de geschiedenis van het volkslied, kijk dan op www.wilhelmus.nl.(externe link)

Het Wilhelmus

In de Middeleeuwen waren Nederland en Duitsland één groot rijk. Duitse bloed betekende in de 16e eeuw dus nog zowel Duits als Nederlands. 

In diezelfde eeuw was de Republiek der Nederlanden in oorlog met Spanje. Dit was de 80-jarige oorlog. Het Wilhelmus versterkte de onderlinge saamhorigheid van het volk, het was een soort clublied tijdens de oorlog.

Aan de slag!

1. Lees het Wilhelmus

2. Maak de bijbehorende verwerkingsopdrachten

3. Werk verder aan het fictiedossier