afronden 7.2+ UL 7.3+ 7.4 (3mavo)

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

planning =

1. strafwerk inleveren
2. afronden 7.2
3. Leerdoelen + uitleg 7.3
4. Leerdoelen + uitleg 7.4
5. (huis)werk opgeven
6. aan de slag met (huis)werk
7. PW T.5 + T.7 inplannen

controle 7.2=opdracht 1+2+4 t/m 7 

Alle leerlingen ook alles bijgewerkt van 7.1?!

Log met je CHROMEBOOK

 in op LessonUp

Log in via de code!

Scharnier-gewricht

Rol-gewricht

Kogel-gewricht

Vergroeid

Kraakbeen

Gewricht

Naadverbinding

Gewrichtskogel

Kapselband

Kraakbeenlaagje

Gewrichtssmeer

Gewrichtskom

Gewrichtskapsel

Wat is het doel van duurzame ontwikkelingen?

1. Het verminderen van milieubelasting
2. Het vergroten van afvalproductie
3. Het stimuleren van luchtvervuiling
4. Het verbruiken van meer fossiele brandstoffen

Wat is het doel van de jaarlijkse klimaatconferenties?

1. Maatregelen afspreken om landen te beschermen tegen de stijging van de zeespiegel
2. Regels afspreken die de uitstoot van broeikasgassen zullen verminderen
3. Regels afspreken over het terugdringen van smog en fijnstof

Wat is geen vorm van landbouw?

1. akkerbouw
2. tuinbouw
3. veeteelt
4. fruitteelt

Wat is een nadeel van monocultuur?

1. Meer variatie in oogst
2. Meer vatbaar voor ziektes en plagen
3. Minder afhankelijk van het weer
4. Minder arbeidsintensief

Monocultuur

Voordelen:

• snel en gemakkelijk de bodem bewerken en oogsten
• (hierdoor hogere opbrengst voor lage prijzen)

Nadelen: 

• meer kans plagen & ziektes die sneller kunnen verspreiden
• Meer bestrijdingsmiddelen hiertegen moeten gebruiken
• door uitputting grond; stal-/kunstmest  aanvoeren

MONOCULTUUR:

Voordelen:

• snel en gemakkelijk de bodem bewerken en oogsten
• (hierdoor hogere opbrengst voor lage prijzen)

Nadelen: 

• meer kans plagen & ziektes die sneller kunnen verspreiden
• Meer bestrijdingsmiddelen hiertegen moeten gebruiken
• door uitputting grond; stal-/kunstmest aanvoeren          

Bemesten van akkers met kunstmest kan leiden tot watervervuiling.

1. waar
2. niet waar

Wat wordt er bij bodembewerking gedaan?

1. De grond wordt luchtiger gemaakt.
2. De grond wordt met rust gelaten.
3. Er komen andere planten in de grond

Veredelen is ...........

1. Maken van een nieuw organismen door de mens gewenste eigenschappen van beide te combineren .
2. Bewaren van voeding door schimmels en bacteriën, door de mens gekozen.
3. Organismen eten met de door de mens gewenste eigenschappen.
4. DNA veranderen d.m.v. antibiotica te gebruiken.

Wat is genetische modificatie?

1. Zorgen dat een organisme maar één soort nakomelingen krijgt.
2. Het plaatsen van erfelijke informatie van het ene naar het andere organisme.
3. Schimmels bestrijden met een nieuwe soort.
4. Het klonen van een bevruchte eicel.

Wanneer de melkkoeien buiten komen staan ze vaak op eentonige weilanden te grazen. Waar is dit een voorbeeld van?

1. monocultuur
2. intensieve landbouw
3. intensieve veeteelt en intensieve landbouw
4. monocultuur en intensieve veeteelt

Wat is een nadeel van intensieve veeteeltbedrijven?

1. mestoverschot
2. producten zijn duur
3. bedrijven leveren weinig producten
4. versterking van broeikaseffect

Om het aantal landbouwhuisdieren te vergroten, kan men gebruikmaken van...

1. kunstmatige inseminatie
2. genetische modificatie
3. in-vitrofertilisatie
4. een monocultuur

ki of ivf?

1. Ki
2. ivf

• Log nu uit op deze lessonup

• sluit je chromebook

Leerdoelen 7.3 

• Ik kan de kenmerken van bestrijdingsmiddelen en biologische bestrijding noemen.
• Ik kan vormen van landbouw beschrijven waarbij minder stoffen aan het milieu worden onttrokken of toegevoegd.

Gangbare landbouw

veel dieren bij elkaar gehouden (intensieve veelteelt)
veel dezelfde gewassen bij elkaar geteeld (monocultuur)

• Voordeel = doelmatig werken,  meer opbrengst
• Nadeel = grotere kans op ziekten en plagen
• Nadeel =  nadelen voor het milieu                                                                                (uitputting, vermesting, verzuring)

Bestrijdingsmiddelen 

Kenmerken van bestrijdingsmiddelen

Gewasbeschermingsmiddelen of pesticiden: 

kunnen om ziekten en plagen snel en goed bestrijden. 

Niet-selectieve bestrijdingsmiddelen: 

bestrijdingsmiddelen die niet alleen de plaagdieren doden, maar ook de nuttige organismen. 

Selectieve bestrijdingsmiddelen: 

bestrijdingsmiddelen die alleen de schadelijke organismen bestrijden.

Resistentie

Nadeel van bestrijdingsmiddelen = 

1 -Resistentie

• Nadeel van bestrijdingsmiddelen is dat een populatie er ongevoelig voor kan worden.
• Sommige individuen zijn dan ongevoelig/ minder gevoelig voor het middel. 
• Deze organismen overleven en planten zicht voort. 
• Na een aantal generaties is de hele populatie resistent. 
• Er komt een nieuwe plaag. Om deze te bestrijden, is een ander bestrijdingsmiddel nodig. 

Nadeel van bestrijdingsmiddelen = 

2 - bioaccumulatie

• Sommige bestrijdingsmiddelen worden maar heel langzaam  biologisch afgebroken. 
• Dieren krijgen het middel binnen en slaan het op in hun vetweefsel
• Het middel kan dan in de volgende schakel van de voedselketen terecht komen.
• Zo komt er een ophoping van giftige stoffen die hoger in de voedselketen zitten
• Dit noem je bioaccumulatie.

Dieren aan het eind van de voedselketen krijgen in verhouding de meeste bestrijdingsmiddelen in hun lichaam en kunnen daaraan doodgaan. 

Biologische/natuurlijke bestrijding: 

natuurlijke vijanden

Natuurlijke bestrijding =

Het bestrijden van ziekteverwekkers door natuurlijke vijanden te gebruiken (bijvoorbeeld lieveheersbeestjes die luizen opeten.

voordelen;

1 = geen ophoping van gif in de voedselketen        (dus geen bioaccumulatie)

2 =  ziekteverwekkers worden niet resistent.

Vruchtwisseling

(=wisselteelt)

- Bij vruchtwisseling wordt er nooit twee jaar achter elkaar hetzelfde gewas op een stuk grond verbouwt.

  

-De ziekteverwekkers voor dit gewas verdwijnen dan uit de bodem.

Wisselen van gewas om plantenziekten te voorkomen wordt al meer dan 1200 jaar gebruikt.  

Een voorbeeld daarvan is aardappelmoeheid: aardappelcysteaaltjes (=wormpjes) die wortels van aardappelplanten aantasten gaan dood van ander gewas.

Een andere manier om deze wormpjes te bestrijden 

is door afrikaantjes te planten. 

Ondergronds scheiden de wortels van deze plant stoffen af die wormpjes verdrijven, waardoor afrikaantjes een effectieve en natuurlijke plaagbestrijder zijn. 

Biologische landbouw;

Hierbij staan het milieu en dierenwelzijn centraal. 

Voordelen

• Geen chemische bestrijdingsmiddelen of kunstmest
  
• Dierenwelzijn beter (dieren lopen bijvoorbeeld los)
• Ziekten en plagen bestreden met biologische bestrijdingsmiddelen
• Maken gebruik van vruchtwisseling
• groenbemesting (=planten zaaien en die omploegen voor bemesting)

Nadelen zijn minder opbrengsten per oppervlak vergeleken met gangbare landbouw. Hierdoor zijn biologische producten duurder. 

Kringlooplandbouw

Hierbij worden alle grondstoffen en eindproducten hergebruikt in een kringloop. (dit is niet bij gangbare landbouw)

 + Daardoor is er weinig afval en         

     uitstoot van gassen. 

+  De mineralen blijven in de 

    kringloop aanwezig. 

kringlooplandbouw

Boeren gebruiken speciale meetapparatuur. Hiermee kunnen ze precies zien wat elk stuk van de akker nodig heeft. 

Hierdoor wordt er niet onnodig bemest of behandeld met bestrijdingsmiddelen en zo min mogelijk water gebruikt.  

De boer heeft hierdoor minder kosten, minder milieuvervuiling en bespaart water. 

Verticale landbouw

In grote steden is er geen landbouwgrond, maar hier wonen wel de meeste mensen.

Door gewassen in grote gebouwen in lagen te telen, kan er voedsel geproduceerd worden in de stad. 

 + ledlicht gebruikt

 + goed afgesloten van de buitenlucht om ziekten en plagen te voorkomen. 

+  precies voldoende licht, water en voeding. 

+ Er is geen landbouwgrond nodig en neemt weinig ruimte in.

+ weinig transport nodig.

- kan niet met alle gewassen

- kost veel geld

=/- door nieuwe technieken steeds beter /goedkoper.

Ga ONLINE aan de slag met het maken van:

van thema 7 - van basisstof 7.3 - opdracht 1 +2 + 3 + 6 + 7 + 8

Leerdoel 7.4

• Ik kan de belangrijkste energiebronnen noemen met hun voor- en nadelen.  
  

Energiebronnen

We gebruiken heel de dag door energie, van energiebronnen.

 

Fossiele brandstoffen.....

zijn miljoenen jaren geleden is ontstaan uit resten van dode planten en dieren.

Planten halen bij fotosynthese energie uit zonlicht. De dode resten bevatten nog een deel van deze energie. 

Bij verbranding komt die energie vrij. 

Fossiele brandstoffen...

verbranden zorgt voor CO2 en andere afvalstoffen. 

 - CO2 is een broeikasgas.

- De afvalstoffen veroorzaken 

   luchtverontreiniging. 

- De fossiele brandstoffen raken ook 

   uitgeput en zullen uiteindelijk opraken. 

+ Fossiele brandstoffen zijn vrij goedkoop te 

   winnen en gemakkelijk te gebruiken, te 

   vervoeren en op te slaan. 

Voordelen kernenergie: 

+ geen CO2-uitstoot; 

+ geen luchtvervuiling. 

Nadelen kernenergie: 

– ontstaat radioactief afval; die nog vele tienduizenden jaren gevaarlijk is. 

– Ook de voorraad uranium kan uitgeput raken als er veel kerncentrales bij komen. 

- Bij ongelukken komt er veel radioactieve straling vrij. 

Duurzame energiebronnen

In Nederland wordt steeds meer duurzame energie gebruikt. 

De overheid stimuleert het gebruik van duurzame energiebronnen. 

Elektriciteit opgewekt met duurzame energie, noem je groene energie.

Elektriciteit opgewekt met fossiele brandstoffen, noem je grijze energie. 

Deze energie raakt nooit op en veroorzaakt geen milieuvervuiling. 

Duurzame energiebronnen

Voorbeelden: Windenergie, zonne-energie, waterkracht, getijdenenergie, aardwarmte, biomassa.

Voordelen: deze energiebronnen raken niet op en ze veroorzaken geen milieuvervuiling.

Nadelen: er is niet altijd genoeg zon en wind om voldoende energie op te wekken, geen mooi aanzicht. 

Biomassa duurzaam?

Er is veel discussie of biomassa wel duurzaam is. 

Vooral bij het gebruik van hout, omdat er in sommige landen bomen 

 worden gekapt om plaats te maken voor landbouwgrond voor biomassa.

Ook komt er CO2 vrijkomt bij verbranding. 

Groeiende bomen en planten nemen dit wel weer op, maar dat kost tijd. 

Daardoor komt er tijdelijk extra CO2 in de lucht. 

Ga ONLINE aan de slag met het maken van:

van thema 7 - van basisstof 7.3 - opdracht 1 +2 + 3 + 6 + 7 + 8

van thema 7 - van basisstof 7.4 - opdracht 1 + 2 + 4 t/m 7

                        Proefwerk thema 5 + 7 = 24 september

                                    

Wat je in de les niet af krijgt, 

wordt automatisch huiswerk voor eerstvolgende les!