Oceanen

• Informatievaardigheden
• Basisschool
• Groep 6

Wat ga je doen?

• Maar tweetallen in je groepje
• Ga naar www.lessonup.app
• Vul de code in
• Typ jullie namen beide namen bv: Nomie en Maaike
• Wacht tot de les begint

Oceanen

Hoe noemen we al het plastic afval in de zee?

1. zee-afval
2. plastic toetje
3. plastic soep
4. gif

Plastic was een goed idee!

Plastic is een wondermiddel. 

Vanaf de jaren 50 (toen jouw opa en oma jong waren) konden ze plastic makkelijk en goedkoop maken en werd het razend populair. Het werd vanaf toen gemaakt van aardolie, in hele grote hoeveelheden. 

Plastic werd daarna steeds meer gebruikt. In reclames over plastic werd het gemak benadrukt. Huisvrouwen konden plastic servies kopen en het na het eten zonder afwassen weggooien. Zo had iedereen meer tijd over voor leuke dingen. Mensen noemden dat Throwaway Living. Plastic spullen kopen en na gebruik weggooien. 

Plastic is nu niet meer weg te denken. We vinden het zo handig, dat we wereldwijd, per minuut, ongeveer 685.000 kilo produceren. Dat is het gewicht van ongeveer 250 olifanten.

Noem voorbeelden van Throwaway Living

Wanneer werd voor het eerst plastic gebruikt?

1. 1850
2. 1936
3. 1957
4. 1990

Er was al heel lang behoefte aan goedkoop, hoogwaardig materiaal dat snel geproduceerd kon worden. Met de uitvinding van plastic kwam die droom uit.
Het eerste plastic (celluloid) werd in 1850 gebruikt voor het maken van onder andere biljartballen.
Daarvóór werden biljartballen gemaakt van de slagtanden van olifanten: ivoor. 

Ivoor is veel duurder omdat het zo zeldzaam is. Je moest er olifanten voor doodschieten.
Zo hielp de komst van plastic om olifanten te beschermen.

Plastic is niet afbreekbaar

1. Waar
2. Niet waar

Plasticsoep gaat nooit weg.

De zon, de golven en het zoute zeewater breken het in steeds kleinere stukjes. Zo klein dat je het niet meer kunt zien. 

Maar het gaat echt nooit weg.

De afbreektijd is onijdig 

Dit is plasticsoep.

Kapitein Charles Moore ontdekte de plasticsoep. Hij was midden op de oceaan en zag hier en daar plastic drijven. Dat was op een plek waar nooit iemand kwam.

Plasticsoep is vlakbij.

Wat voor plastic vind je op 

het strand van de Noordzee?

Wat vind je 

in jouw buurt?

Altijd plastic

Soms plastic

Nooit plastic

Wat maken we van plastic?

Meningsvraag:
Moeten we belasting heffen op plastic?

Waarom eten dieren plastic?

Waarom eten dieren plastic?

Dieren zijn niet altijd in staat om plastic van voedsel te onderscheiden. Schildpadden zien plastic tassen gemakkelijk aan voor kwallen. In de magen van de Noordse Stormvogel, die met open bek boven het wateroppervlakte voedsel zoekt, wordt vrijwel altijd plastic aangetroffen.

Dieren die naar verhouding grote stukken plastic binnenkrijgen kunnen verhongeren wanneer dat plastic hun maagdarmstelsel afsluit. Denk aan een plastic zakje of de resten van een ballon.

Wat zijn de gevolgen?

Voedselkringloop

Plankton eet plastic omdat het lijkt op eten. Zo komt het in de voedselkringloop terecht. Als jij vis eet, eet je dus misschien ook plastic.

Veel van de plasticsoep is letterlijk onzichtbaar. De deeltjes zijn zo klein dat je ze niet kunt zien. Kleine dieren eten dat plastic zonder dat ze merken dat het geen voedsel is. En die worden weer gegeten door grotere dieren. Zo eten alle dieren in de zee plastic. 

Soms lijkt plastic op nestmateriaal.

Deze meerkoet gebruikt plastic voor zijn nest.

Deze meerkoet leeft op het water in Nederland. Het dier gebruikt zwerfplastic voor het nest. Het ziet er mooi uit, maar in het nest kan water blijven staan, waardoor de eieren afkoelen en de kuikens niet uitkomen. Het plastic kan ook giftig zijn voor kuikens. 

Soms lijkt plastic op eten.

Deze albatros uit Midway is doodgegaan door het plastic.

Deze albatros is gevonden op het eiland Midway in de Grote Oceaan. Veel albatros-jongen daar gaan dood van de honger: in plaats van vis, voeren hun ouders ze regelmatig stukken plastic, waaronder doppen en aanstekers. Voor albatrossen ziet dat plastic eruit als vis.

Soms lijkt plastic op eten.

Dit plastic komt uit de buik 

van een walvis.

Dit zat er allemaal in de maag van een aangespoelde walvis in Noorwegen. Hij heeft meer dan 30 plastic zakken gegeten omdat ze lijken op kwallen.

Plasticsoep is overal.

Hier zijn de dieren gevonden.

Op de kaart van de wereld zijn de grote zeestromen te zien: dat zijn natuurlijke bewegingen in de zee die altijd doorgaan. Het plastic dat in de zee terecht komt reist zo de hele wereld over. Op sommige plekken zoals midden op de Grote Oceaan draaien de stromingen in het rond in een soort reuzendraaikolken. 

We weten meer over de stromingen door duizenden plastic badeendjes!

In 1992 sloeg een container met ruim 28.000 badeendjes overboord. Sommige spoelden pas 15 jaar later aan, niet in de buurt van de ramp, maar aan het andere kant van de wereld. Door de eendjes begrijpen we de zeestromen nu veel beter. Deze eendjes hebben laten zien dat drijvend plastic grote afstanden kan af leggen over de oceanen. 

Op aarde zijn vijf hele grote zeestromen.

Wat kunnen 

we eraan doen?

Welk plastic heb je vandaag gebruikt?

Wat zou jij zelf willen doen om de oceanen en zeeën te beschermen?

Wat was het doel van deze les?

Wat heb je geleerd?

Wat zou je nog graag willen leren?

Vanuit de zee wordt er aardolie gepompt naar olieraffinaderijen. Dit zijn fabrieken waarin producten worden gemaakt uit ruwe olie. Denk bijvoorbeeld aan benzine. De benzine wordt vervoerd met olietankers.

Olie is misschien wel de meest zichtbare vorm van vervuiling van onze zeeën en oceanen. Het is erg slecht voor het milieu. 

Als er olie op de vleugels van vogels terechtkomt, plakken de donsveertjes aan elkaar. De lucht tussen de donsveertjes van vogels zorgt ervoor dat de vogel lekker warm blijft. Door de olie wordt de isolerende laag van de vogels aangetast en koelt de vogel af. Door onderkoeling kan de vogel uiteindelijk sterven. 

Wist je dat er aan de kust van de Noordzee jaarlijks 30.000 zeevogels dood gevonden worden, na besmeuring met olie?

De afgelopen jaren zijn er meerdere grote olierampen geweest, waarbij er olie van een olietanker lekte. Maar wist je dat deze olierampen voor nog geen tien procent bijdragen aan de totale hoeveelheid olie in oceanen? 

Klik op de oogjes om meer te weten te komen over (de gevolgen van) olie. 

Hebben uw leerlingen een telefoon of tablet? Laat uw leerlingen naar www.kidsweekindeklas.nl/leerling gaan. Zij voeren de code die onderaan uw scherm staat in. Klik onderaan uw scherm op 'deel scherm'. Uw leerlingen kunnen nu zelf de teksten lezen vanaf hun telefoon of tablet. Meer weten over deze manier van werken? Bekijk de handleiding. Nog vragen? Mail gerust naar [e-mail] 

Lees het artikel 'Zorgen voor de zee' hieronder. 

Lees de zin hieronder. Is de zin waar of niet waar?
In onze oceanen en zeeën drijven 5 biljoen stukjes plastic.

1. Waar
2. Niet waar