Thema 6 Ecologie bs 1 kader, Thema 5 ecologie bs1+2 basis

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

Thema 6 Ecologie

Ecologie

6.1 Eten en gegeten worden

6.2 Piramiden 

6.3 De koolstofkringloop

6.4 Biologisch evenwicht

6.5 Aanpassingen bij dieren 

6.6 Aanpassingen bij planten

Thema 5 Basis, Thema 6 Kader

5.1 Fotosynthese en verbranding

5.2 Eten en gegeten worden

5.3 Organismen en hun leefomgeving

5.4 Aanpassingen bij dieren

5.5 Aanpassingen bij planten

5.6 Ecologisch onderzoek doen

Welke onderdelen van de plantencel worden hier aangegeven? 

Celwand

Celkern

Bladgroenkorrel

Celplasma

Vacuole

Fotosynthese en verbranding

Planten kunnen bepaalde stoffen omzetten in andere stoffen.

Van water (uit de bodem) en koolstofdioxide (een gas uit de lucht) maakt een plant de nieuwe stoffen glucose en zuurstof.

Het proces waarbij een plant glucose en zuurstof maakt, heet fotosynthese.

Een plant kan alleen in de bladgroenkorrels aan fotosynthese doen.

Fotosynthese en verbranding

In de natuur zijn er energierijke stoffen en energiearme stoffen.

Energierijke stoffen zijn afkomstig van organismen (levende wezens).

Een plant maakt glucose door fotosynthese. Glucose is een energierijke stof.

Andere voorbeelden van energierijke stoffen zijn koolhydraten, eiwitten en vetten. In energierijke stoffen zit energie.

Fotosynthese en verbranding

Energiearme stoffen komen voor in de levenloze natuur.

Water is een voorbeeld van een energiearme stof.

Ook gassen zoals zuurstof en koolstofdioxide zijn energiearme stoffen.

In energiearme stoffen zit geen energie.

Alle organismen bestaan uit energierijke en energiearme stoffen.

Ecologie = het bestuderen van alle relaties 

tussen organismen en hun milieu.

Organismen = 

één enkel levend wezen.

Biotische factoren = invloeden afkomstig van de levende natuur.

Abiotische factoren = invloeden afkomstig van de levenloze natuur.

Levenloze natuur = natuur die nog nooit geleefd heeft.

Invloeden uit het milieu

Biotische factoren:

Roodborstje eet insecten, maar kan ook gegeten worden door roofvogels.

Abiotische factoren: 

Het leven van een roodborstje wordt beïnvloed door temperatuur, wind, regen, enz.

Bomen maken 

zelf eten en 

worden 

gegeten door luizen.

Luizen eten bomen en worden gegeten door de larve van het lieveheersbeestje.

Lieveheersbeestjes eten luizen en worden gegeten door vogels.

Vogels eten kleine insecten, zoals lieveheersbeestjes.

Planten (producenten) halen anorganische stoffen (koolstofdioxide en water) uit hun omgeving. Door fotosynthese in de bladgroenkorrels worden koolstofdioxide en water omgezet in glucose en zuurstof. Alle organische stoffen waaruit planten en dieren bestaan worden uit glucose gemaakt.

Dieren (consumenten) en bacteriën en schimmels (reducenten) hebben geen bladgroenkorrels. Zij kunnen geen fotosynthese uitvoeren en dus ook geen glucose maken van koolstofdioxide en water.

Iedere voedselketen begint met een plant, een producent.

Daarna komen de consumenten, dus planteneters en daarna vleeseters.

Als laatste een roofdier die weinig of geen vijanden heeft.

Alleseters kunnen overal staan, want die eten planten en dieren.

Boommarter

Muis

Eik

Boommarter

Eekhoorn

Eik

Havik

Muis

Eik

Havik

Bonte Specht

Rups

Eik

Havik

Koolmees

Rups

Eik

Een voedselketen staat nooit alleen, 

er zijn altijd meer voedselketens 

in een gebied. Dit is een voedselweb.

Voedselweb

Reducenten zijn bacteriën en schimmels. Ze breken de resten af die afvaleters achterlaten.

Afvaleters zijn kleine diertjes die (de resten van) dode planten en dieren opeten.

Wat is een voedselketen?

1. Laat precies zien welke dieren er worden opgegeten in de natuur.
2. De volgorde waarin dieren en planten gegeten worden.
3. De volgorde waarin dieren gegeten worden.
4. Laat precies zien welke planten er worden opgegeten.

Wat zit er niet in een voedselweb?

1. planteneters
2. vleeseters
3. afvaleters
4. bacteriën

Voedselweb of voedselketen?

1. Voedselweb
2. Voedselketen

Voedselweb of voedselketen?

1. Voedselweb
2. Voedselketen

Maak steeds de juiste keuze:
biotisch / abiotisch
regen

1. biotisch
2. abiotisch

Maak steeds de juiste keuze:
biotisch / abiotisch
drijvende vis

1. biotisch
2. abiotisch

biotisch of abiotisch?
nestgelegenheid

1. biotisch
2. abiotisch

biotisch of abiotisch?
Ziekteverwekkers

1. Biotisch
2. abiotisch

Biotisch of abiotisch?
Roofdieren

1. biotisch
2. abiotisch

biotisch of abiotisch?
licht

1. biotisch
2. abiotisch

Wat is fotosynthese?

1. het maken van voedsel
2. het omzetten van water en koolstofdioxide
3. het omzetten van glucose en zuurstof
4. het omzetten van water + CO2 in glucose en zuurstof

Wat bestuderen we bij ecologie?

Biotische factoren zijn afkomstig van ...

Voorbeelden van abiotische factoren zijn:

Waar halen planten de anorganische stoffen uit?

Waar vind fotosynthese plaats?

Wat maakt een plant met fotosynthese?

Waarom kunnen dieren, bacteriën en schimmels geen fotosynthese hebben?

Waar begint iedere voedselketen en voedselweb mee?

Wat doen reducenten?

Wat zijn afvaleters?

Zelfstandig werken

Basis:

- Lees 5.1 en 5.2 zorgvuldig door

- Maak de opgaven van 5.1 en 5.2 digitaal

Kader:

- Lees 6.1 zorgvuldig door

- Maak alle opgaven van 6.1 (ook de plusopdrachten) digitaal