wk 06: les 3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Woensdag 10 februari - H2c (online les)

• 10 minuten stillezen in Geest
• Terugblik: tijd
  
• Fictie: perspectief
  
• Aan de slag!

Vorige les heb je...

...geleerd welke rol tijd kan spelen in een verhaal.
...in een groepje Geest besproken.

Deze les ga je...

...de 4 vertelperspectieven herhalen.

Begrippen jaar 1

fictie / non-fictie

realistisch / niet realistisch
genres
personages
hoofdpersonen / bijfiguren: helper/tegenstander
medespelers/ figuranten
vertelperspectief
leeservaring
beoordelingswoorden
mening/ argumenten

Begrippen jaar 2

spanning

setting

tijd: vertelde tijd, chronologisch/niet-chronologisch, terugverwijzing, vooruitverwijzing, flashback

open einde /gesloten eind

Tijd

Vertelde tijd

Verteltijd

Chronologisch

Niet-chronologisch

Flashback

Flash forward

De tijd die in het verhaal verstrijkt.

Leestijd.

Op volgorde van tijd

"overmorgen-vandaag-morgen"

Terugblik

Vooruitblik

Vertelperspectief

Vertelperspectief

Het standpunt van waaruit een verhaal wordt verteld.

1. Ik-vertelperspectief

De gebeurtenissen worden verteld door een personage in de ik-vorm.

2. Personaal vertelperspectief

De gebeurtenissen worden in de hij- of zij-vorm verteld.

Vertelperspectief

3. Auctoriaal vertelperspectief

Dit is een alwetende verteller, die zelf geen rol speelt in het verhaal, maar hij weet alles van alle personages en gebeurtenissen.

4. Wisselend perspectief 

Als een schrijver kiest voor het ik-perspectief of het hij- of zij-perspectief, dan kunnen verschillende personages elkaar afwisselen als hoofdpersoon en/of verteller.

Kijk naar de volgende korte film 'Raak'

Vragen:

1. Beschrijf de setting (= tijd + ruimte)
   
2. Bij wie ligt het perspectief?
   
3. Wat kom je te weten over de hoofdpersonen?
4. Wat kun je zeggen over de vertelvolgorde? (chronologisch, niet-chronologisch, terugverwijzing, vooruitwijzing, flashback)
   

0

Aan de slag!

Maak de vragen op de volgende slides

12 t/m 29

Hoe weet je in welke tijd het verhaal speelt?

De historische tijd kun je aflezen aan:

• Jaartal
• Historisch figuur (bijv. Philips II van Spanje  --> 16e eeuw)
• Historische gebeurtenis (bijv. De val van de muur in Duitsland  --> 1989)
• Gewoontes, voorwerpen, kleding en eten (bijv. hoge hoed ->  vooral eerste helft 19e eeuw; bijv. Volkswagen Polo --> sinds wanneer geproduceerd? --> 1975 of later)
• Omgeving (bijv. het gebouw Beeld en Geluid in Hilversum --> wanneer gebouwd? --> 2006 of later)

• Tijdloze verhalen: Er was eens …..

Wat is de historische tijd van dit fragment? “De ochtend gloor helder en koud, met iets tintelends in de lucht dat op het einde van de zomer duidde. Ze vertrokken met de dageraad om getuige te zijn van een onthoofding, twintig man in totaal. Bran reed tussen hen in, een en al nerveuze opwinding. Voor het eerst was hij oud genoeg bevonden om zijn heer vader en broers te vergezellen, om te zien hoe in naam des konings de gerechtheid werd voltrokken.”George R. R. Martin. (1996). Het lied van IJS en Vuur, Het eerste boek. Spel der tronen, p. 19.

Welk perspectief zie je bij het fragment van Sherlock Holmes?

1. alwetende verteller
2. personaal/hij-zij
3. ik-vertelperspectief

Wat is de historische tijd?
“Jochem stuurt appjes en selfies, meer dan normaal, want hij moet in beeld zien te blijven bij zijn vrienden.”
Daan Remmerts De Vries. (2017). Geest, 64

Lees het fragment op de vorige slide. Hier is sprake van een...

1. Terugverwijzing
2. Vooruitwijzing
3. Flashback
4. Flashforward

Leg uit wat het verschil is tussen verteltijd en vertelde tijd.

Wat wordt bedoeld met chronologische volgorde?

'Ik liep naar het lokaal toe. Ik wist toen al dat ik een 8 voor de toets zou gaan halen, zo goed had ik geleerd.'

1. ik-perspectief
2. personaal perspectief
3. alwetend perspectief
4. meervoudig perspectief

Welke 4 perspectieven zijn er in verhalen?

Een chronologisch verteld verhaal kan flashbacks bevatten

1. Niet waar
2. Waar

Een chronologisch verhaal kan tijdssprongen bevatten

1. Niet waar
2. Waar

Een flashforward en een vooruitwijzing zijn hetzelfde

1. Niet waar
2. Waar

Lesdoel behaald? Ik weet welke 4 vertelperspectieven er zijn.

1. Ja
2. Nee

Lesdoel behaald? Ik weet welk vertelperspectief in Geest wordt gebruikt.

1. Ja
2. Nee

Lesdoel behaald? Ik weet welke 4 vertelperspectieven er zijn.

1. Ja
2. Nee

Einde van deze les

Goed gedaan!

Je mag nu verder

lezen in Geest

                  
 
                   
 
                     
  
                  
 

Leesplanning Geest
Week 3	Les 1+2 1-35
	Les 3 36-70
Week 4	Les 1+2 71-110
	Les 3 111-150
Week 5	Les 1+2 151-175
	Les 3 175-199
Week 6	Les 1+2 200-235
	Les 3 235-272
Week 7	E-toets Fictie Blok 1-5 + Geest