1HV H4 par. 4.2 Keizers, koningen en heren

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 4

Boeren, heren en monniken

Paragraaf 4.2

Keizers, koningen en heren

Doelen

• Je kunt uitleggen hoe het Frankische Rijk ontstond.
• Je kunt uitleggen hoe het leenstelsel werkte.
• Je kunt uitleggen wat Vikingen waren.

Planning

• Terugblik: vorige les
• Uitleg 4.2 
  
• Filmpje Vikingen
• Toets bespreken
• Afsluiting/huiswerk

Wat was een politiek gevolg van het verdwijnen van het West-Romeinse Rijk?

1. De handel ging achteruit
2. Er kwamen nieuwe keizers
3. Er ontstonden Germaanse koninkrijken
4. Er ontstond een agrarische samenleving

Wat was een economisch gevolg van het verdwijnen van het West-Romeinse Rijk?

1. Steden liepen leeg en men leefde op het platteland
2. Germaanse koningen namen de macht over
3. Er ontstond bloeiende handel
4. Er kwamen nieuwe Romeinse keizers

Clovis was de eerste Germaanse koning die zich tot het christendom bekeerde. Hij zou tot God gebeden hebben toen hij er in een veldslag slecht voor stond. Daarna wonnen de Franken het gevecht alsnog.

Clovis keek tot 496 heel wantrouwend naar het christendom. Zijn eerste zoon was overleden vlak nadat de baby gedoopt was. Ook zijn tweede zoon werd ziek, maar genas na de gebeden van de vrouw van Clovis.

Samen met Clovis werden zijn 3000 soldaten gedoopt. Na de bekering van Clovis gehoorzaamden de mensen in de door hem veroverde gebieden beter. De meeste van die mensen waren al eerder christen geworden.

Veroveringen door koning Clovis.

Karel de Grote

• Koning: 768-800
• Keizer: 800-814 

Wat heb je van dit filmpje geleerd?

Je kunt uitleggen hoe het Frankische Rijk ontstond.

0100

Clovis werkte nauw samen met de kerk.
Welke reden had hij daarvoor?

1. De katholieke kerk was goed georganiseerd en machtig
2. De kerk in Rome had een groot leger
3. De meeste Franken waren christelijk
4. De paus bood aan om hem te kronen tot keizer

Koning Clovis (466-511) is nog altijd erg populair in Frankrijk.
Waarom is dat?

1. Hij heeft de Romeinen uit Frankrijk verdreven
2. Hij heeft de Franken onder één bestuur verenigd
3. Hij heeft gezorgd dat de paus weer in Rome kon wonen
4. Hij heeft heel Europa veroverd

Waarom werd Karel de Grote in 800 tot keizer gekroond?

1. Karel de Grote had alle Franken onder zich verenigd
2. Karel de Grote had de moslims uit Spanje verdreven
3. Karel had het Oost-Romeinse Rijk veroverd
4. Karel de Grote had de paus geholpen toen hij uit Rome was verdreven

'Frankische Rijk'

De grond is van de leenheer
(keizer / koning Karel de Grote)

FEODALISME

=

LEENSTELSEL

'Frankische Rijk'

Leenman

A

Leenman

B

Leenman

C

Leenman

D

Leenman

E

Leenman

F

Leenman

G

Leenman

H

Leenman

I

FEODALISME

=

LEENSTELSEL

'Frankische Rijk'

Leenman

B

Leenman

C

Leenman

D

Leenman

E

Leenman

F

Leenman

G

Leenman

H

Leenman

I

FEODALISME

=

LEENSTELSEL

Leenstelsel

Ook: feodale stelsel

Waarom gaf een leenheer stukken land ter leen?

1. Er was geen geld meer in de omloop
2. De koning vond regeren niet zo leuk
3. De kerk had dit zo bepaald
4. Dit deden de Romeinen ook al

Leenheer
(bv. Karel de Grote)

Leenmannen

(bv. hertog of graaf)

Geeft grond in leen

Gebied besturen, rechtspreken, militairen sturen

Raad en daad

(Achter)Leenmannen moesten:

• Trouw zweren aan de leenheer
• Advies geven
• Helpen bij oorlog

Welke uitspraak over het leenstelsel is juist?

1. De koningen beloonde zijn volgelingen met geld
2. De leenheer hielp de leenman bij het bestuur
3. Door het leenstelsel had de koning een groot leger
4. Leenmannen moesten belasting betalen aan de koning

Welke uitspraak over ridders is juist?

1. Ridders hoefden geen trouw te beloven aan de koning
2. Ridders kregen hun grond van de koning in eigendom
3. Ridders kregen hun wapenuitrusting van de koning
4. Ridders waren leenmannen of achterleenmannen

Het leenstelsel was een                                    systeem

waarbij bijvoorbeeld een                                      stukken 

land uitleende aan                                      in ruil voor 

hun                                      .

Economisch

Politiek

Landbouw

Horigen

Trouw en steun

Domein

Hofstelsel

Koning

Herendiensten

Edelen

Vikingen

Vooroordelen

Helmen

Drinkbekers

• 'vik' betekent zoiets als fjord
  
  
• De vikingen in  Noorwegen woonden bij fjorden.

• Vikingen hielden van lange baarden
  
  
• Deze verzorgden ze goed
  
  
• Soms versierden ze de baarden en hadden ze er vlechten in

Wat zijn Vikingen?

Soldaat, krijger, rover, piraat

Niet alle Noormannen of Denen waren Viking

Waarom?

Noorwegen en Denemarken zijn nou niet bepaald landbouwvriendelijk

Vikingen vallen aan!

• vanaf ong. 800 na Christus
• Vikingen waren handelaren (graan/wapens/berenvellen)

• Europa was zwak
• Namen kostbare spullen mee

Lindisfarne Engeland, 8 juni 793

Begin van het tijdperk van de Vikingen

Vikingen in moderne media...

Vikingen steeds populairder

Neergezet als:

Barbaren

Bouwers

Vechters

Vikingen trekken weg

• Rijke boeren bouwen kastelen
• Ridders te paard
• Meer soldaten

• Vikingen worden bang
• Verdienen niet meer aan tochten