4.1 Van stad tot wereldrijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Romeinse Rijk 

4.1 van stad tot wereldrijk 

Planning

Wat?	Hoe?	Tijd?
voorkennis checken	klassikaal	5 minuten
uitleg 4.1	klassikaal	15 minuten
check	klassikaal	10 minuten
afsluiten	klassikaal	5 minuten

Romeinse Rijk

leerdoel

aan het eind van deze les:

• weet je hoe Rome als monarchie, republiek en keizerrijk werd bestuurd
• Weet je hoe Rome gebieden veroverde en hoe deze gebieden werden bestuurd
• Kun je verklaren waarom het keizerrijk van Rome kon ontstaan

De legende van Romulus en Remus

De stichting van Rome
(753 v.Chr.) 

Aan een rivier (Tiber)

- Vruchtbare grond

- Handel

Op heuvels

- Goed verdedigbaar  

De Romeinse republiek

• Rome was tot 509 v.C. een stadstaat met een wrede koning (monarchie)
• De koning werd weggejaagd en Rome werd een republiek
• De republiek werd bestuurd door de adel
• Zij namen besluiten in de senaat
• Twee gekozen consuls voerden het bestuur uit

Een staat zonder koning

Vergadering met mannen uit aanzienlijke Romeinse families

De consuls waren opperbevelhebber van het leger en werden ieder jaar democratisch gekozen. Ze waren de voorzitters van de senaat.

veroveringen 

• Romeinen hadden sterk leger: soldaten kregen deel v.d. buit
  
•  Soldaten: burgers met eigen uitrusting, meestal boeren
• 350 V.C. & 270 V.C: Italië veroverd --> hierna buitenlandse gebieden

De Punische oorlogen 264-146 v.Chr.

• In de 3^e en 2^e eeuw v.Chr. vonden de Punische oorlogen plaats.
• Oorzaak: de stadstaat Carthago lag in de weg voor de Romeinse uitbreiding.
• Gebeurtenis: Punische oorlogen. Rome had een goed georganiseerd leger. 

• Gevolg: de Romeinen werden rond 200 v. Chr. de baas in het Middellands Zeegebied en er ontstond een groot rijk; het Imperium Romanum (Romeinse Rijk)!

 Hannibal. Deze generaal van Carthago versloeg de Romeinen bijna. Hier zijn films over gemaakt.

Punische oorlogen

264-146 v. Chr.: oorlogen met Carthago

Gevolg: Rome heerste over oostelijk gebied Middellandse Zee

Hannibal

Generaal Hannibal was de grote vijand van de Romeinen.

Hij trok met zijn olifanten en soldaten over de Alpen en viel de Romeinen in de rug aan. 

Romeinse provincies

• Door de veroveringen werd Rome enorm groot
• Streven naar Imperialisme: macht over een groot gebied
• Om het beter te besturen werd het opgedeeld in provincies
• In elke provincie was een gouverneur de baas met 4 taken:

Bevolking belasting laten betalen

1

Hij was de rechter (rechtspraak)

2

Bevel voeren over het leger in de provincie

3

Samen met abtenaren zorgen voor orde en veiligheid

4

Burgeroorlogen

133 v. Chr. tot 44 v. Chr.

• Binnen de Romeinse staat vochten de Generaals tegen elkaar.
• Soldaten steunden hun eigen generaal.
• Deze ruzies werden burgeroorlogen
• Julius Caesar kwam als overwinnaar uit deze burgeroorlog tevoorschijn --> dictator 
• vermoord door de Senaat nadat hij te machtig is geworden
• nieuwe burgeroorlogen: wie wordt de nieuwe leider? --> Marcus Antonius VS. Octavianus 

Octavianus

• adoptiezoon van Caesar --> wint burgeroorlog
• nieuwe keizer van Rome 27 V.C.
• Augustus: 'verhevene'
• Senaat blijft bestaan: geen macht
• 'Pax Romana' 

Check!

Rome was eerst een ..... 

en toen een.... 

en daarna een.....

Bestuur van het Romeinse Rijk 

Koninkrijk

Republiek

Keizerijk

Wat is een consul?

1. Belangrijkste bestuurder en legeraanvoerder in de Romeinse republiek
2. Belangrijkste bestuurder in de Romeinse republiek
3. De rijkste en belangrijkste man in Rome
4. Hoogste bestuurder in het Romeinse keizerrijk

Wat is de senaat?

1. Rijke en vaak oude mensen die Rome besturen
2. Een leger eenheid binnen het Romeins leger
3. De leiders van Rome
4. Legeraanvoerders

Zet in de goede tijdsvolgorde van boven naar beneden.

Julius Caesar wordt benoemd tot dictator

Octavianus wint de burgeroorlog

Het Romeinse Rijk is een Republiek

Het Romeinse Rijk wordt een keizerrijk