Geschiedenis van Nederland. Beeldenstorm

• Burgerschap
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Welkom in de geschiedenisles!

Lesplanning

1. Leerdoelen

2. uitleg Dorestad

3. aanval op Dorestad

4. Opdracht 

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

...je weet wie de Vikingen waren. (R

- weet ik wat de Vikingen deden met Dorestad)

Waarom waren rivieren zo belangrijk in de Middeleeuwen?

1. Omdat het water goed te verdedigen was
2. het maakte handel makkelijker
3. het maakte plunderen makkelijker

Waarom zaten de munten in de pot?

Conclusie

1. Waarom was Dorestad zo belangrijk voor de Nederlandse geschiedenis?

2. Wat was de zwakte van Dorestad?

Opdracht

Boten van de Vikingen

De Vikingen maakten de voor- en achterkant van hun schepen lang en hoog. Dat was handig met varen op zee.

Vaak versierden ze de voorkant van hun schip met een drakenkop. Dat deden ze om hun vijand angst aan te jagen.

Bron: varende Noormannen. Afbeelding gemaakt rond de 12e eeuw.

Deelvraag

Wie waren de Vikingen?

Kaart van Europa rond 814

Voordat we kunnen weten wie de Vikingen waren, moeten we eerst kijken naar de kaart van Europa. 

Op deze kaart zie je in het groen (midden) het Rijk van Karel de Grote, het Frankische Rijk. 

Rechts onderin, wat nu Turkije is, zien we het Oost-Romeinse Rijk liggen. Daarnaast, in het lichte oranje, zien we het Arabische Rijk liggen. En in Spanje, zien we het Emiraat van Cordoba. Deze gebieden behoorden tot het Rijk van de Arabieren/islamieten. 

In het noorden van Europa zien we een aantal landen liggen: Noorwegen, Denemarken en Zweden. (Geel, blauw en roze). 

In de landen van het noorden woonden de Vikingen. In deze les gaan we leren wie deze mensen waren, wat ze geloofden, hoe ze in aanraking kwamen met andere mensen in Europa én hoe zij als eersten Amerika ontdekten.

Vikingen

Rooftochten

De Vikingen worden ook wel Noormannen genoemd. Zij leefden in Denemarken, Noorwegen en Zweden in kleine dorpjes bij elkaar.

Deze Noormannen waren erg goed in het bouwen van boten. Ze waren dan ook vaak op rivieren, meren en zeeën te vinden! 

rooftocht

Een reis waarbij je gaat roven. Roven is dat je in dorpen en steden dingen gaat stelen.

Noormannen

Ander woord voor Vikingen. Deze mensen woonden in tegenwoordig Denemarken, Zweden en Noorwegen. 

Bron: een Vikingschip dat is gevonden vlak bij het plaatsje Oseberg. Het schip is 21,5 meter lang en ongeveer 5 meter breed. In het midden is een paal (de mast) waar een zeil aan vast zat. Ze gebruikten de wind om te zeilen. Ook zitten er gaten in de zijkant om te kunnen roeien.

Bron: detail van de Oseberg (zo heet het Vikingschip aan de linker kant). Je ziet hier een mooi versierd drakenhoofd. Historici denken dat het was bedoeld om de vijand angst aan te jagen. Maar...de echte doel van deze kop weten we niet.

Rooftochten

Met de schepen trokken ze eropuit om handel te drijven. Ook gingen de Vikingen op rooftochten. Ze gingen dan via een rivier naar dorpen, steden of kloosters toe, plunderden die en brandden ze plat. De mensen die er woonden werden vermoord of meegenomen als slaaf.

handel te drijven (handeldrijven)

Dat je producten koopt en verkoopt.

rooftocht

Een reis waarbij je gaat roven. Roven is dat je in dorpen en steden dingen gaat stelen.

plunderen

Dat je dingen die niet van jou zijn met geweld meeneemt. Dit kan alles zijn wat je tegenkomt. Je betaalt niet voor deze spullen.

slaaf

Persoon die eigendom is van iemand anders.

Het geloof 

Net zoals veel andere volkeren in Europa, geloofden de Vikingen in meerdere goden tegelijk. Odin was de belangrijkste god, Thor was de god van de donder en Freya de godin van de vruchtbaarheid.

Ze geloofden dat als ze dapper vochten ze in de hemel (Walhalla) zouden komen. 

Zoon van de Vikingkoning

Leif Erikson hield van avontuur. Hij hoorde van een ver land en wilde daar naartoe. Samen met 35 anderen ging hij op reis.

Na een tijd varen kwamen ze bij een vreemde kust. Hij noemde het land 'Helluland', waarschijnlijk langs de kust van Canada. 

Helluland

In de taal van de Vikingen betekend dit woord 'land van de platte stenen'. Dat is waarschijnlijk Baffin Island, in Noord-Canada.

avontuur

Dat je van spannende dingen houdt en graag nieuwe dingen ontdekt.

Zoon van de Vikingkoning

Leif en zijn mannen voeren verder naar het zuiden. Dit land noemde hij 'Vinland'. 

Archeologen en historici denken dat dat nu het noorden van Amerika was.  

Vinland

In de taal van de Vikingen betekend dit woord 'wijnland'. Waarschijnlijk is dit een deel van New Foundland dat tegenwoordig in Noord-Amerika ligt.

Wat is een ander woord voor Vikingen?

1. Noormannen
2. Vandalen
3. Scandinaviërs
4. Franken

Kijk eens naar je tekening van een Viking op blz. 79 (vraag 2) in je boek.
Nu je weet wie de Vikingen waren, denk je nog steeds dat ze er zo uitzagen? Leg je antwoord uit.

Wie woonde waar in Europa?

Franken

Arabieren

Vikingen

Hoe vind jij deze drakenkop eruit zien?

De Vikingen maakten van de voorkant van hun schepen drakenkoppen. Deze drakenkop komt van een schip dat in ± 800 is gebouwd.