Wetten-verpleegkunde

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 4

Wetten

WZD, WLZ, WMO, ZVW, WPG

Waar denk je aan bij
de Wet Zorg en Dwang?

- Waar denk je aan bij WZD? 

- Koppeling maken naar theorie.

Wetgeving onvrijwillige zorg

Vroeger was er de Wet Bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet Bopz).

Sinds 1 januari 2020 is er gekozen voor onderscheid van zorgvragers in de volgende 2 wetten.

De groepen cliënten waarop de Bopz van toepassing is, verschillen echter sterk. 

Om de wetgeving beter af te kunnen stemmen op die verschillen is gekozen voor afzonderlijke wetten. 

De Wzd is van toepassing op cliënten met een psychogeriatrische aandoening en cliënten met een verstandelijke beperking. 

Voor de geestelijke gezondheidszorg geldt de Wet verplichte geestelijke gezondheidzorg (Wvggz). 

Beide wetten zijn op 1 januari 2020 in werking getreden

De Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz)

De Wvggz geldt voor zorgvragers bij wie een psychische stoornis leidt tot gedrag dat ernstig nadeel veroorzaakt voor henzelf of voor anderen.

Wet Zorg en Dwang (WZD)

De Wet zorg en dwang regelt de rechten bij onvrijwillige zorg of onvrijwillige opname van mensen met een verstandelijke beperking en mensen met een psychogeriatrische aandoening. 

Een cliënt valt onder de wet zorg en dwang:

als er een verklaring is van een deskundig arts waaruit blijkt dat hij in verband met een psychogeriatrische aandoening of verstandelijke beperking is aangewezen op zorg;

als een persoon beschikt over een indicatie van het CIZ voor langdurige zorg met als grondslag een psychogeriatrische aandoening of verstandelijke beperking;

als een persoon een gelijkgestelde aandoening heeft. Als gelijkgestelde ziekte of aandoening zijn op dit moment aangewezen: het syndroom van Korsakov, de ziekte van Huntington en niet-aangeboren hersenletsel (NAH), indien er sprake is van gedragsproblemen of regieverlies vergelijkbaar met een psychogeriatrische aandoening of verstandelijke beperking, en dit kan leiden tot ernstig nadeel. 

Het doel van de wet is

1. Onvrijwillige zorg voor mensen met dementie of een verstandelijke beperking zo veel mogelijk voorkomen.
2. Cliënten met dementie of een verstandelijke beperking beschermen tegen de nadelen van onvrijwillige zorg.
   

Nee, tenzij;

Alleen als het niet anders kan, mag onvrijwillige zorg worden toegepast ná zorgvuldige multidisciplinaire afweging.

De WZD onderscheidt de volgende 9 categorieën onvrijwillige zorg:

1. Medische handelingen en therapeutische maatregelen; 
2. Beperken van de bewegingsvrijheid;
3. Insluiten;
4. Uitoefenen van toezicht op betrokkene;
5. Onderzoek aan kleding of lichaam;
6. Onderzoek van de woon- of verblijfsruimte op gedrag beïnvloedende middelen of gevaarlijke voorwerpen;
7. Controleren op de aanwezigheid van gedrag beïnvloedende middelen;
8. Beperken van de vrijheid om het eigen leven in te richten;
9. Beperken van het recht op het ontvangen van bezoek. 

10. Het toedienen van gedragsmedicatie buiten de richtlijn.

Bij verlenen van onvrijwillige zorg wordt  stappenplan in gezet ter beoordeling noodzaak.

Rood = Het stappenplan altijd van toepassing bij wilsonbekwame cliënten; ook als de vertegenwoordiger

instemt met deze zorg en de cliënt zich daartegen niet verzet.

Stel je voor dat ...

• je dagelijks je telefoon moet inleveren als je naar je slaapkamer gaat;
• je elke ochtend om 08.00 uur moet opstaan (ook in het weekend en in vakanties);
• elke dag om 21.00 uur de lichten uit moeten;
• je niet zelf hebt kunnen kiezen welk broodbeleg op tafel staat;
• je met mensen woont die je niet aardig vindt;
• er kleding voor je is klaargelegd voor de volgende dag;
• er voor je bepaald wordt of je onder de douche kan of niet;
• je de dag na een feestje een urinetest moet doen ter controle op middelengebruik.

Stappenplan

Het stappenplan in de Wet zorg en dwang (WZD) regelt de stappen die de zorgverantwoordelijke moet zetten bij de beoordeling of onvrijwillige zorg noodzakelijk is. 

In het stappenplan staat ook welke deskundigen de zorgverantwoordelijke daarbij moet betrekken.

https://www.vilans.nl/kennis/stappenplan-wet-zorg-en-dwang
 

Wanneer is onvrijwillige zorg noodzakelijk? Ernstig nadeel

Wie kan de zorgverantwoordelijke zijn?

Wat is 'ernstig nadeel'?

De zorgmedewerker zet vrijheidsbeperkende maatregelen vaak met goede bedoelingen in.

Echter zijn de gevolgen eerder:

• Meer onrust, zoals verzet tegen de vrijheidsbeperking.

• Meer gedragbeïnvloedende medicatie (psychofarmaca) om deze onrust weg te nemen en dus meer bijwerkingen.

• Achteruitgang mobiliteit en verhoogde kans op vallen. Door de vrijheidsbeperking krijgt de cliënt minder beweging en verliest hierdoor spiermassa en lenigheid.

• Meer incontinentie

• Meer kans op decubitus

• Psychische klachten zoals angst en depressie. Lichamelijke passiviteit leidt tot forse achteruitgang van het denkvermogen, het slaap-waakritme en de stemming van cliënten.

Ernstig nadeel

WZD omschrijft ernstig nadeel als ‘het bestaan van of het ernstig risico op’:

• levensgevaar voor de cliënt of iemand anders;

• ernstig lichamelijk letsel voor de cliënt of iemand anders;

• ernstige psychische, materiële, immateriële of financiële schade voor de cliënt of iemand anders;

• ernstige verwaarlozing of maatschappelijke teloorgang van de cliënt of iemand anders;

• ernstig verstoorde ontwikkeling van de cliënt of iemand anders;

• bedreiging van de veiligheid van de cliënt al dan niet doordat hij onder invloed van een ander
raakt

• de situatie dat de cliënt met hinderlijk bedrag agressie van anderen oproept;

• de situatie dat de algemene veiligheid van personen of goederen in gevaar is.

De zorgmedewerker zet vrijheidsbeperkende maatregelen vaak met goede bedoelingen in. 

Echter zijn de gevolgen eerder:

• Meer onrust, zoals verzet tegen de vrijheidsbeperking.

• Meer gedragbeïnvloedende medicatie (psychofarmaca) om deze onrust weg te nemen en dus meer bijwerkingen.

• Achteruitgang mobiliteit en verhoogde kans op vallen. Door de vrijheidsbeperking krijgt de cliënt minder beweging en verliest hierdoor spiermassa en lenigheid. 

• Meer incontinentie

• Meer kans op decubitus

• Psychische klachten zoals angst en depressie. Lichamelijke passiviteit leidt tot forse achteruitgang van het denkvermogen, het slaap-waakritme en de stemming van cliënten.

Verzet en instemmen

Niet alle cliënten kunnen zeggen of ze iets wel of niet willen (wils(on)bekwaamheid). Daarom is het belangrijk dat je doorhebt wanneer iemand zich verzet tegen een maatregel.

Het is voor jullie als vpk belangrijk hoe je hiermee omgaat.

Wilsonbekwaam

In sommige situaties kan een zv zelf niet (meer) zijn wensen kenbaar maken. Iemand is dan wilsonbekwaam. 

Een zv is wilsonbekwaam als hij:

• De informatie over zijn ziekte niet kan begrijpen
  
• Zelf geen beslissing over zijn behandeling kan nemen
  
• Of de gevolgen van een beslissing niet kan overzien.
  
• Een persoon die niet voor zichzelf kan beslissen is wilsonbekwaam.

Hoeveel denk jij dat de zorg in Nederland per jaar kost?

Wat spendeert Nederland aan zorg? (2019)

1. 1 miljard euro
2. 10 miljard euro
3. 80 miljard euro
4. 100 miljard euro

Noem de 4 wetten die de financiering van zorg regelen

Wetten die de financiering van zorg regelen

Vanaf 1-1-2020 is de wet AWBZ vervallen en omgezet naar:

Zvw - Zorgverzekeringswet

Wmo - Wet maatschappelijke ondersteuning

Wlz  - Wet langdurige zorg

Jeugdwet

Waarom is het goed om na te gaan of een cliënt een indicatie heeft van het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ)?

1. omdat een client dan een behandeling of ondersteuning vergoed kan krijgen
2. omdat de client dan - als hij dat wil - kan kiezen voor een andere zorgverlener
3. omdat de client dan voorrang krijgt bij specifieke zorg
4. omdat de client dan recht heeft op al deze zaken

Wet publieke gezondheidszorg (Wpg)

De Wet publieke gezondheid (Wpg) regelt de organisatie van de openbare gezondheidszorg, de bestrijding van infectieziektecrises en de isolatie van personen en vervoermiddelen die internationaal gezondheidsgevaren kunnen opleveren.

Hierbij spelen onder andere GGD’en en het RIVM een belangrijke rol.