De grondwet

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

De Rechtsstaat

Vorige les

1. Totalitaire staat (kenmerken)
2. Wat is een rechtsstaat en waar komt het idee vandaan?
3. Wat houdt een sociaal contract in?

Geschiedenis van de grondwet

In 1798 komt de 1e grondwet met 3 onschendbare grondrechten

vrijheid van meningsuiting/vrijheid van godsdienst/vrijheid van drukpers.

In 1814 wordt Nederland een Constitionele monarchie; 

Een koninkrijk met een grondwet.

In 1848 onstaat Censuskiesrecht (Thorbecke) 

Selecte groep mannelijke burgers die belasting betalen mogen stemmen.

Uitbreiding kiesrecht

Tweede helft 19e eeuw onstaat er klassenstrijd.

Arm vs Rijk & tussen Arbeid en Kapitaal.

1917 Algemene mannenkiesrecht.

1919  Vrouwenkiesrecht .

Klassieke grondrechten 

 (Garandatie plicht)

1. Recht op gelijke behandeling in gelijke gevallen

2. De persoonlijke vrijheid.

3. De politieke vrijheid.

Sociale grondrechten

(Inspanningsverplichting) 

1. Recht op werk.

2. Recht op onderwijs.

3. Recht op onderdak.

Grenzen aan onze vrijheid

Wederkerige erkenning 

Verticale werking grondrechten 

Burgers kunnen deze uitoefenen tegen de staat.

Horizontale werking 

Burgers kunnen zich tegenover elkaar beroepen op hun grondrechten.

Controle op de grondwet

Onafhankelijke rechters die neutraal zijn. 

1. Recht halen.

2. Beschermd tegen ongeoorloofd overheidsoptreden.

3. Geen eigen rechter spelen. 

Rechters worden voor het leven benoemd.

KAN NIET ONTSLAGEN WORDEN.

Volgende les

Legaliteitsbeginsel