Plato

• Filosofie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Filosofie

Planning

Herhaling

Socrates

Plato: 3 periodes

Uitwerking/ Tekening/ jou mening

Filosofie

filos = zoon/vriend

sofia = wijsheid

Waarom?

• Mythen zijn niet altijd waar

• Antwoorden zoeken op vragen

• Niet zomaar alles aannemen: kritisch en nieuwsgierig zijn en blijven!

• Zelf ontdekken van de waarheid

• Observeren

Filosofen

• 'Vrienden van de wijsheid'
• Filosofen willen hun kennis en wijsheid uitbreiden

Socrates

• Eén van de belangrijkste Atheense filosofen
• Socratische manier van vragen stellen
    Manier om de kennis te vergroten
• Hij moest zelfmoord plegen.

Video

SchoolTV: Socrates,

de bron van wijsheid

Leerdoelen

• Kennis nemen van de de werken van Plato in 3 verschillende periodes.
  
• De allegorie van de grot kunnen begrijpen en interpreteren.
• Je eigen mening kunnen formuleren.
  

Plato

Athene, ca. 427 – 347 v.Chr.

• Leerling van Socrates 
• Leraar van Aristoteles
• Oprichter van de Akademeia
• Bekendste werk: De Staat, over politiek

Levensloop

• Zou de politiek ingaan
• Bevriend met Socrates, die ook zijn leermeester was
• Stichtte zijn school 'de Academie' net buiten de stadsmuren van Athene die tot 529 n.Chr. bleef bestaan als school
• Zijn bekendste leerling is Aristoteles.

4 belangrijke  Ideeën

1. Denk meer na!
2. Laat de mens(en) die jou liefhebben je veranderen tot een betere versie van jezelf.
3. Ontcijfer de verborgen boodschap achter schoonheid. (kunst)
4. Vernieuw  (verander) de samenleving.

Werken

Zijn werken zijn onder te verdelen in 3 perioden.

Zijn boek 'Politeia','de Staat' of 'Republiek' is een van zijn bekendste werken.

centrale vraag" wat is rechtvaardig", wat is 'werkelijk'?

Periode 1

Vroege dialogen.

• Lijkt erg op het denken  van Socrates.
• Vragen stellen stellen: Wat is ... (de Staat)
• Uitkomst: er is geen definitie, het gezamenlijk zoeken naar een definitie aanzet tot filosoferen, en in die zin dus niet zinloos is.

Periode 2

Midden periode 'Ideeën' of '' 'Vormenleer'.

• Als je weet hoe de werkelijkheid is, dan kun  je het goede doen. Hiervoor heb je kennis nodig..
• Zintuigelijke waarneming zijn veranderlijk, dus ook onze  mening daarover.
• De Idee overstijgt dit en is blijvend en wordt waargenomen door denken en rede. Kennis is het 'schouwen van de ideeën'.

Ideeën zijn de echte werkelijkheid.

• De wereld om ons heen is een aftreksel van Ideeën.
• Om tot Kennis te komen moeten wij de waargenomen wereld herleiden naar het Idee erachter, het oerbeeld.
• De hoogste idee is 'het Goede'
• Er zijn absolute waarden: goede, schone en rechtvaardige.

De allegorie van de grot.

Allegorie van de grot is een passage uit de dialoog Staat (originele Griekse titel:”Πολιτεία/”Politeía”). Het is een zogeheten "socratische dialoog" van Plato, geschreven omstreeks 380 v.Chr. De thema's die hij hierin behandelt zijn rechtvaardigheid, de ideale staat, en de opvoeding van de filosoof. 

Met "allegorie" wordt een vertelling bedoelt waarmee de schrijver eigenlijk iets anders wil zeggen, iets met een diepere betekenis. Wat Plato vertelt over mensen die in een grot zitten opgesloten is een symbool dat naar iets anders verwijst. omstreeks 380 v.Chr. De thema's die hi

De Grot

Lees de tekst in stilte

De Grot

Bespreek samen met jouw buurman/-vrouw:

1. Wat betekent het verhaal? Waar gaat het eigenlijk over?

2.  Welke lessen kunnen we uit het verhaal halen?

3.Schrijf de uitkomst van de jullie discussie thuis kort op in je periode schrift.

 Periode 3

• Minder verheven en minder strikt filosofisch
• Hij stelt open vragen of er ook Ideeën bestaan van gebruiksvoorwerpen.
• Is kennis hetzelfde als waarneming? Of is kennis hetzelfde als waarneming in combinatie met een soort verantwoording?

Voorbeeld

• Op het moment dat de 'stoel' werd uitgevonden, ontstond toen het tijdloze Idee 'Stoel' ? 
  

• Of is het zo dat de Ideeën van Trein, Vliegtuig, Computer etc. er altijd al waren, maar geduldig wachtten op hun ontdekking door ons?

De doelen van de opvoeding en van het onderwijs is volgens Plato om ons de echte wereld te leren kennen. 

Die echte wereld is niet de wereld die we met onze zintuigen kennen. Het is de wereld van de 'zuivere ideeën'. 

Wat hij daarmee bedoelt is dat er bijvoorbeeld vele stoelen bestaan, in allerlei vormen en materialen, maar dat die slechts afgeleid zijn van het Idee 'Stoel'. De 'bewaarplaats' van al die eeuwige ideeën is dan de Ideeënwereld.

Ideale Staat

• producerende klasse (economie, het volk), deugd : matigheid.
• beschermende en verdedigende klasse(de wachters) deugd: dapperheid.
• de leidende klasse, bestuurders, deugd: wijsheid 

Ideale Staat

 Alleen het verstand heeft volgens Plato toegang tot ware kennis, niet de zintuigen. Deze kennis is echter niet voor iedereen, maar slechts voor de filosofen, waaruit volgens Plato ook de koning, de leider van de staat moet worden gekozen, of een groep van filosofen. Zij kunnen immers de het waarachtige Idee achterhalen.

Zolang ofwel wijsgeren geen koningen zijn in hun land, ofwel zij, die nu de titel van koningen of machthebbers dragen, geen echte en volwaardige wijsgeren zijn; zolang de politieke macht niet in eenzelfde persoon samenvalt met de filosofie; en zolang aan de menigvuldige naturen die nu een van beide zonder de andere nastreven, niet met geweld de weg wordt versperd - zolang ook, mijn waarde Glauco, komt er geen eind aan de kwalen die de staten, ja, naar ik meen, de gehele mensheid, teisteren.[4]