5.2.1 + 5.2.2 Rome van stadstaat tot wereldrijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Het Romeinse Rijk

Rome, eeuwig imperium

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen op welke manier het Romeinse Rijk zich ontwikkelde van stadstaat tot enorm wereldrijk, en hoe dit rijk door de eeuwen heen werd bestuurd.

Tijdvak, periode, kenmerkende aspecten

Tijdvak: Tijd van Grieken en Romeinen (3000 v.C. - 500 n.C.)

Periode: (Klassieke) Oudheid

Kenmerkend Aspect van deze paragraaf: 

de groei van het Romeinse imperium waardoor de Grieks-Romeinse cultuur zich in Europa verspreidde

Wat weet jij eigenlijk
van de Romeinen?

Koninkrijk?

• De hoofdstad van een wereldrijk heeft een coole legende nodig...

• Romulus en Remus (753 v.C.)
  
• Laatste koning Tarquinius Superbus verdreven (509 v.C.)

• Koninkrijk 753 v.C. tot 509 v.C.
• Nooit meer een koning! 

'Grot uit legende Romulus 

en Remus ontdekt'

januari 2007

Lupercal, 16m diep onder Palatijn te Rome (foto gemaakt met een sonde)

Video

Welkom bij de Romeinen: Romulus en Remus

Die legende van Romulus en Remus, is dat nou echt gebeurd???

1. Ben je gek, is allemaal verzonnen
2. Natuurlijk, 100%
3. Wie weet, er is geen bewijs dat het niet zo is
4. Alle antwoorden zijn goed

De Romeinse Republiek

(509 v. Chr. - 27 v. Chr.)

• Tarquinius Superbus is verdreven; Rome wil nooit meer een koning
• Een land zonder koning is een republiek

De Romeinse Republiek (1)

• De naam republiek komt van: res publica. Dat betekent: publieke zaak, in het Latijn.

• Op papier is de republiek een democratie...

• ...maar in de pratijk is een kleine groep mensen aan de macht. Dit heet: aristocratie

De Romeinse Republiek (2)

• De republiek wordt bestuurd door de senaat ('raad van ouderen'). Dit waren rijke Romeinse mannen.

• Het volk kiest elk jaar 2 leiders: consuls

• Zij voerden de besluiten van de senaat uit

Wat is een republiek?

1. Land met als staatshoofd een gekozen leider
2. Land met als staatshoofd een koning
3. Land met als staatshoofd een dictator
4. Land met als staatshoofd een senaat

Wat voor soort mensen zaten er in de senaat?

1. Rijke Romeinen
2. Belangrijke Romeinen
3. Rijke Romeinse mannen
4. Rijke en belangrijke Romeinse mannen

Begrippen:

Koning: Heerser over een gebied die opgevolgd wordt door een familielid

Republiek: Land met een staatshoofd zonder erfelijke troonopvolging (geen koning of keizer)

Consul: Hoge bestuurder van Rome

Senaat: Bestuursvergadering waarvan de leden uit de rijkste en machtigste families van Rome kwamen

Patriciërs: Rijke en machtige burgers uit oude families met bestuursfuncties

Aristocratie: Bestuursvorm waarbij enkele mensen de baas zijn, vaak rijke mensen (edelen)

Volksvergadering: Vergadering van mannen met burgerrecht

Burgerrecht:Het recht jezelf burger te noemen met de daarbij horende voorrechten

Plebejers: Plebejers of gezamenlijk plebs, was een gewone burger met burgerrecht van de stad Rome.

Jaartallen en personen:

750 v.C. - Oprichting Rome

509 v.C. - Oprichting Romeinse Republiek

Romulus en Remus: volgens de legende oprichters van Rome

Tarquinius Superbus: laatste koning van Rome

Lucius Brutus: eerste consul van de Romeinse republiek

Op de afbeelding zie je de bijeenkomst van:

1. De senaat
2. De consuls
3. De volksvergadering
4. Het volk

Een regering waarbij het volk beslist, heet ook wel een

1. aristocratie
2. democratie
3. monarchie
4. tirannie

Hoe noem je de staatsvorm waarbij de adel de macht heeft?

1. Aristocratie
2. Democratie
3. Oligarchie
4. Monarchie

Wat betekent consul?

1. Belangrijkste bestuurder en legeraanvoerder in de Romeinse republiek
2. Belangrijkste bestuurder in de Romeinse republiek
3. De rijkste en belangrijkste man in Rome
4. Hoogste bestuurder in het Romeinse keizerrijk

Maak 5.2.1 en 5.2.2

En doe een dansje als het af is..

De Limes in Nederland

In Nederland is de grens van het Romeinse Rijk de rivier Rijn. Langs deze rivier bouwen de Romeinen forten en wachttorens.

Vanaf de grens kunnen ze de stammen in het noorden van het Rijk in de gaten houden, maar óók handel met ze drijven.

Het Forum Romanum (Romeins marktplein) was het politieke, juridische, religieuze en commerciële centrum van Rome. 

Het Colosseum heet eigenlijk Amphitheatrum Flavium. Het was het grootste amfitheater van het Romeinse Rijk.

Het Circus Maximus was een groot stadion in Rome. Het circus werd voornamelijk gebruikt voor de populaire wagenrennen.

Dit schaalmodel werd vanaf 1933 gemaakt door de archeoloog en architect Italo Gismondi, in opdracht van de Italiaanse dictator Mussolini. Het laat Rome zien zoals het was rond 300 n. Chr.

Gismondi deed er in totaal 37 jaar over om het schaalmodel af te maken.

Om voldoende drinkwater in Rome te hebben, gebruikten de Romeinen aquaducten om water uit de bergen vervoeren (naar grote waterbassins). Dit is het Aqua Claudia.

Het Pantheon was gebouwd als tempel. Tegenwoordig is het één van de meest bezochte toeristische attracties in Rome. Een bijzonder kenmerk van het gebouw is de koepel met een gat (oculus, oog) erin.