Paragraaf3.3 Soms te veel

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t, havo, vwo
• Leerjaar 2

§4.4 Soms te veel water

3.3 SOMS TE VEEL WATER

Zet de kringloop in de juiste volgorde

De grote waterkringloop

1.

2.

3.

4.

5.

Verdamping van zeewater

Verplaatsing van wolken

Neerslaan van wolken boven land

Water stroomt via rivieren

Water komt terug in zee

in landen waar de zon veel schijnt blijft er minder nuttige neerslag over hoe komt dit?

1. minder regen
2. meer condensatie
3. meer verdamping
4. omdat het water zout is

Wat is een aquifer?

1. Een waterhoudende laag in de ondergrond
2. Een niet waterhoudende laag in op het aardoppervlak
3. Een waterhoudende laag op het aardoppervlak
4. Een niet waterhoudende laag in de ondergrond

Waar is de nuttige neerslag het grootst?

1. Warme gebieden
2. Koude gebieden
3. Droge gebieden
4. Natte gebieden

Leerdoelen

• Je weet dat het overstromingsrisico van veel gebieden toeneemt
• Je begrijpt waarom bepaalde gebieden van nature grote overstromingsrisico's kennen

Risicogebieden 

Wereldwijd kennen de volgende soorten gebieden een groot overstromingsrisico:

Lesboek Paragraaf 3.3

Lees de tekst

Welke risicogebieden zijn er?

1 Vlakbij rivieren of zeeën

2 Aan de voet van gebergten

https:

3 Bij smeltende gletsjers

4 Waar tropische stormen 

voorkomen

5 Bij ontbossing

6 Bij teveel verharding

Verstening: negatieve gevolgen piekafvoer (regen)water. Hier wordt nu meer rekening mee gehouden.

Risicogebieden voor overstromingen

Gebieden met groot overstromingsrisico:

1. Rivier- en kustvlaktes;

2. Gebieden aan de rand van een gebergte met een rotsige ondergrond (hier kan water niet goed infiltreren, hierdoor grote piekafvoer);

3. Gebieden waar het afsmelten van sneeuw samenvalt met hevige regenval in de zomer;

Piekafvoer = Tijdelijk extra hoge waterafvoer (hoogwater) van een rivier in een jaar.

Risicogebieden voor overstromingen

4. Gebieden waar tropische orkanen voorkomen (Caribische eilanden);

5. Gebieden waar ontbossing (= weghalen vegetatie) plaatsvindt;

6. Gebieden die door stedelijke bebouwing verstenen (= minder vegetatie, meer asfalt/gebouwen)

Het aantal overstromingen neemt toe 

20 in het jaar 1970

Ruim 200 in 2019

Daar zijn de volgende verklaringen voor: 

1 Minder bomen, meer verharding

Ontbossing

Water kan niet rustig in de grond trekken, hierdoor neemt

de piekafvoer toe.

Verstedelijking

Verstening/verharding = groter oppervlakte straten, wegen en bebouwing.

-> kortere vertragingstijd en piekafvoer 

2 Kanalisering

3 Door bodemdaling

4 Zeespiegelstijging

Het aantal overstromingen neemt toe

Oorzaken:

1. Minder infiltratie door ontbossing en verstening;

2. Rivieren 'opsluiten' door dijken;

3. Bodemdaling = daling van het grondoppervlak door het oppompen van grondwater;

4. Stijging van de zeespiegel.

Maatregelen korte termijn

1. Dijken, dammen en bufferbassins aanleggen

2. Het weer in het stromingsgebied in de gaten houden

3. Drinkwater én voedsel veilig stellen 

4 Burgers voorlichten en trainen. (wat te doen bij een evacuatie?)

Maatregelen lange termijn

1. Ruimte maken voor de rivier bv door uiterwaarden, retentiegebieden.

2. Versterkte broeikaseffect verminderen

3. Mensen weren in risicogebieden

Oorzaak

Gevolg

Ontbossing

Verstening

Piekafvoer

Landdegradatie

Leerdoelen

• Je weet dat het overstromingsrisico van veel gebieden toeneemt
• Je begrijpt waarom bepaalde gebieden van nature grote overstromingsrisico's kennen

Leerdoelen

- Je weet dat waterstress door fysieke- en economische watertekorten kan ontstaan.

- Je begrijpt waarom toenemende waterstress tot een wateroorlog kan leiden.

- Je kunt een aantal maatregelen beoordelen om watertekorten op te heffen.