Woordenschat: Synoniemen en tegenstellingen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1

	Vak: Nederlands Woordenschat
1.	Lesopening
2.	Lesdoel
3.	Terugblik
4.	Instructie
5.	Begeleid inoefenen
6.	Zelfstandig werken
7.	Evaluatie

Welkom!

Telefoon in de bak.

Neem plaats.

Jas uit.

Op tafel: Werkboek Nederlands of laptop en schrift dicht 

Tas op de grond.

Geen eten of drinken

Presentie!

We gaan zo aan de slag met woordenschat.
Welk lesdoel hebben we voor vandaag, denk jij?

Je leert...

1. ...het onderwerp van een tekst vinden.
2. ...wat een werkwoord is.
3. ...betekenissen van nieuwe woorden.
4. ...hoe je een alinea kunt herkennen.

Lesdoel:

Aan het einde van deze les kun je: 

 - uitleggen wat het verschil is tussen synoniemen en tegenstellingen

-  zinnen maken met nieuwe woorden (woordenschat vergroten)

Introduceer de leerdoelen van de les en leg uit waarom het belangrijk is om schooltaalwoorden te kennen.

31 januari 2025

Wat: Par. 3.5 Woordenschat

Wanneer: 10:30-11:20

Hoe: Gezamelijk/Zelfstandig werken

Klaar: Par. 3. 5 opdrachten Magister

HW: Par. 3.5 opdrachten Magister

Lesdoel: Zie vorige slide!

Taaldoel: Synoniem en tegenstelling

Kijk naar de woorden. Bepaal welke woorden bij elk horen door 2 rijen te maken. 

1. Heet – Koud
2. Blij – Gelukkig
   
3. Snel – Traag
4. Groot – Gigantisch
   
5. Moe – Vermoeid
   
6. Slim – Intelligent
7. Blij – Verdrietig
   
8. Rijk – Arm
9. Snel – Vlug
10. Hard – Zacht

Bespreek de 2 gemaakte rijen met je klasgenoot. 

Hebben jullie hetzelfde of zijn er verschillen?

Bedenk een naam voor elk rijtje met je klasgenoot

Blij – Gelukkig

Groot – Gigantisch

Moe – Vermoeid

Slim – Intelligent

Snel – Vlug

Bedenk een naam voor elk rijtje met je klasgenoot

Heet – Koud

Snel – Traag

Blij – Verdrietig

Rijk – Arm

Hard – Zacht

Synoniemen

Blij – Gelukkig

Groot – Gigantisch

Moe – Vermoeid

Slim – Intelligent

Snel – Vlug

Tegenstellingen

Heet – Koud

Snel – Traag

Blij – Verdrietig

Rijk – Arm

Hard – Zacht

Leg in eigen woorden uit wat het verschil is tussen een synoniem en een tegenstelling?

Synoniemen

Synoniemen zijn woorden met (ongeveer) dezelfde betekenis. 

Bijvoorbeeld:

bladzijde - pagina

volmaakt - perfect

huilen - snikken

Sommige woorden hebben meer dan één synoniem. 

Voorbeeld: goed, juist, correct

Tegenstelling

Woorden die het tegenovergestelde betekenen van elkaar.

Groot

Klein

Dik

Dun

Par. 3.5 Woordenschat

Waarom is het belangrijk dat je woordenschat groot is?

Koppel dit woord aan de betekenis hiernaast.

• Extreem
  
• Moedig
  
• Gespannen
  
• Uitdaging
  
• Opvallend

Betekenis

1. Nerveus, onrustig
2. Een moeilijke taak
3. Heel erg, uitzonderlijk, buitengewoon
4. Wat de aandacht trekt
5. Dapper ( iets durven doen wat je eng vindt)

Antwoord:

Extreem: Heel erg, uitzonderlijk, buitengewoon

Moedig: Dapper ( iets durven doen wat je eng vindt)

Gespannen: Nerveus, onrustig

Uitdaging: Een moeilijke taak

Opvallend: Wat de aandacht trekt

Koppel het woord aan de tegenstelling hiernaast:

Extreem

Moedig

Gespannen

Uitdaging

Opvallend

Tegenstelling

Laf 

Normaal

Voorzichtig

Makkelijke taak

Ontspannen

Lestaak

Maak een zin met deze nieuwe woorden.

Extreem: Heel erg, uitzonderlijk, buitengewoon

Moedig: Dapper ( iets durven doen wat je eng vindt)

Gespannen: Nerveus, onrustig

Uitdaging: Een moeilijke taak

Opvallend: Wat de aandacht trekt

Wat zijn tegenstellingen?

1. Woorden die het tegenovergestelde betekenen
2. Woorden die hetzelfde betekenen

Wat is een tegenstelling?

1. traag en snel
2. Lief en schattig
3. Mooi en meisje

Past 'tegenstelling' in deze zin?


De tegenstelling van opvallend is voorzichtig.

1. ja
2. nee

Wat is een tegenstelling van dapper?

1. Niet durven
2. Vrolijk
3. Laf
4. Bijzonder

Een synoniem is...

1. meerdere woorden die ongeveer hetzelfde betekenen
2. een woord met meerdere betekenissen

Wat is een synoniem?

1. televisie-media
2. lamp-licht
3. straat-weg
4. kerk-moskee

Wat zijn GEEN synoniemen?

1. blij - teleurgesteld
2. beginnen - starten
3. dapper - moedig
4. zeggen - vertellen

Waarom zijn synoniemen belangrijk?

1. Afwisseling van woorden in de tekst
2. De tekst aantrekkelijk maken voor de lezer
3. De tekst moeilijk maken
4. De tekst korter maken

Wat is de betekenis van uitdaging?

1. Makkelijke taak
2. Eng
3. Normaal
4. Moeilijke taak

Wat is de betekenis van extreem?

1. Uitzonderlijk
2. Normaal
3. Verkeerd
4. Buitengewoon

Nieuwe woorden vergroten mijn woordenschat.......

1. Waar
2. Niet waar

Een tegenstelling is hond en kat

1. Waar
2. Niet waar

Vooruitblik

Par. 3.5 opdrachten zie Magister!

Welk woord is geen synoniem van

CIRCULEREN

1. rondgaan
2. in omloop zijn
3. rondschrijven
4. in een kring bewegen

Welk woord is geen synoniem van

KLETSEN

1. praten
2. botsen
3. babbelen
4. zwammen

Welk woord is geen synoniem van

CHECKEN

1. opzoeken
2. natrekken
3. verifiëren
4. betalen

Welk woord is geen synoniem van

PLAGEN

1. jennen
2. vleien
3. pesten
4. treiteren

Welk woord is geen synoniem van

VERSTANDIG

1. moeilijk
2. aan te raden
3. raadzaam
4. wenselijk

Welk woord is geen synoniem van

VOORTDUREND

1. constant
2. abrupt
3. aanhoudend
4. steeds

Welk woord is geen synoniem van

AANDACHTIG

1. ernstig
2. zorgvuldig
3. nonchalant
4. opmerkzaam

Welk woord is geen synoniem van

IMITEREN

1. tekenen
2. navolgen
3. nabootsen
4. nadoen

Welk woord is geen synoniem van

KALM

1. bedaard
2. rustig
3. vochtig
4. beheerst

Welk woord is geen synoniem van

ZELDEN

1. soms
2. somtijds
3. nu en dan
4. dikwijls

Welk woord is geen synoniem van

KREET

1. gil
2. schreeuw
3. roep
4. garnaal

Welk woord is geen synoniem van

SLOPEN

1. afvallen
2. afbreken
3. mollen
4. verwoesten

Welk woord is geen synoniem van

ONTVREEMDEN

1. stelen
2. verduidelijken
3. pikken
4. wegnemen