5.3 havo 3

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom bij scheikunde

Wat gaan we doen?

-Ophalen kennis gefractioneerde destillatie van aardolie + kraken

- Je kunt in je eigen woorden uitleggen wat polymeriseren is

- Je kan een polymeer tekenen uit een monomeer

- Jan weet het verschil tussen een thermoplast, thermoharder

Gefractioneerde destillatie is:

1. Een chemische reactie
2. Een ontledingsreactie
3. Een scheidingsmethode
4. Een verbrandingsreactie

kraken

kraken = in stukken breken

Van lange moleculen worden kleinere moleculen gemaakt. 

vb: 

                          -->  

Twee manieren: verhitten of katalysator toevoegen  

C​20​​H​42​​

C​19​​H​20​​+C​8​​H​16​​+C​3​​H​6​​

Bij het kraken van hexadecaan,
ontstaan methaan, etheen en een restproduct. Geef de reactievergelijking van deze kraakreactie

C​16​​H​34​​

Polymeren

Doel

• Je leert wat polymeren zijn
• Je leert wat thermoplasten, thermoharders en elastomeren

monomeer en polymeer

Monomeer: 1 enkele molecuul

Polymeer: samengevoegde monomeren

Dit proces heet: polymerisatie

Polymeriseren

Van veel kleine monomeren een heel grote polymeer maken

Polymerisatiereactie

Het maken van een polymeer (kunststof)  vanuit monomeren.

- Plakken -

1  van de dubbele bindingen van het alkeen klappen open

Hierdoor kan het binden aan het andere monomeer 

Wat voor type reactie is polymeriseren?

1. Een verbrandingsreactie
2. Een vormingsreactie
3. Een ontledingsreactie
4. Een fase-overgang

Maak met de volgende begrippen een kloppend verhaal

aardolie, destillatie, fracties, koolwaterstoffen, kraken, monomeren, polymeren, polymerisatie 

Kraken = willekeurig 

Polymerisaties =  gestuurd

Door polymerisatie van etheen ontstaat een plastic. Wat gebruikt wordt voor boterhammenzakjes.

• Teken 3 moleculen etheen naast elkaar met de h'tjes naar boven en beneden.
• Door middel van een initiator (brengt reactie op gang) en UV-licht ontstaat een polymerisatie reactie.
• De dubbele bindingen springen open.

• Er wordt een binding gevormd tussen de 3 etheen moleculen.
• Aan de buitenkant zit een ~ wat aangeeft dat de polymeer keten nog doorloopt

Hoe gaat dat bij propeen?

Hoe ontstaat polypropeen uit propeen?

Teken 3 moleculen propeen.

• Zorg dat de H'tjes naar beneden zijn en de dubbele binding in het midden is.

Teken 3 moleculen propeen.

• De dubbele binding gaat open dmv een initiator en uv-licht klapt de dubbele binding open.
• En je verbind de moleculen met elkaar.
• Zet aan de uiteinden een ~ teken.
• Dit zijn supermarkt plastictassen

Geef de polymerisatie reactie van 3 monomeren but-1-een weer. Denk aan alle tussenstappen!

Geef de polymerisatie reactie van 3 monomeren but-1-een weer. Denk aan alle tussenstappen!

Uit welk monomeer is dit polymeer opgebouwd?

Welkom bij scheikunde

Wat gaan we doen?

Herhalen:

- Je kunt in je eigen woorden uitleggen wat polymeriseren is

- Je kan een polymeer tekenen uit een monomeer

Uitleg: Je weet het verschil tussen een thermoplast, thermoharder en elastomeer

Geef de polymerisatie reactie van 3 monomeren but-1-een weer. Denk aan alle tussenstappen!

Uit welk monomeer is dit polymeer opgebouwd?

Thermoplast

Macroniveau: plastic wordt zacht door verwarming 

Microniveau: Geen dwarsverbindingen tussen polymeren 

_______________

_______________    vb: Polyetheen, polypropeen, 

_______________            PVC (polyvinylchloride)

Thermoharder

Macroniveau: plastic blijft hard bij verwarmen, plastic breekt makkelijk (bros) 

Microniveau: tussen polymeren zitten dwarsverbindingen

                                                                                            ____________________

                                  vb: polyester, melamine        _____|_______|____|__

                                                                                            _|______|________|___

Elastomeer

Macroniveau: plastic dat tijdelijk van vorm kan veranderen (elastisch).

Microniveau: minder crosslinks tussen polymeren dan thermoharders. 

vb: rubber,

polyurethaan,

elastaan

Zijn er vragen die je wilt bespreken van 5.3?

Vervolg

VWO boek H3: Atomen en moleculen

Ik weet wat polymeren zijn

1. ja
2. nee

ik kan uitleggen wat het verschil is tussen kraken en polymeriseren

1. ja
2. nee

ik maak aantekeningen tijdens de uitleg

1. ja
2. nee

Ik heb lekker gewerkt deze les

1. ja
2. nee