H2 intro Pompeï

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1

• Nieuw hoofdstuk
• Leerdoelenkaart
• Kennen en kunnen
• Intro H2 uitleg
• Zelfstandig werken
• Terugblik

Mens en aarde

• Per paragraaf staan de belangrijkste doelen die je moet halen.
• + begrippen die je moet kennen.
• Achter elk doel staat welke tekst en welke opdrachten uit je boek erbij horen. 

Leerdoelenkaart

• Pompeï
• Vulkaan
• Natuurgeweld

• Je kunt vertellen wat er vroeger in Pompeï is gebeurd.
• Je kunt uitleggen waarom de vondst van Pompeï belangrijk is voor archeologen en onze kennis over de Romeinen. 
• Je kunt voorbeelden geven van natuurrampen die nu veel voorkomen in de wereld.  

Wat weet je van de Romeinen?

Een Romeinse stad

Pompeii

Sleep de ster naar de juiste locatie van het stadje Pompeii.

00:05-08:45

Door welke ramp is de stad Pompeii getroffen?

Wat zou jij doen als je in Pompeï had gewoond?

Te voet naar het zuiden vluchten

Verschuilen in de kelders van jouw huis

Naar het westen vluchten per schip

De mensen kwamen er pas achter dat ze naast een vulkaan leefde toen die uitbarstte. Hoe kan dat? 2 antwoorden zijn goed.

1. Mensen dachten dat het een gewone berg was.
2. Ze wisten wél dat ze naast een vulkaan woonden.
3. Ze dachten dat niemand zo dom was om daar een stad te bouwen.
4. De Vesuvius was al heeeel lang niet uitgebarsten.

Waarom is het niet slim om te schuilen? Twee antwoorden zijn goed.

1. Omdat je dan heel lang moest wachten tot de uitbarsting voorbij was.
2. Omdat je je dan verveelde.
3. De daken begaven door het gewicht van as en stenen uit de vulkaan.
4. Omdat wanneer je gaat schuilen je niet meer de stad uit kon komen.

Waarom was het niet slim om met de boot te vluchten? Twee antwoorden zijn goed.

1. Er kwamen te veel rotsblokken uit de lucht vallen.
2. Je kon de boten beter gebruiken om onder te schuilen.
3. De boten waren weggedreven van de haven.
4. Door de hoge golven kon je niet wegkomen.

Pompeï

• Het jaar 79 n. Chr.
• 15-10: Lichte schokgolven.
• 20-10: Zwaardere aardschokken en golven beuken op de kust.
• 24-10: De berg barstte uit met een enorme knal

• 3 natuurverschijnselen: aardbevingen, vulkaanuitbarsting en een tsunami.

Lavastroom Vesuvius

- as, stenen, modder, giftige dampen

Tsunami

00:05-02:35

In welk jaar gebeurde de ramp in Pompei? 

De uitbarsting was een ramp voor de inwoners, maar archeologen zijn blij met de ramp. Leg dit uit. 

Dit is een insula, een flatgebouw in Rome. De woningen werden gehuurd door de armere Romeinen. De meeste insulae waren 4 of 5 verdiepingen hoog. De bouwkwaliteit was niet best: bijna dagelijks waren er branden en instortingen.

De kamers bovenin een insula waren de slechtste kamers: hier woonden de proletariërs.

Hoewel er in sommige gebouwen stromend water was, moesten de bewoners van een insula het water vaak uit een fontein op straat halen.

Hoewel de meeste kamers in een insula klein en donker waren, was er wel verschil: de grotere kamers waren voor mensen met iets meer geld.

De meeste insulae hadden geen toiletten of keukens. Moest je naar de wc, dan ging je naar een openbaar toilet. En wilde je wat eten, dan ging je naar een thermopolium, een soort snackbar.

Dit is een villa rustica, een soort boerderij. Naast dit type villa, bestond er ook de villa urbana. 

Het meeste werk rondom de villa werd gedaan door slaven.

Veel villa's hadden uitgebreide badruimten met vloerverwarming

Er waren appartementen voor de villicus (de toezichthouder) en de actor (de boekhouder) en ook slaapvertrekken voor de slaven.

Een villa rustica bestond vaak uit verschillende gebouwen, zoals het woonhuis, de stallen en de voorraadschuren.

In Pompeii zijn de slachtoffers van de ramp nog te zien. Zoek uit hoe dit mogelijk is. 

00:05-01:00

Waarom geeft juist Pompeii zoveel informatie over het Romeinse leven?

• Wat: Basis: maak opdracht 1 en 2 op blz. 46/47 
• Kader: maak opdracht 1 en 2 op blz. 50/51
• Hoe: alleen
• Hulp: leerstof in je boek en mevrouw de Vries
• Tijd: 7 min.
• Uitkomst: klassikaal bespreken
• Klaar: Neem je leerdoelenkaart door. 

Dus stel je leefde tijdens de uitbarsting in Pompeï, wat zou je doen?

vluchten naar de zee

Schuilen

Zo snel mogelijk weglopen

Wat is niet waar over de uitbarsting van de Pompeï?

1. De stad lag na de uitbarsting onder 20 meter puin.
2. 300 vierkante kilometer was vernietigd.
3. De uitbarsting duurde dagen tot wekenlang.
4. De uitbarsting zorgde voor een ijstijd in Italië.