6. De urinewegen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

De urinewegen

Lesdoelen

Je kunt:

• de bouw en functie van de urinewegen beschrijven.
  
• beschrijven hoe het proces van urine uitscheiden (plassen) en de plas ophouden (continentie) verloopt.

Wat weet je al van de urinewegen?

Anatomie

Van boven naar beneden: 

• De nieren liggen achter in de buikholte, naast de wervelkolom en tegen de onderste ribben
• Uit beide nieren lopen urineleiders (ureters) naar de blaas
• De blaas ligt in het bekken
• Uit de blaas loopt de urinebuis (urethra) naar buiten
  

Wat doen de nieren ook alweer?

De weg die urine aflegt

• De nieren filteren en bloed en halen afvalstoffen en overtollige stoffen eruit
• Samen met water vormt dit urine
• In de nieren wordt de aangemaakte urine verzamelt in het nierbekken (pyelum)

De weg die urine aflegt

• Vanaf het nierbekken loopt de urineleider (ureter) naar de blaas
• Om de ureter heen liggen spieren die voor peristaltiek zorgen, hierdoor wordt urine naar de blaas geduwd

Hoeveel urine past er in de blaas?

De weg die urine aflegt

• De urineleiders (ureters) komen uit in de blaas
• De normale blaasinhoud is 200-500ml
• Vanaf de blaas wordt urine via de urinebuis (urethra) uitgeplast

De blaas

De blaas

• De blaas bestaat uit meerdere lagen
• Waarvoor dient de laag spierweefsel?

Spieren

• Rondom de blaasuitgang bevindt zich een inwendige sluitspier en een uitwendige sluitspier 
• Onderin het bekken liggen bekkenbodemspieren die de blaas en andere organen ondersteunen
• Bekkenbodemspieren ondersteunen de uitwendige sluitspier

Plassen

Bij 300ml in blaas ontstaan rekprikkel en mictiereflex:

• prikkel via zenuw van hersenen naar het ruggenmerg
• prikkel wordt doorgegeven aan spieren van de blaaswand en binnenste sluitspier
• blaas knijpt samen en spuitspier ontspant

Specialisme

Het specialisme dat zich met urinewegen bezig houdt is de urologie

Urologie is te vergelijken met loodgieterswerk, waarom?

Pathologie

We nemen de pathologie van enkele ziektebeelden van de urinewegen door 

Nierstenen

• Kristallen vormen zich in de urinewegen, vaak al in de nier zelf, tot stenen
• Kleine steentjes kun je uitplassen, grote stenen veroorzaken problemen
• Pijn begint met lage rugpijn en gaat over in hevige koliekpijn

Blaaskanker

• Tumor ontstaat in het slijmvlies van de blaaswand en kan doorgroeien door meerdere lagen
• Behandelopties zijn verschillende operaties en chemotherapiebehandeling
• Vaak laat ontdekt, symptoom is bloed in urine

Vergrote prostaat

• 100% van de mannen krijgt hier last van 
• Symptomen zijn plasklachten omdat de urethra dichtgedrukt wordt, vooral 's nachts vaak uit bed om te plassen
• Behandelopties zijn verschillende operaties, bekkenbodemtraining en katheteriseren

Urineweginfectie

• Bacteriën (vaak uit vagina of darm) veroorzaakt een infectie
• Vaker bij vrouwen dan bij mannen, omdat vrouwen een kortere urethra hebben
• Symptomen zijn koorts, pijn, algehele malaise
• Antibiotica helpt goed, wel risico op resistentie

Pathologie

Jullie gaan in groepjes pathologie van het urinewegstelsel uitwerken

Elk groepje krijgt een ziektebeeld

• Hoe ontstaat het?
• Welke symptomen/klachten heeft iemand?
• Wat gebeurt er als er niks aan gedaan wordt?
• Welke behandelingen zijn er?
• Wat doe je als zorgverlener?
• Presenteer je bevindingen kort aan de klas

Presentaties

Elk groepje presenteert kort de bevindingen over:

1. Blaaskanker
2. Nierstenen
3. Vergrote prostaat
4. Urineweginfectie

Lesdoelen

Je kunt:

• de bouw en functie van de urinewegen beschrijven.
  
• beschrijven hoe het proces van urine uitscheiden (plassen) en de plas ophouden (continentie) verloopt.

Aan de slag

Maak in Learnbeat de opdrachten die ik voor deze week heb klaargezet in de studieplanner