5.4 De Macht Van Vorsten (Deel 2)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 5: Steden en Staten 

Paragraaf 5.4 (Deel 2)

De macht van vorsten

Leerdoel

In deze paragraaf leer je: 

- hoe Engelse, Franse en Bourgondische vorsten (koningen) machtiger werden.

- hoe vorsten samenwerkten met de drie standen.

- hoe Duitse koningen minder machtig bleven.

Geschiedenis

Drie Vorsten

Vorst of Vorsten is een ander woord voor;

Koning of Koningen 

Frankrijk: Koning Lodewijk IX

Geschiedenis

Drie Vorsten

De koningen werden steeds machtiger en rijker. Dit had te maken met de opkomst van steden;

• Verkochten stadsrechten
• Verdienden veel geld aan belastingen

Koninklijk paleis in Parijs (geschilderd rond 1412)

Wat wilden de steden terug voor de hulp aan de koning?

1. Geld
2. Stadsrechten
3. Grond
4. Voedsel

Geschiedenis

Uitleg 5.4

Drie Vorsten

Dit geld gaf de Franse vorst uit aan;

• Ambtenaren =

Mensen in dienst van de koning die helpt bij het besturen

• Een eigen leger=
• Vanaf 1337 verovert Engeland grote delen van Frankrijk ->

Slag bij Maupertuis, 1356 (geschilderd omstreeks 1475)

Geschiedenis

Uitleg 5.4

Staatsvorming

• De koningen maakten wetten voor het hele land
• Deze landelijke wetten werden belangrijker dan lokale wetten
  
  

Bijvoorbeeld: De wetten die gelden voor Frankrijk zijn belangrijker dan de weten in Parijs

Geschiedenis

Uitleg 5.4

Staatsvorming

• De koningen maakten van hun land één staat met één bestuur
  
  
• Dit noemen we staatsvorming

Eigen Regels

Eigen Regels

Eigen Regels

Eigen Regels

Eigen Regels

Eigen Regels

Oude situatie:
Elke stad eigen regels

Zelfde Regels

Zelfde Regels

Zelfde Regels

Zelfde Regels

Zelfde Regels

Zelfde Regels

Nieuwe situatie:
Zelfde regels in het hele land

Staatsvorming

Geschiedenis

Uitleg 5.4

Centralisatie 

Net als bij 112 wilden koningen alles centraal gaan regelen;

• Met geld van steden kon hij soldaten en ambtenaren regelen
• Met hen bestuurde hij het land vanuit de hoofdstad
• Dit besturen vanuit één centrale plek is centralisatie

Nederland

Vroeger was Nederland geen koninkrijk

Rond 1400 waren de hertogen van Bourgondië hier de baas

Zij regeerden over 17 provincies, oftewel gewesten

Dit gebied werd de Nederlanden of Lage landen genoemd

Het gebied van de Bourgondiërs (Bourgondië + de 17 gewesten)

Derde Stand

Voor het geld wat zij betaalden kregen burgers stadsrechten. 

Daarnaast wilden zij inspraak hebben. 

Inspraak= Hun mening geven als een vorst een besluit nam. 

Vergelijk het met de leerlingenraad op school. 
Jullie willen ook bepalen wat er op school gebeurd toch?

Duitsland

In Duitsland had de koning weinig macht

Hij werd gekozen worden door hoge edelen en geestelijken. Zo'n gekozen koning noem je een Keurvorst.

Deze edelen en geestelijken hadden dus eigenlijk meer macht dan de koning

Frankrijk en Engeland

In Frankrijk en Engeland had de koning meer te vertellen

Daar was de titel namelijk erfelijk

Samen met de steden kon de koning leenmannen verslaan

Hierdoor kregen de Franse en Engelse koning meer macht

Dat het koningschap erfelijk was betekent dat de zoon van de koning de nieuwe koning wordt. Hij hoeft dus niet gekozen te worden.

Staten-Generaal

De derde stand (burgers in een stad) werd in de steden erg rijk en belangrijk

De koning moest hen soms om advies of geld vragen

Hiervoor riep hij alle standen bij elkaar voor een vergadering

Deze vergadering werd de Staten-Generaal (is er nog steeds)

In Engeland heet dat het parlement (is er ook nog)

Staten = standen

Generaal = algemeen

Staten-Generaal = een algemene vergadering van alle standen

Tweede kamer

Eerste kamer

Samen de Staten Generaal

Begrippen uit deze les

• Inspraak
• Derde Stand
• Keurvorst
• Parlement
• Staten Generaal

Huiswerk

5.4 De macht van vorsten
Vraag 4 en 5