3.1 zintuigen en prikkels

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Zintuigen en prikkels

3.1

leerdoelen deze les:

- je leert welke zintuigen je hebt

- hoe je lichaam op een prikkel reageert

- wat doen je hersenen

Welke zintuigen ken jij?

Welke zintuigen zijn er?

Zintuigen is waarmee je iets op neemt:

- ogen

- oren

- huid

- neus

- mond

verschil

er is een verschil tussen orgaan- zintuig- prikkel

bijvoorbeeld: oor - gehoorzintuig - geluid

Samengevat:

noem 6 zintuigen

 prikkels 

prikkel-zintuig-zenuwen-ruggenmerg-hersenen-boodschap-ruggenmerg-zenuwen-reactie.

• zintuig: zet prikkel om in impuls
• hersenen: zet impuls om in actie

Hoe je lichaam op een prikkel reageert

Prikkels verwerken

Zintuigen zetten prikkels 

om in impulsen. 

Een impuls is een elektrisch stroompje door een zenuw

impulsen gaan door het zenuwstelsel

Onthouden

                                                 De prikkels die erbij horen  zijn (=adeqate prikkel): 

gehoorzintuig                  geluid                 

lichtzintuig                        licht

reukzintuig                        geur

smaakzintuig                   smaakstoffen

warmtezintuig                 hogere temperatuur

koudezintuig                    lagere temperatuur

pijnzintuig                         pijn

tastzintuig                         hoe hard je drukt

Onthouden

                                                                                              De organen die erbij horen  zijn: 

gehoorzintuig                  geluid                                          Oor 

lichtzintuig                        licht                                              Oog

reukzintuig                        geur                                             Neus

smaakzintuig                   smaakstoffen                          Tong

warmtezintuig                 hogere temperatuur            Huid

koudezintuig                    lagere temperatuur              Huid

pijnzintuig                         pijn                                                Huid

tastzintuig                         hoe hard je drukt                   Huid

Koppel de juiste prikkel aan het juiste zintuig

Lichtzintuig

Reukzintuig

Smaakzintuig

Gehoorzintuig

Licht

Geur

Geluid

Stoffen in voedsel

Zintuigen

Prikkels

licht

zintuig

gehoor zintuig

reuk zintuig

smaak zintuig

warmte zintuig

muziek luisteren

vieze sokken ruiken

vuurwerk kijken

Een klap voelen

snoep proeven

Zenuwstelsel

De zenuw geeft de prikkels door naar de hersenen, die hierop reageren. Wat zorgt dat de spieren gaan bewegen.

• gevoelszenuw
• bewegingszenuw

2 soorten zenuwcellen

gevoelszenuwcellen: gaat van de zintuigen naar de hersenen 

bewegingszenuwcellen: gaat van de hersenen naar de spieren

wat doen je hersenen...

Je hersenen kiezen waar ze op reageren. Iets wat vaak voor komt (zoals het tikken van de

klok), daar reageren je her-senen niet op. Maar het roepen van je naam wel. 

Je hersen-centrum beslist welke spieren reageren.

Onthouden: reactie

Zintuigcellen vangen de prikkel uit de omgeving op
en zetten de prikkel om in een impuls. 

Een impuls is een elektrisch stroompje dat door zenuwen gaat.
De impuls gaat door de zenuwen naar de hersenen

De hersenen reageren

De hersenen sturen een impuls naar de spier

Die trekt samen, je reageert

Waaruit bestaat het zenuwstelsel?

1. hersenen,ruggenmerg, zenuwen
2. hersenen en zenuwen
3. zenuwen en ruggengraat
4. hersenen,ruggenmerg, zenuwen en zintuigen

Huid

3 lagen van de huid

1. Opperhuid

2. lederhuid

3. Onderhuids bindweefsel

Opperhuid

Bestaat uit:

1. hoornlaag => laag dode huidcellen

2. Kiemlaag => Maakt nieuwe cellen aan

Lederhuid

Hierin zitten alle zintuigcellen

- pijnzintuig

- drukzintuig

- tastzintuig

- temperatuurzintuig

Onderhuids bindweefsel

Bestaat vooral uit veel vet

Uit welke twee lagen bestaat de opperhuid?

1. Opperhuid en kiemlaag
2. Hoornlaag en opperhuid
3. Hoornlaag en kiemlaag
4. Kiemlaag en lederhuid

1. 1: lederhuid 2: opperhuid 3: onderhuids bindweefsel
2. 1: onderhuids bindweefsel 2 lederhuid 3: opperhuid
3. 1: opperhuid 2: lederhuid 3: onderhuid bindweefsel