V5B Literatuur les 14 t/m 16

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Leerdoel

Je kunt metaforisch taalgebruik in een verhaal herkennen en interpreteren.

Je kunt verhaaltechnieken en hun effect herkennen.

Je kunt de (historische) context van een verhaal herkennen.

Beeldspraak - metafora

Metafora:

- vergelijking met een verbindingswoord

- zuivere metafoor

- personificatie

- synesthesia

Beeldspraak - Homerische vergelijking

Beeldspraak - metonymia

- pars pro toto - deel = geheel

- totum pro parte - geheel = deel

- abstractum pro concreto - het begrip = personen/concrete zaken

- concretum pro abstractum - het concrete = het abstracte

- eponiem - de maken = het gemaakte

- metalepsis - oorzaak = gevolg

- voorwerp in plaats van inhoud

- stof in plaats van voorwerp

- enkelvoud in plaats van meervoud

Stijlfiguren - herhalingen en opsommingen

- repetitio = herhaling

- anafoor = herhaling aan het begin van de zin

- parallellie = herhaling van zinsbouw

- tricolon = opsomming in drieën

- climax = serie tekstelementen waarvan de inhoud sterker wordt

- anticlimax = in een reeks is de laatste stap een 'tegenvaller'

Stijlfiguren - tegenstellingen en ontkenningen

- antithese = samenvoeging van tegengestelde woorden

- paradox = schijnbare tegenstelling

- litotes = ontkennen van het tegenovergestelde

- retorische vraag = een vraag waarop geen antwoord hoeft te volgen

- chiasme = in tegengestelde volgorde plaatsen van overeenkomstige elementen in twee zinnen of zinsdelen (Eén voor allen en allen voor één).

Stijlfiguren - overdrijvingen en nuanceringen

- eufemisme = verzachtende uitdrukking

- hyperbool = sterke overdrijving

- understatement (parabool) = afgezwakte uitdrukking

Stijlfiguren - spot

- ironie = milde spot: het tegengestelde van wat je bedoelt

- sarcasme = bijtende spot: bedoeld om te kwetsen

- cynisme = verbitterde spot: niet meer geloven in goede bedoelingen

- parodie = het nabootsen van een bekend persoon of kunstwerk op spottende wijze

Het personage: wat weet je hierover?