Tijd van jagers en boeren

• geschiedenis
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 4

1.0 TEMPELECONOMIE

- Stadstaat Uruk

- Mesopotamië

- Tempel was niet alleen het

   godsdienstige centrum,

   maar ook het centrum van

   handel, bestuur en

   ambacht

1.1 VAN JAGER-VERZAMELAARS NAAR BOEREN

Het leven op aarde in één jaar

1 januari → Ontstaan van de aarde (ca. 4,6 miljard jaar geleden).

25 februari → Eerste eenvoudige levensvormen (eencelligen).

1 maart → Eerste fotosynthese.

17 september → Eerste dieren in de zee.

15 november → Eerste landplanten.

1 december → Dinosauriërs verschijnen.

26 december → Uiterst vroege zoogdieren.

30 december → Dinosauriërs sterven uit.

31 december, 22:30 → Eerste moderne mensen (Homo sapiens).

31 december, 23:59:30 → Begin van de landbouw.

31 december, 23:59:50 → Eerste steden en schrift.

Laatste seconde van 31 december → De volledige geschreven geschiedenis van de mensheid.

Homo sapiens:

- Gesproken taal / kennis delen / collectief leren

- Denken op symbolische wijze (begraven doden, grafgiften --> Neanderthalers idem dito)

Eigenlijk behoort dit onderwerp niet tot het vakgebied van geschiedenis.

Paleoantropologen houden zich bezig met de oorsprong van de mens

Geen simpele geleidelijke opeenvolging van de ene naar de andere soort, ze konden naast elkaar bestaan.

Tegenhangers van de evolutietheorie

Australopithecus

Homo habilis

Homo erectus

Homo neanderthalensis

Homo sapiens

Nomaden leefden in groepen van hooguit 100 personen. Dit had te maken met het begrip carrying capacity

Dit wordt de zogenaamde Ohalo-cultuur genoemd. 

Het betreft sedentaire jager-verzamelaars.

Welke theorieën zijn er over de taakverdeling tussen man en vrouw?

Er bestaan verschillende theorieën over het ontstaan van de landbouw. Er zijn geen schriftelijke bronnen, daarom is het moeilijk de exacte oorzaak te achterhalen

De landbouwrevolutie of neolithische revolutie. Rond 7500 v.Chr. waren bijna alle culturen in het Nabije oosten sedentair

1

2.

3

4

5

6

7

8

Jagers en verzamelaars trekken voor het eerst door het Midden-Oosten.

Het klimaat wordt kouder en droger

Dorpen ontstaan

Mensen kunnen sedentair gaan leven

In de natuur komen minder eetbare gewassen en dieren voor

Het klimaat in het Midden-Oosten wordt warmer.

De groepen jagers-verzamelaars worden groter.

Jager-verzamelaars worden gedwongen om te gaan experimenteren met landbouw.

1.2 DORPEN EN STADSTATEN

Bij dorpen en stadstaten wordt gekeken naar Nederland en het Midden-Oosten

Megalithische monumenten tijdens de neolithische periode

Hoe ontstaat het koningschap?

Kenmerken stedelijke gemeenschappen afgeleid van de theorie van de archeoloog Vere Gordon Childe:

Vier kenmerken:

1. Hiërarchie

2. Specialisme

3. Schrift

4. Godsdienstig centrum

Ziggurat

Muur van Mussert, als monument in stand houden?

Zelfde vraag voor dit standbeeld.

1.3 DE EERSTE STATEN

Imhotep, architect en grondlegger van de piramide.

Dergelijke monumenten symboliseerden de macht van de farao.

Meestal door oorlogen, soms door samenwerking, gingen verschillende stadstaten op in één staat.

* Babylonië

* Assyrië

* Egypte (Narmer)

Machtige heersers:

* ambtenaren

* belasting

* goddelijke legitimering

* propaganda

Religie

* een god symboliseert natuurverschijnsel

* tempels en rituelen

* geloof in hiernamaals

   - Mesopotamië: somber

   - Egypte: positief