Hoofdstuk 9, opkomst van de moderne kunst

• Tekenen
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Einde van de 19e eeuw

fin du siècle / belle époque

Twee gevoelens overheersen aan het einde van de eeuw

• Melancholie: het einde van een tijdperk
• Feestelijks-positief: een laatste uitbarsting van levenslust

'Het einde van de eeuw'

prachtig tijdperk

Maatschappelijke ontwikkelingen

Avant-garde was een generatie jonge kunstenaars die met nieuwe vormen experimenteerden

Symbolisme: spiritualiteit en verbeeldingskracht. Literaire inspiratiebronnen. Vormgeving beïnvloed door Art Nouveau.

Femme Fatale (zoals hier Salomé) is populair.

  

Post impressionisme: nieuwe, persoonlijke blik op de werkelijkheid, volgend op impressionisme. Pointillisme, Cézanne, Gauguin en Van Gogh. 

Minder vluchtig dan impressionisme

Beeldende Kunst: Symbolisme of Postimpressionisme

Symbolisme

Het symbolisme is de stroming die het beste de tijdsgeest van de 'fin de siecle' tot uitdrukking brengt. 

Kunst is voor de symbolisten in 1e instantie een emotionele ervaring.

Het gaat er niet om hoe iets gezien wordt maar hoe iets gevoeld wordt en daarom veranderen ze wat ze zien in symbolen.

Zoeken naar betekenis achter de waarneming.

Geispireerd: literaire thema's, de femme fatal

Sterk verwant met jugendstil.

Voornamelijk schilderstroming

p. 66

De schilders van het symbolisme wijzen het realisme en het naturalisme af. 

Verbeeldingskracht, spiritualiteit, mystiek en intuïtie kwamen centraal te staan. 

Er was sprake van een sterke hang naar het verleden en een gerichtheid op het onderbewuste, het esoterische en het onverklaarbare. 

Symbolisten wilden niet afstandelijk observeren, ze zochten vooral naar het bijzondere, het fantastische.

Arnold Böcklin, Die Toteninsel, 1883

De Postimpressionisten

Een aantal kunstenaars, min of meer beinvloed door het impressionisme, gaat volledig zijn eigen weg. Ze werken zonder opdrachtgever en trekken zich weinig tot niets aan van de vraag van de kunstmarkt. Zij bewandelen de paden die toonaangevend zijn voor de overgang naar de twintigste eeuw. We noemen ze de 'postimpressionisten' omdat ze vanuit het impressionisme hun kunst verder ontwikkelen.

Onder de VIER postimpressionisten verstaan we:

Seurat,

Cezanne,

Gauguin

van Gogh

Onderzoek naar structuur 

en ordening

Symbolist

Invloed Japanse prentkunst

Art Nouveau / Jugendstil

Art Nouveau of Jugendstil is een decoratieve stijl in de toegepaste kunst en de architectuur.

Kenmerkend zijn:

-organische vormen, in combinatie met vloeiende lijnen

- vaak totaalkunst: interieur, meubilering en stoffering, allemaal in dezelfde stijl vaak door dezelfde persoon ontworpen

Jugendstil Bouwkunst

Antoni Gaudi 1852-1926

• Belangrijkste architect van Barcelona
• Maakt zijn eigen variant op de Art Nouveau
• Kenmerkend is gebruik van mozaïek 
• Natuur is inspiratiebron / organische vormen
• La Sagrada Familia, begonnen in 1882, is nog steeds niet af

Art Nouveau / Jugendstil

De jugendstil is de laatste decoratieve stijl. In de volgende jaren krijgt geleidelijk het modernisme de overhand en dat wijst iedere vorm van decoratie af omdat het niet functioneel is.

eigen variant op Art Nouveaustijl.

Geinspireerd op oude Moorse bouwstijlen

Inspiratie natuur

excentrieke exterieur

kronkelende balkonhekken

meubels,

grotachtige binnenruimten

--

totaalkunst

Ook in de vormgeving meubels

en affiches is de sierlijke lijn van Art Nouveau terug te vinden.

Jugendstil toegepaste kunst

VICTOR HORTA

Architect Victor Horta bouwde het Hortahuis in 1901 in Brussel als eigen woning en atelier. Hij ontwierp niet alleen het huis, maar ook het interieur, de meubels en alle spullen in huis. Elk detail werd vormgegeven, zoals zichtbaar is in de schetsen op de volgende slide. Let op: na de foto's volgt meteen een vraag!

Hector Guimard, “Metropolitain”, 1901-1905

Victor Horta, “trappenhuis van Hôtel Tassel”, 1892-1893

Tuchinski Theater

Hortahuis