Verwijswoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 2

Signaalwoorden geven een signaal, maken het verband tussen alinea's of zinnen duidelijk.

Verwijswoorden verwijzen naar iets of iemand.

Signaalwoord

Verwijswoord

omdat 

dus

hoewel

en

hij 

zij

die

dat

docent.blink.nl

Een verwijswoord verwijst naar een woord of woordgroep ergens anders in de tekst.

Verwijswoorden zorgen ervoor dat je woorden of woordgroepen niet steeds hoeft te herhalen.

Soorten verwijswoorden

• Verwijzen naar een woord
• Verwijzen naar een  woordgroep
• Verwijzen naar een hele zin

• Ik, jij, u, hij, zij, het, wij, jullie, zij, me, mij, jou, hem, haar, ons, hen, hun, mijn, jouw, uw, zijn, haar, ons 
• deze, die, dit, dat, wie, wat
  
• toen, daar, hier
  
  

Die of dat?

het-woord verwijs je met ‘dat’:

Het boek dat…

Het papier dat…

Het water dat…

Naar een de-woord verwijs je met ‘die’:

De beer die…

De pizza die…Naar een 

De stift die…

'Hij ging gisteren naar een monteur, die kon helaas niets meer doen.'
-die- verwijst naar:

1. Hij
2. gisteren
3. een
4. monteur

'Voetballen is volgens Chris de mooiste sport die er bestaat!'
-die- verwijst naar:

1. Voetballen
2. sport
3. Chris
4. de mooiste

Verwijswoorden naar personen

ik, jij, jou, hij, zijn, zij, haar, u, uw, wij, ons, jullie, het, zij (meervoud), hen, hun, mij, mijn, me, hem, haar, ons, jouw

Enkelvoud/ meervoud

Zet ‘een’ voor het woord. Kan het? Enkelvoud.

Kan het niet? Meervoud.

Die of dat?

‘het’ als lidwoord, verwijs je door met dat.

‘de’ als lidwoord, verwijs je door met die.

Dat of wat?

dat gebruik je bij verwijzingen naar een zelfstandig naamwoord met het lidwoord het.

wat gebruik je in de volgende situaties:

verwijzen naar iets, niets, dat, datgene, alles

verwijzen naar een hele zin

als het na een voorzetsel staat

als het verwijswoord volgt op een overtreffende trap, zoals: mooiste, liefste, gekste – tenzij er achter de overtreffende trap een zelfstandig naamwoord komt, dan gebruik je dat of die

Verwijswoorden naar zaken en voorwerpen

die, deze, dat, dit, wat, wie

Verwijswoorden naar gebeurtenissen en locaties

hier, daar, toen

Voorzichtig haalt hij ze met een pincet van een natgemaakte envelop. Zo gaan de postzegels niet kapot.

Waar verwijst -ze- in de eerste zin naar?

Paul verzamelt postzegels. Hij heeft er inmiddels al honderden.
-Waar verwijst 'hij' naar?

Op 6 december vertrekt Sinterklaas (m) weer naar Spanje. Op                   stoomboot (m) neemt                     dan al                           pieten mee. De Nederlanders gaan vervolgens allemaal op pad om een kerstboom (m) te kopen. Voor                           is het namelijk belangrijk dat                    een mooie kerstboom (m) hebben.                willen                      er op tijd bij zijn. Wanneer                kerstboom (m) dan in huis is, worden de mooiste kerstballen                  

gehangen.                      zet men een schitterende piek (v) op de boomtop (m).

Daarbij

Daarom

zij

zij

hij

hen

zijn

die

erin

zijn

Een derde van ons leven slapen we. Maar waarom eigenlijk? Dat vragen wetenschappers zich
al heel lang af en er bestaan dan ook meerdere theorieën over. Israëlische onderzoekers
hebben daar nu nog een theorie aan toegevoegd: slapen herstelt ons DNA.
Waarnaar verwijzen ‘Dat’ (r. 1) en ‘er’ (r. 3)?

1. naar de vraag waarom mensen een derde van hun leven slapen
2. naar de theorie over hoe slapen ons DNA herstelt
3. naar de vraag waarom mensen slaap nodig hebben
4. naar meerdere theorieën over hoeveel slaap mensen nodig hebben

Waar verwijst het verwijswoord "ze" naar in de zin: "De werken zijn zorgvuldig gekozen om een goed overzicht te geven van de verschillende stijlen die in die periode populair waren. Ze zijn te zien tot het einde van de maand"?

Lees de tekst

Het museum heeft deze week een nieuwe tentoonstelling geopend. Bezoekers kunnen hier werken zien van bekende kunstenaars uit de 20ste eeuw. De tentoonstelling is te zien tot het einde van de maand. De werken zijn zorgvuldig gekozen om een goed overzicht te geven van de verschillende stijlen die in die periode populair waren. Sommige bezoekers waren onder de indruk van de schilderijen, terwijl anderen vooral de beelden waardeerden. Dit maakt de tentoonstelling interessant voor een breed publiek.

1. De stijlen
2. De werken
3. De kunstenaars
4. De bezoekers

Waar verwijst het verwijswoord "dit" naar in de zin: "Dit zorgde voor veel opwinding onder het publiek"?

Lees de tekst

Afgelopen weekend was er een groot sportevenement in de stad. Honderden mensen kwamen naar het stadion om hun favoriete teams aan te moedigen. Het evenement begon om 14:00 uur en duurde tot in de avond. Tijdens de wedstrijd gebeurde er iets bijzonders. Een speler scoorde een doelpunt in de laatste minuut van de wedstrijd. Dit zorgde voor veel opwinding onder het publiek. Iedereen juichte en klapte, want dit was het winnende doelpunt.

1. Het stadion
2. Het doelpunt
3. Het sportevenement
4. Het publiek

Blink lezen 3 / les 3 / Opdracht 3, 5 en 6 maken