BVJ 3.1 Erfelijkheid en evolutie

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Genotype en Fenotype

3.1 Genotype en Fenotype

Leerdoelen

Je kunt omschrijven wat een genotype, wat een fenotype en wat een gen is

Je kunt beschrijven hoe organismeninformatie over erfelijke eigenschappen verdragen aan hun nakomelingen via chromosomen

Erfelijke informatie

- Lichaamscellen hebben 46 chromosomen in hun celkernen.

- Ze bestaan uit de stof DNA

Chromosomen bevatten informatie voor erfelijke eigenschappen

Een gen is een stukje DNA met informatie over 1 enkele eigenschap

Met een speciale microscoop zijn de stukjes DNA van genen te zien als banden of strepen

een gen kan 'aan' of 'uit' staan

bv.. gen voor haarkleur staat aan in een haarzakjescel en uit in een levercel

Genen zijn onderdeel van chromosomen

Chromosomen en genen

chromosomen komen voor in paren, en dus komen de genen ook in paren voor

de chromosomen van hetzelfde paar bevatten genen voor dezelfde erfelijke eigenschappen

Elk chromosomenpaar bestaat uit 2  chromosomen met genen voor dezelfde eigenschappen

elk gen bestaat daardoor uit twee allelen

chromosomen, genen, allelen

Genotype

Genotype: de informatie voor alle erfelijke eigenschappen samen van een organisme

Het genotype bestaat uit alle genen die in een celkern aanwezig zijn (aan of uit)

Fenotype

• De uiterlijke kenmerken van een organisme: fenotype
• De informatie voor de uiterlijke kenmerken staat in het DNA
  
• Het fenotype kun je veranderen, zoals haarkleur of met tattoo's

genotype of fenotype?

genotype of fenotype?

Genotype of fenotype?

Maken 3.1

1 t/m 4 en 6

Verschil genotype en fenotype is:

1. Het genotype is alles wat je ziet (uiterlijk) en het fenotype is alles wat op de genen ligt.
2. Het fenotype is alles wat je ziet (uiterlijk) plus alles wat op je genen ligt beschreven.
3. Het fenotype is alles wat je ziet van het genotype (uiterlijk) + veranderingen door het milieu.
4. Het genotype is alles wat op je genen ligt + de veranderingen van je fenotype erbij.

Je wordt bruin van de zon na een zonvakantie. Is dit je genotype of fenotype?

1. Genotype
2. Fenotype

Hebben deze mensen hetzelfde genotype en fenotype?

1. Zelfde genotype / zelfde fenotype
2. Zelfde genotype / verschillend fenotype
3. Verschillend genotype / zelfde fenotype
4. Verschillend genotype / Verschillend fenotype

Elk chromosoom bevat:

1. 1 gen
2. Meerdere genen

Een allel is een variant van een

1. Chromosoom
2. Gen

De informatie voor de erfelijke eigenschappen van een organisme heet het

1. Genotype
2. Fenotype

Alle eigenschappen van een organisme heet het

1. Genotype
2. Fenotype

Fenotype=

Genotype=

Celkern=

Chromosomen=

Gen=

Allel=

In afbeelding 5 zie je de bevruchting en de ontwikkeling van de bevruchte eicel tot een baby.

Tussen welke twee stappen komt het genotype tot stand? Leg je antwoord uit.

Hoe ontstaat uit een bevruchte eicel een nieuw organisme?