Domein B1

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Domein B1

4.1 Socialisatie en acculturatie & nature/nurture

SOCIALISATIE

Het proces van overdracht en verwerving van een cultuur van de groep(en) en de samenleving waar mensen toe behoren. Dit proces bestaat uit opvoeding, opleiding en andere vormen van omgang met anderen.

Opvoeding

Opleiding

Omgang met anderen

SOCIALISATOREN

Socialisatoren zorgen ervoor dat een cultuur kan worden overgebracht, zodat jij die cultuur kan eigen maken. 

Denk aan:

• Gezin, school, overheid
• Kerk, werk, vereniging
• Sport, vrienden, Media

CULTUUR

Het geheel van normen, waarden, voorstellingen, opvattingen en uitdrukkingsvormen die mensen als lid van een groep of samenleving hebben verworven.

Culturen zijn relatief

Dat betekent dat ze tijd- en plaatsgebonden

• Vroeger droegen alle mannen een hoed, nu niet meer (T)
• In Nederland geven mensen elkaar 3x een kus, in Italië 2x. (P)

Culturen zijn dynamisch (= staan niet stil). Ze veranderen onder invloed van veranderende omstandigheden

• Bijvoorbeeld: Val van de Berlijnse muur, ontzuiling, 9/11

Overdracht van cultuur

De cultuur wordt overgebracht op anderen.

Wat brengen ze over?

• Normen en waarden
• Formele en informele regels
• Kennis en vaardigheden
• Gedrag

Verwerving van cultuur

Het internaliseren (eigen maken) van de cultuur.

Dus: Zorgen dat je de cultuur in je opneemt en het vanzelfsprekend (normaal/automatisch) voor je wordt.

Overdracht

Verwerving

Internalisatie

STEREOTYPEN & VOOROORDELEN

Stereotypen zijn vaststaande beelden, generalisaties en veronderstellingen over een groep mensen.

Vooroordelen zijn meningen over een groep mensen, niet gebaseerd op feiten. 

SOCIALISATIE VERSCHILT PER MILIEU

Het socialisatieproces hangt af van jouw economisch, sociaal en cultureel kapitaal. 

Economisch kapitaal:

• Financieel bezit of een hoog inkomen.

Sociaal kapitaal:

• Connecties, netwerken, hoeveel respect een groep krijgt. 

Cultureel kapitaal:

• Kennis, houdingen, opvattingen en smaak.

TWEE VORMEN VAN SOCIALISATIE

ENCULTURATIE

• Het aanleren en verwerven van de cultuur waarin je geboren bent.

Acculturatie

• Het aanleren en verwerven van een andere cultuur of elementen daaruit, dan waarin iemand is opgegroeid.

Functies van socialisatie

1. Continuering van de cultuur
2. De verandering van de cultuur
3. Binding (sociale cohesie)
4. Identiteitsontwikkeling
5. Het reguleren van gedrag

NATURE/NURTURE

Nature houdt in dat het gedrag en de eigenschappen van een individu zijn aangeboren of door erfelijke factoren worden bepaald.

Nurture houdt in dat het gedrag en de eigenschappen van een individu zijn aangeleerd of door omgevingsfactoren worden bepaald.

Domein B1

4.2 Veranderingen in belang socialisatoren & mediatheorieën

VERANDEREND BELANG SOCIALISATOREN

Voor Tweede Wereldoorlog:

• Kerk en vereniging

Na Tweede Wereldoorlog:

• Onderwijs, vriendengroep en media

FRAMING

Framing is de manier waarop een onderwerp wordt gebracht, hoe het wordt ingekleed en uitgelegd. 

Het frame dat de media maken is hun perceptie van het onderwerp en kan beïnvloeden vanuit welk perspectief het publiek het onderwerp bekijkt.

MEDIA HYPOTHESEN

• Cultivatiehypothese

De groep mensen die veel naar bepaalde soorten programma’s kijkt, zal daardoor meer beïnvloed worden in het beeld dat zij hebben van de werkelijkheid dan de groep die dit niet doet.

• Opinieleidershypothese

Opinieleiders of idolen hebben direct of indirect 

invloed op mediagebruikers.

MEDIA HYPOTHESEN

• Mediaframing hypothese 

De manier waarop de media een onderwerp bespreken (frame), is van invloed op de wijze  waarop de ontvangers van die boodschap  over het onderwerp gaan nadenken en praten.

• Selectiviteitshypothese

De invloed van de media is beperkt. Mensen maken zelf bewust keuzes uit het media-aanbod door selectieve blootstelling,  selectieve perceptie als selectief onthouden. 

Domein B1

4.3 De vorming van identiteit

IDENTITEIT

Het beeld dat iemand van zichzelf heeft, uitdraagt en anderen voorhoudt, dat hij als kenmerkend en blijvend beschouwd voor zijn eigen persoon en dat is afgeleid van zijn perceptie over de groepen waar hij juist wel of niet bij hoort.

OPBOUW IDENTITEIT

Het kernconcept Identiteit is opgebouwd uit drie delen:

1. Persoonlijke identiteit
2. Sociale identiteit
3. Collectieve identiteit

PERSOONLIJKE IDENTITEIT

Jouw persoonlijke identiteit heeft te maken met het beeld dat iemand van zichzelf heeft: zelfbeeld.

SOCIALE IDENTITEIT

De sociale identiteit is het deel van iemands identiteit dat past bij de groepen waar iemand deel van uitmaakt.

COLLECTIEVE IDENTITEIT

De collectieve identiteit gaat om het beeld dat mensen hebben van een groep en dan het beeld dat ze kenmerkend en blijvend voor die groep vinden.

Domein B1

4.4 Dimensies van Hofstede

DIMENSIES VAN HOFSTEDE

De vijf dimensies van Hofstede:

1. Machtsafstand
2. Individualisme vs collectivisme
3. Masculien vs feminien
4. Onzekerheidsvermijding
5. Lange- of kortetermijnsdenken

HOFSTEDE

• Machtsafstand

Dit is de mate waarin minder machtige leden verwachten en accepteren dat de macht ongelijk verdeeld is.

• Individualisme vs Collectivisme

Er is sprake van een collectivistische samenlevingen als  het groepsbelang belangrijker is dan het individuele belang en individuen vanaf hun geboorte opgenomen worden in sterke, hechte groepen. 

Er is sprake van een individualistische samenlevingen als het belang van het individu boven het belang van de groep gaat en de onderlinge banden tussen de individuen los zijn.

HOFSTEDE

• Masculien vs Feminien

De verschillen tussen mannen en vrouwen in hun sociale rollen verschillen tussen landen. Een samenleving is masculien als emotionele sekserollen duidelijk gescheiden zijn en feminien als sekserollen elkaar overlappen.

• Onzekerheidsvermijding

De mate waarin een cultuur zich bedreigd voelt door onzekere of onbekende situaties. Dit gevoel wordt onder andere uitgedrukt in stress en in de behoefte aan voorspelbaarheid en aan formele en informele regels.

HOFSTEDE

• Lange vs Korte termijngerichtheid

Langetermijngerichtheid staat voor het streven naar beloning in de toekomst, vooral door middel van volharding en spaarzaamheid.

Kortetermijngerichtheid verwijst bijvoorbeeld naar zaken als respect voor traditie, het voorkomen van gezichtsverlies en het voldoen aan sociale verplichtingen.

KRITIEK OP HOFSTEDE

Kritiek op de studie van Hofstede richt zich op het statische en stigmatiserende karakter dat deze benadering zou hebben.