6.1 les 2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

6.1 les 2: IJstijden

Wat hoort waar?

Glaciaal

Interglaciaal

Noordzee lag droog

Wat is geen glaciale landschapsvorm?

1. Tongbekken
2. Vulkaan
3. Stuwwal
4. Keileem

IJstijden - stuwwallen in Nederland

Op 1 na laatste ijstijd: Saalien / Saale

IJs kwam tot Haarlem - Nijmegen

Op de plek waar ijs glijdt, wordt de bodem...

1. Verhoogd
2. Dieper

"Bulldozer"-effect

Bulldozer schuift alles voor zich uit

En drukt door zijn gewicht de bodem aan

Onder het ijs worden stenen, grind, zand en leem vermengd en in elkaar gedrukt: Keileem

Wat kan een gletsjer allemaal vervoeren?

1. Vooral klei
2. Vooral zand
3. Vooral grote stenen
4. Alles

Wat gebeurt er mee?

Een gletsjer schuift materiaal voor zich uit

En drukt de bodem aan

Aan de "voorkant" van de gletsjer ligt dus materiaal 

Afbeelding rechtsboven: morene van ongeveer 4 meter hoog (2x persoon)

Stuwwal

IJs kan het materiaal voor zich uitduwen. 

Dat kan zo hoog worden, dat we spreken van een stuwwal

Dit is een door landijs opgestuwde heuvelrug

(denk aan de bulldozer)

IJstijden - stuwwallen op de Veluwe

Glaciale bekkens of tongbekkens: Laag gebied waar het ijs de bodem heeft weggedrukt.

Sleep de juiste omschrijving naar de juiste plek in de legenda

Keileem

Tongbekken

Stuwwal

Samenvatting:

• IJs komt tijdens de één na laatste ijstijd (Saale) naar Nederland tot Haarlem-Nijmegen
  
• Verpulvert stenen-grind-zand-leem: Keileem
  
• Schraapt de bodem uit; de diepe delen worden tongbekkens genoemd
  
• Aan de voorkant / het einde van het ijs worden stuwwallen gevormd

Huiswerk:

Paragraaf 6.1: opdracht 1 en 2