4.4 drietrapsstrategie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Adaptief deltamanagment

&
de Drietrapsstrategie

Par. 4.4

H4 Wateroverlast (Leefomgeving)

Planning

• 4.3 uitleg
• oefenen
• leerdoelen
  
• 4.4 uitleg
  
• samen opdracht  5 oefenen
    makkelijk? --> hoofdvragen 4.4 (blz 82)
    moeilijk? -->     maken leerroute 4.4 (blz 78)

Leerdoelen

Je kunt aangeven (R):

- welke 5 Deltabesluiten er zijn ;

- wat er bedoeld wordt met adaptief deltamanagment;

- wat een Watertoets inhoudt;

 Je kunt toepassen (T1+T2):

- de onderdelen die behoren bij de Drietrapsstrategie herkennen.

 

Je kunt zelfstandig (I):

- verschillende oplossingen aandragen voor de waterproblematiek in stedelijke en landelijke gebieden.

Wat betekent "adaptief"?

Adaptief deltamanagement

Adaptief:

bijv. naamw.Uitspraak: [adɑp'tif] - aangepast voor een bepaalde omstandigheid 

Overheid voert flexibel beleid om waterproblematiek aan te (kunnen) pakken.

Adaptief deltamanagement

Vooruit kijken en flexibel blijven.

1. Waterveiligheid: bescherming tegen overstromingen.
   
2. Zoet water: voorkomen van tekorten aan drinkwater.
   
3. Ruimtelijke adaptatie: rekening houden met klimaat en water.
   
4. Rijn-Maasdelta: veiligstellen Rijnmond-Drechtsteden en Zuidwestelijke delta.
   
5. IJsselmeer gebied: veiligstellen van zoetwatervoorraad en voorkomen overstromingen.
   

Hoe verdelen we het Rijnwater over de rivieren de Waal, de Nederrijn-Lek en de IJssel? Het antwoord op die vraag is belangrijk voor de waterveiligheid in dit gebied. Tot 2050 verandert er volgens deze voorgestelde deltabeslissing niets. Of de afvoerverdeling na 2050 nog veranderd mag worden, wordt de komende jaren duidelijk.

Hierin staat onder andere hoe overtollig water naar de Waddenzee kan worden afgevoerd. En onder welke voorwaarden het IJsselmeergebied kan dienen als zoetwatervoorraad voor andere gebieden. Verder staat in de deltabeslissing wat de hoogste waterstand is voor het IJsselmeer en de meren er omheen.

In deze deltabeslissing staan plannen voor de bouw en inrichting van het landschap. Het voorstel is om bij bouwplannen beter te kijken naar de gevolgen van overstromingen en wateroverlast. En hoe het in de stad koel blijft in heel warme zomers. Dat wordt steeds belangrijker als het klimaat verandert.

Wat kan de overheid bieden als er te weinig zoetwater is voor landbouw, industrie en natuur? De Deltacommissaris stelde voor om daar afspraken over te maken. In de deltabeslissing staan ook plannen om meer zoetwater naar (droge) gebieden (Hoog-Nederland, zandgronden!) te laten stromen. En wat gebruikers zelf moeten doen om zuiniger om te gaan met water.

In de deltabeslissing Waterveiligheid staan nieuwe afspraken om Nederland te beschermen tegen overstromingen. Denk bijvoorbeeld aan afspraken over de hoogte van dijken. Het voorstel is om nieuwe normen af te spreken. Doel is om de kans op een overstroming, en de gevolgen daarvan zo klein mogelijk te maken.

3. Ruimtelijke adaptie

Watertoets: bij nieuwe bouwlocaties wordt de watertoets uitgevoerd.

De overheid kijkt of rekening is gehouden met:

• de veiligheid
  
• de mogelijke wateroverlast
  
• de waterkwaliteit
  
• de verdroging
  
• of de waterproblemen niet worden afgewenteld op een ander gebied
  
  

Middels de drietrapsstrategie: vasthouden, bergen, afvoeren.

Drietrapsstrategie

Vasthouden

Bij een groot wateraanbod is het de bedoeling dat het water eerst zelf in het gebied wordt vastgehouden. 

Bergen

Is het watervasthouden op de plek niet meer mogelijk, dan berg je het water tijdelijk in een retentiegebied. Dit gebied wordt tijdelijk gebruikt om water op te slaan.

Lozen

Als het niet anders kan, dan wordt het water afgevoerd. Om dit te bevorderen verwijder je bijvoorbeeld obstakels in de uiterwaarden (het gebied van de rivier tussen de dijken). 

1. Vasthouden

Zorgen dat het water daar waar de neerslag valt zoveel mogelijk de grond in kan trekken.

2. Bergen

Wanneer water niet meer opgeslagen kan worden in de bodem (infiltratie), dan moeten we water bergen. We slaan het tijdelijk elders op.

Rivieren: waterbergend vermogen vergroten - kan meer water bevatten.

3. Afvoeren (lozen)

Zorgen dat het rivierwater zo makkelijk en snel mogelijk kan doorstromen (naar zee). Water moet dus niet tegengehouden worden door o.a. obstakels.

Bij welke stap van de drietrapsstrategie past de afbeelding?

1. Bergen
2. Vasthouden
3. Afvoeren

Bij welke stap van de drietrapsstrategie past de afbeelding?

1. Bergen
2. Vasthouden
3. Afvoeren

1. Vasthouden
2. Bergen
3. Afvoeren

1. Vasthouden
2. Bergen
3. Afvoeren

1. Vasthouden
2. Bergen
3. Afvoeren

De Rijn stroomt via Duitsland Nederland binnen. Welke stap uit de drietrapsstrategie wil Nederland niet dat Duitsland veel uitvoert?

1. Bergen
2. Vasthouden
3. Afvoeren

Welke vragen heb je nu nog?

VASTHOUDEN

AFVOEREN

BERGEN

Sluizen naar zuikanalen openzetten

Natuurgebieden aanleggen

Uiterwaarden dieper of groter maken

Kribverlaging en verwijderen andere obstakels

Rivierdijken verplaatsen

Bestrating en betegeling verwijderen

verwerking

• samen opdracht 5ab maken
  
  
• makkelijk? -->
  maken hoofdvragen 4.4 (blz 82)
  
  
• moeilijk? -->  
  maken leerroute 4.4 (blz 78)

                       Drietrapsstrategie

Vasthouden (retentie)

- Gericht op het überhaupt voorkomen dat water naar laaggelegen gebieden stroomt

- Water moet dus langer vastgehouden worden

(o.a. door waterrijke natuurgebieden en meer groen)

Afvoeren

- Als de vasthouden en bergen niet meer mogelijk is

- Ervoor zorgen dat het water via kanalen en rivieren naar andere gebieden wordt afgevoerd

Bergen

- Zo lang mogelijk vasthouden van oppervlaktewater, in sloten, meren, en....

--> Denk aan uiterwaarden