Periode 2 3HV les 6

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Les 6 periode 3.2

Leerdoelen:

- Je kunt beschrijven wat de gevolgen zijn van de opwarming van de aarde.

- Je kunt uitleggen hoe deze gevolgen gerelateerd zijn aan de opwarming van de aarde.

- Je kan uitleggen welk remmend effect de oceaan heeft op de opwarming van de aarde.

- Je kan uitleggen welke zichzelf versterkende effecten er zijn op de opwarming van de aarde en hoe deze effecten leiden tot een kantelpunt.

Hoe werkt het natuurlijke en het versterkte broeikaseffect ook alweer?

Natuurlijke broeikaseffect

Versterkt broeikaseffect 

Klimaatverandering

De bevolking groeit

Méér mensen hebben steeds méér nodig

-> Daarom ontbossing voor méér grondstoffen

-> Daarom méér energie verbruik, verbranding fossiele brandstoffen

-> Opwarming aarde

Opwarming aarde

De aarde is nu 1,1 graad opgewarmd. 

Er zijn afspraken om de opwarming 

tegen te gaan:

Niet boven 1,5 graad uit komen!

Gevolgen klimaatverandering wereldwijd

• Smelten ijskappen
• Extremer weer, meer hittegolven, meer droogte, meer stortbuien
• Meer orkanen
• Toename bosbranden en ontbossing: biodiversiteit neemt af
• Door toegenomen droogte en ontbossing: meer verwoestijning
• Klimaatvluchtelingen 
• Koraal sterft af (zeeleven)
• Toename insecten (malaria)

Gevolgen opwarming aarde

1. Stijging zeespiegel door smelten ijskappen en gletsjers.
   --> kustgebieden gevoelig voor overstroming. Sommige eilanden kunnen volledig overstroomt worden. 
2. Rivieren (hoge waterstand -> overstromingen.

Gevolgen opwarming aarde

1. Heftigere stormen en stortbuien.
   
2. Meer orkanen: orkanen ontstaan boven oceanen met een temperatuur minimaal van 26,5º. 
3. Meer hittegolven. 
4. Als gevolg van de stijgende temperatuur en meer verdamping --> meer droogte. Dit heeft gevolgen voor voedselproductie. 

Er is meer warme lucht door de opwarming. Warme lucht stijgt op en koelt af. In korte tijd veel neerslag = stortbui.

Gevolgen opwarming aarde

1. Meer kans op bosbranden door droogte en hogere temperaturen.
   
2. Door bosbranden en meer droogte --> verwoestijning. Verwoestijning betekent dat er meer woestijnen ontstaan op aarde. 

Gevolgen verwoestijning

- Minder landbouw mogelijk.

- Minder vegetatie en dus minder opname CO2. 

- Doordat de leefomgeving van dieren verandert, zal er een verlies aan biodiversiteit zijn.

- Waterschaarste voor de bewoners in de nabije omgeving

- Groei klimaatvluchtelingen.

Klimaatvluchtelingen zijn mensen die uit hun woonplaats of land vluchten omdat zij getroffen zijn door de gevolgen van klimaatverandering

Gevolgen opwarming aarde

- Ziekteverwekkende insecten in steeds meer gebieden. Vroeger overleefden zij de winter niet, nu wel. 

- Mens en dier kan zich niet aanpassen aan veranderde omstandigheden omdat het te snel gaat --> uitsterven diersoorten.

-  Verschuiven landschapszones --> dit heeft invloed op biodiversiteit.

Remmend effect: de oceaan

1. De oceaan neemt 30% van de verhoogde CO2 uitstoot van de mens op.

2. De oceaan heeft meer dan 90% van de opwarming opgevangen --> de oceaan is een belangrijke warmtebuffer.

Nadelig gevolg voor de oceanen

1. Door de opname van CO2 wordt de oceaan zuurder. Gevolgen:

- Veel oceaandieren gaan dood.

2. Door de opwarming van de oceaan breken algen af --> geen voedsel meer voor koraal --> koraal verbleekt en sterft af.

3. Geen algen = minder fotosynthese en meer CO2.

Zichzelf versterkende effecten 1: Albedo

• De witte ijsmassa weerkaatst 90% van het zonlicht.
• Als door opwarming de ijsmassa smelt, wordt het oppervlak donkerder: erzal er meer warmte opgeslagen worden. 
• Hierdoor smelt meer ijs...
• En wordt er weer meer warmte opgeslagen....

Zichzelf versterkende effecten 2: permafrost

• Broeikasgas methaan (dit gas houdt 30% meer warmte vast dan CO2) komt vrij bij rotting plantenresten. 
• Bevroren plantenresten zitten in permafrost --> permafrost smelt --> methaan komt vrij
• Meer methaan = meer opwarming --> meer permafrost smelt....

Kantelpunten

• Als een landschap teveel verandert komt er een kantelpunt: het proces van verandering is dan onomkeerbaar.
• Als er teveel landijs smelt
• Als er teveel permafrost smelt
• Als er teveel bos verdwijnt.

--> ecologie en landschap veranderen blijvend.

Aan de slag!

Lees de teksten op blz 29 t/m 33 tot het kopje /mitigatie'.

Maak de opdrachten van §3 op blz 36.

Werk verder aan de eindopdracht --> de flyer zou inmiddels af moeten zijn!