2. Oogbewegingen

• KD binoculair zien
• MBO
• Studiejaar 3

Keuzedeel

Verdieping binoculair zien en vooronderzoek

Les 2

Onderwerpen

• heteroforie (latent scheelzien)
• covertest
• Hirschbergtest
• motiliteit | ducties, versies, vergenties
• oogspierfuncties | 6 uitwendige oogspieren en hun functie
• innervatie | 3 hersenzenuwen

Heteroforie

Latent scheelzien

>> in de natuurlijke stand staan de ogen recht.

>> wanneer de fusie wordt onderbroken, hebben ze de neiging om scheel te staan.

>> geen sprake van dubbelzien.

1. exoforie
2. esoforie
3. hyperforie
4. hypoforie
5. cycloforie

Heteroforie

Het kan voorkomen dat de ogen niet meer in staat zijn om de beelden van beide ogen te fuseren.

De forie decompenseert. 

Klachten:

- het kijken met 2 ogen is vervelend.

- dubbelbeelden.

Hirschbergtest

Wanneer beide ogen rechtstaan is het lichtreflex symmetrisch.

Bij een heterotropie ontstaat een verschil tussen beide ogen.

De lichtreflexen zijn dan asymmetrisch.

De grote van de tropie is in te schatten doormiddel van de Hirschbergtest.

Een verschil van 1 mm tussen beide lichtreflexen resulteert al snel in 22 prdpt.

Hirschbergtest

Hirschbergtest

Voorbereiding

- normale verlichting, met de gebruikte correctie.

- fixatielampje

Uitvoering

• ga recht voor de klant zitten en laat de klant naar het fixatielampje kijken. Houd het lampje op ongeveer 30 - 40 cm.
• vergelijk de reflectie bij beide ogen; zijn de lichtreflexen symmetrisch?

Motiliteit

• ducties
• versies
• vergenties 

Ducties

Met ducties of monoculaire oogbewegingen wordt de individuele beweging van één oog bedoelt.

Elk oog afzonderlijk kan de volgende beweging maken:

• naar binnen kijken [adductie] of naar buiten kijken [abductie].
• naar boven kijken [elevatie] of naar beneden kijken [depressie].
• naar binnen draaien [incycloductie] of naar buiten draaien [excycloductie].

Ducties

De maximale oogbewegingen zijn:

Strabisme treedt op wanneer het systeem niet optimaal werkt.

naar boven kijken	32-38 graden
naar beneden kijken	48-58 graden
naar binnen kijken	47-52 graden
naar buiten kijken	46-49 graden
naar binnenzijde-boven kijken	40 graden
naar buitenzijde-boven kijken	41 graden
naar binnenzijde-onder kijken	53 graden
naar buitenzijde-onder kijken	49 graden

Ducties

Onderzoek: monoculaire oogbewegingen in de verschillende blikrichtingen

Voorbereiding:

- normale kamerverlichting

- bril af, contactlenzen geen probleem

- fixatielampje

Ducties

Uitvoering:

1. houd het fixatielampje 40 cm van de klant.
2. laat de klant één oog afdekken.
3. laat de klant het fixatielampje volgen met de ogen, zonder het hoofd te bewegen.
4. beweeg het lampje volgens een H-patroon.
5. beoordeel de oogbewegingen d.m.v. de cornea-reflex.

Versies

Dit wordt een versie of binoculaire, simultane (gelijktijdige) geconjugeerde oogbeweging genoemd.

beide ogen kijken naar links	levoversie
beide ogen kijken naar rechts	dextroversie
beide ogen kijken naar boven	elevatie
beide ogen kijken naar beneden	depressie

Versies

Onderzoek

Met dit onderzoek wordt gekeken of er beperkingen zijn van het binoculaire systeem.

Voorbereiding:

- normale kamerverlichting

- bril af, contactlenzen geen probleem

- fixatielampje

Versies

Uitvoering

• houdt het lampje ongeveer 40 cm voor de klant en laat de klant naar het lampje kijken.
• let op het lichtreflex; staan ze symmetrisch?
• laat de klant het lampje volgen, zonder het hoofd te bewegen.
• wanneer het lampje dubbel wordt gezien, of de beweging pijn doet, moet de klant dit aangeven.
• beweeg het lampje in alle blikrichtingen.

Vergenties

Vergenties zijn oogbewegingen waarbij beide ogen tegelijkertijd een tegenovergestelde beweging maken (gedisconjugeerde beweging). 

• convergentie: beide ogen draaien naar binnen (neus).
• divergentie: beide ogen draaien naar buiten.

Oogspierfuncties

De 6 uitwendige oogspieren

Binnenste rechte oogspier	musculus rectus medialis
Buitenste rechte oogspier	musculus rectus lateralis
Bovenste rechte oogspier	musculus rectus superior
Onderste rechte oogspier	musculus rectus inferior
Bovenste schuine oogspier	musculus obliquus superior
Onderste schuine oogspier	musculus obliquus inferior

Oogspierfuncties

Oogspierfuncties

Oogspierfuncties

Oogspierfuncties

Innervatie

De oogspieren worden aangestuurd (geïnnerveerd) door hersenzenuwen.

Innervatie

Nervus III = nervus oculomotorius

• Bovenste rechte oogspier.
• Binnenste rechte oogspier.
• Onderste rechte oogspier.
• Onderste schuine oogspier.
• Musculus ciliairis.
• Musculus sphincter pupillae.
• Musculus levator palpebrae.

Innervatie

Nervus IV = nervus trochlearis

• Bovenste schuine oogspier.

Innervatie

Nervus VI = nervus abducens

• Buitenste rechte oogspier.