paragraaf 3: burgers aan de macht

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Planning

• so afspreken (paragraaf 1 2 en 3)Uitleg paragraaf 3
• hoe werd nederland bestuurd en wat was daar bijzonder aan?
• regenten en stadhouders
  
• aan het werk
  

De Tachtigjarige Oorlog

1568-1648 (vrede van munster)

• De  Nederlandse Opstand (tegen Spanje)
• De, voornamelijke protestantste, Noordelijke Nederlanden gaan verder zonder de katholieke koning Filips II

Het eerste deel van de Nederlandse Opstand werd geleid door Willem van Oranje. Hij is een verre voorvader van onze huidige koning Willem-Alexander. In 1984 werd, 400 jaar na zijn dood, een herdenkingspostzegel uitgebracht.

https:

0

het bestuur van de republiek

2 redenen bijzonder:

1) geen koning(in), maar regenten; vooral rijke koopmansfamilies

2) bijna geen centraal bestuur, wat werd wel centraal geregeld? leger en buitenlandse politiek

Een mooi baantje... 

• REGENTEN
• de (rijke) burgers in de Republiek meer macht en invloed dan de adel.
• Rijk door handel 
• Regenten hadden macht in de gewesten
• Bijna alle belangrijke banen: regenten.

Van vader op zoon

• De mooie banen:  in hun eigen of bevriende families.
• Kinderen erfden al op jonge leeftijd titels of kregen ze voorrang bij banen op basis van hun achternaam.
• lekker makkelijk......

Gerard Bicker was een zoon van Andries Bicker, een van de machtigste koopmannen uit Amsterdam. Gerard had een goed leven. Hij hoefde dankzij de macht en rijkdom van zijn vader niet echt heel hard te werken. Hij zou zo'n 220 kilo hebben gewogen en werd in de volksmond ook wel "de dikke Bicker" genoemd.

Raadspensionaris

• De raadspensionaris was de woordvoerder van het gewest Holland in de Staten- Generaal.
  
• Holland was veruit het rijkste gewest, dus de raadspensionaris was een hele machtige politcus. (Vooral op economisch gebied)
  
• De raadspensionaris bereidde de besluiten van de vergadering van de Staten- Generaal voor.
  
• Eigenlijk was de raadspensionaris de hoogste politicus van de Republiek.

johan van oldenbarnevelt

johan de witt

Stadhouder

• De stadhouder was eerst de plaatsvervanger van de koning in de gewesten. (toen Nederland onderdeel was van Spaanse rijk)
• Tijdens de Nederlandse Opstand werd zijn belangrijkste taak het aanvoeren van het leger. (denk aan maurits, zoon van Willem van Oranje)

stadhouder willen II

aan het werk: maak vraag 1 tot en met 8 van paragraaf 3

afsluiting: 2 deelvragen:

- hoe word de republiek bestuurd en wat is daar bijzonder aan?

- leg uit aan de hand van een voorbeeld dat de stadhouder en regenten soms verschillende belangen hadden

wat gaan we doen? les 2

herhalen: bespreken vraag 3 4 5

2 deelvragen: 

- hoe word de republiek bestuurd en wat is daar bijzonder aan? 

- leg uit aan de hand van een voorbeeld dat de stadhouder en regenten soms verschillende belangen hadden.

uitleg 2.3 

aan het werk

Ruzie tussen machtige mannen

• Raadspensionaris Johan van Oldenbarnevelt wilde bezuinigen op het leger. Prins Maurits (huis van Oranje) wilde dat niet. 
• De ruzie loopt volledig uit de hand en in 1618 pleegde Maurits een staatsgreep en liet de raadspensionaris gevangen zetten.
• Een jaar later liet Maurits de raadspensionaris onthoofden.

De onthoofding van Johan van Oldenbarnevelt in Den Haag.

Johan van Oldebarneveldt

(raadspensionaris)

Prins Maurits van Oranje

(stadhouder)

Johan de Witt

(raadspensionaris)

Prins Willem II (sterft in 1650)

(stadhouder)

Rampjaar 1672: einde van onze gouden eew

- GB, Frankrijk, Duitse staatjes, 

vallen samen republiek aan.

- op zee, Michiel de ruiter.

- land word snel bezet.

Johan de Witt krijgt de schuld, vraag om

oranjes door het volk

Rampjaar 1672

Aan het werk

- maak paragraaf 3 van hoofdstuk drie