§1.11 en §1.12 Extreme weersomstandigheden in de VS + de gevolgen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

§1.11 en §1.12 

Extreme weersomstandigheden 

in de VS + de gevolgen

Welk natuurverschijnsel zie je in de afbeelding?

leerdoelen §1.11

Je kent de kenmerken van orkanen en tornado’s.

Je begrijpt waarom orkanen en tornado’s veel schade kunnen aanrichten.

Je kunt met behulp van een kaart het ontstaan en de route van een orkaan beschrijven.

Je beheerst de stof van dit onderdeel.

Welk natuurverschijnsel zie je in de afbeelding?

Aan het eind:

- weet je de verschillen tussen een orkaan en een tornado;

- kun je enkele gevolgen van deze natuurverschijnselen benoemen.

- 

Verschil orkaan en tornado

Orkaan                                     Tornado

- boven zee                               - boven land

- doorsnede: 500-1500 km         - doorsnede max 1 km

- duur: 5-10 dagen                     - duur: ong. 10 minuten

- oog: relatief groot                   - oog: relatief klein

- zuid-oosten VS                         - Midden en zuiden VS (tornado alley)

- goed te voorspellen                  - moeilijk te voorspellen   

Het orkaangebied

De route van orkanen:

Route orkaan Katrina richting de stad New Orleans:

New Orleans

namen orkanen

ontstaan orkanen VS

1. oceaanwater (Atlantische Oceaan) minstens 27 graden C
   
2. warme, vochtige lucht stijgt op en gaat draaien
   
3. passaatwinden stuwen orkaan richting Amerika
4. wind waait met hoge snelheid rond het oog (daar windstil)
5. 
   

orkanen

• verplaatsen zich met ongeveer 20 km/ uur
  
• windsnelheid boven 118 km/uur: categorie 1 orkaan
• doorsnede honderden km
• oog: klein gebied, zonder wind en zonder wolken
• neemt boven land snel in kracht af

passaatwinden en Wet van Buijs Ballot 

Wet van Buijs Ballot

1. lucht stroom van hoge druk naar lage druk
   
2. De wind heeft een afbuiging omdat de aarde om z'n as draait: 

noordelijk halfrond -> rechts, 

zuidelijk halfrond -> links

orkaankracht 

orkaannamen

orkaan

veel neerslag/ overstromingen/ waterschade

Tornado's: wervelwinden met sterk draaiende bewegingen

ontstaan tornado's midden en zuiden VS

ontstaan  verticale 'slurf' die als een super stofzuiger werkt omdat de warme lucht stijgt 

botsing warme lucht (zuiden) en 

koude lucht (noorden)

§1.12 leerdoelen

Je kent de begrippen hazardmanagement en risicoperceptie en kunt beschrijven welke maatregelen genomen worden om de gevolgen van orkanen en tornado’s te verzachten.

Je begrijpt waarom sommigen wel en anderen niet hun huis verlaten als er een orkaan nadert.

Je kunt in de atlas de verschillende gebieden met natuurgeweld lokaliseren.

Je beheerst de stof van dit onderdeel.

gevolgen orkaan Harvey 

Houston, augustus 2017, filmpje: 

schade orkanen (1)

schade orkanen in reliëf-rijke gebieden: modderstromen, aardverschuivingen

Rampenbestrijding

3 onderdelen bij rampenbestrijding:

1. waarschuwingssysteem -> mensen op tijd evacueren
   
2. bouwkundige maatregelen -> stevige huizen, schuilkelders bouwen 
3. rampenplan maken

• risicoperceptie = mate waarin je risico's accepteert

Hazardmanagement --> het nemen van maatregelen.

Een sleepvraag: Waar komen in de VS veel tornado's voor? En waar veel orkanen?

Hier komen veel tornado's voor.

Hier komen veel orkanen voor.

In de Verenigde Staten komen zowel orkanen als tornado’s voor.

Welk uitspraak hoort bij 'orkanen'?

1. ontstaan boven land
2. duren meestal niet langer dan een uur
3. kunnen enkele honderden kilometers in doorsnede zijn
4. Geen van de genoemde uitspraken hoort bij 'een orkaan'

Een oude examenvraag: Er worden twee uitspraken gedaan over het ontstaan van orkanen.

Uitspraak 1: een orkaan is een groot gebied van lage luchtdruk.

Uitspraak 2: orkanen komen in de Verenigde Staten vooral voor in de
maanden februari tot en met mei.

1. Alleen uitspraak 1 is juist
2. Alleen uitspraaak 2 is juist
3. Beide uitspraken zijn juist.
4. Beide uitspraken zijn onjuist

In gebieden waar veel orkanen voorkomen, kan de overheid maatregelen
nemen. Een van onderstaande maatregelen valt onder hazard management.

Welke is dat?

1. een nieuwe woonwijk bouwen
2. wegen vernieuwen
3. het rioolsysteem in de stad verbeteren
4. borden met vluchtroutes plaatsen

Miami (Florida) in de VS ligt nét boven de zeespiegel en heeft weinig beschermende dijken. Veel mensen kiezen ervoor om op het eiland op de foto in bron 13 te
blijven wonen, ook al is de kans op materiële schade groot als er een orkaan komt. Welk aardrijkskundig begrip past bij deze keuze?

Daan en Leon bestuderen de gevolgen van orkanen. Zij verbazen zich over het gedrag van mensen voor, tijdens en na een orkaan.
Daan zegt: “Dat mensen niet evacueren is een voorbeeld van
risicoperceptie.”
Leon zegt: “Het belangrijkste doel van hazard management is om de
schade na een ramp zo snel mogelijk te herstellen.”
Wat is juist?

1. Alleen de uitspraak van Daan is juist.
2. Alleen de uitspraak van Leon is juist.
3. Beide uitspraken zijn juist
4. Beide uitspraken zijn onjuist

Sleep de uitspraken naar de juiste kolom:

Deze uitspraken zijn juist.

Deze uitspraken zijn onjuist.

Een tropische orkaan wordt in de VS een hurricane genoemd.

Het centrum van een orkaan waar het windstil is, noem je een slurf.

Een tornado is goed voorspelbaar en ontstaat boven land.

De schade van een tornado vindt altijd plaats op lokale schaal.

Tornado's worden altijd aangeduid met een naam.

Klik op de afbeelding om in te zoomen.

Over orkaan Irma worden  enkele uitspraken gedaan. 

Welke uitspraak is ONJUIST?

1. het overtrekken van een orkaan gaat gepaard met veel neerslag.
2. de windsnelheid neemt af als een orkaan verder over land trekt.
3. orkaan Irma was in september, maar de meeste orkanen trekken in het voorjaar over de Verenigde Staten.
4. Alle genoemde uitspraken zijn ONJUIST.

Hiernaast zie je een bord van een evacuatieroute langs een snelweg in de Verenigde Staten.

Hoort dit bord  langs de snelweg bij een

evacuatieroute van een naderende orkaan of van een naderende

tornado? 

(In volgende dia jouw keuze uitleggen)

Orkaan

Tornado

Leg jouw keuze van 'orkaan' of 'tornado' uit.

Doe het zo: 'Orkaan' of 'Tornado', omdat.....