11.1 Man en vrouw

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Les 1

11.1 Man en vrouw

Leerdoelen 11.1 Man en vrouw

- Je kunt de delen van de voortplantingsorganen van een man benoemen en de werking uitleggen.

- Je kunt de delen van de voortplantingsorganen van een vrouw benoemen en de werking uitleggen.

- Je kunt uitleggen hoe de menstruatiecyclus verloopt

- Je kunt uitleggen dat de menstruatiecyclus wordt geregeld door hormonen. 

Vruchtbaarheid

Wanneer ben je vruchtbaar???

Vruchtbaarheid

Mannen en vrouwen worden vruchtbaar in de puberteit als de hypofyse hormonen gaat afgeven waarmee de teelballen of eierstokken ''geactiveerd'' worden.

Mannen: vanaf 1e zaadlozing

Vrouwen: vanaf 1e eisprong 

Voortplantings-stelsel man

zaadballen: produceren zaadcellen

bijballen: hier worden de zaadcellen opgeslagen tot de zaadlozing

zwellichamen: vullen zich bij opwinding met bloed en zorgen voor een erectie

Zaadlozing

1. zaad gaat via de zaadleider weg uit de bijballen

2. zaad komt langs de zaadblaasjes en de prostaat (hier wordt vocht en voeding toegevoegd)

3. sperma* komt in de urinebuis en gaat de penis in

*sperma = zaadcellen + vocht 

 Voortplantings-stelsel vrouw

Eierstok: hierin ligt de voorraad eicellen vanaf de geboorte

Eileider: via deze buis komt de eicel in de baarmoeder

Vagina: buis tot aan de baarmoedermond

Urinebuis: aparte buis vanaf de urineblaas

Man: hypofyse maakt hypofysehormoon -> teelballen maken testosteron -> teelballen maken zaadcellen

Vrouw: hypofyse maakt hypofysehormoon -> eierstokken maken oestrogeen en progesteron -> eisprong

Overnemen in je schrift, dit is leerstof!

Man

Vrouw

Maken

Eerste 10 minuten in stilte

Zelf bestuderen/doorlezen: 11.1

Maken: opdr. 1 t/m 9 (huiswerk voor vrijdag 2e uur)

Klaar? Nakijken -> antwoorden staan op itslearning

11.1 Man en vrouw

Les 2

Sperma bestaat uit:

1. zaadcellen
2. zaadcellen en een beetje urine
3. zaadcellen en vocht
4. zaadcellen en slijm

Waar liggen de eicellen opgeslagen vanaf de geboorte?

Waar worden de zaadcellen opgeslagen?

Welk nummer hoort bij welk onderdeel van het vrouwelijke geslachtsorgaan?

eileider

eierstok

baarmoeder

schaamlip

vagina

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

Welk nummer hoort bij welk onderdeel van het mannelijke geslachtsorgaan?

teelbal

bijbal

prostaat

zaadblaasje

zwellichaam

zaadleider

Sperma

1

2

3

4

5

6

7

Leerdoelen 11.1 Man en vrouw

- Je kunt de delen van de voortplantingsorganen van een man benoemen en de werking uitleggen.

- Je kunt de delen van de voortplantingsorganen van een vrouw benoemen en de werking uitleggen.

- Je kunt uitleggen hoe de menstruatiecyclus verloopt

- Je kunt uitleggen dat de menstruatiecyclus wordt geregeld door hormonen. 

Man: hypofyse maakt hypofysehormoon -> teelballen maken testosteron -> teelballen maken zaadcellen

Vrouw: hypofyse maakt hypofysehormoon -> eierstokken maken oestrogeen en progesteron -> eisprong, 

11.1 Menstruatiecyclus

Menstruatiecyclus in 4 stappen:

Een cyclus duurt ongeveer 28 dagen.

Gebeurtenissen tijdens menstruatiecyclus:

1. eicel rijpt (neemt vocht en voedingsstoffen op)

2. baarmoederslijmvlies wordt dikker

3. eisprong (ovulatie)

4. menstruatie (verdikte baarmoederslijmvlies laat los)

Ovulatiecyclus

1. één eicel rijpt: de eicel neemt vocht met voedingsstoffen op en wordt daardoor groter. het blaasje dat om de eicel heen zit, wordt ook groter. 

2. Na +/-14 dagen zitten er genoeg voedingsstoffen in de eicel: de eicel is rijp. Het blaasje barst open en de rijpe eicel komt in de eileider. Dit heet: eisprong/ovulatie

3. Na de eisprong blijft de eicel 12 tot 24 uur in de eileider leven. De eileider vervoert de eicel richting de baarmoeder. 

Hormonen

Oestrogeen:

- Voorkomt rijping andere eicellen

- Baarmoederslijmvlies wordt dikker

- Veel oestrogeen in het bloed -> hypofyse geeft startsein voor ovulatie

Progesteron: opbouw van de baarmoederwand

De ovulatie=eisprong vindt 14 dagen vóór de volgende menstruatie plaats, of ook wel 14 dagen na de eerste dag van je menstruatie. De meest vruchtbare periode is dus rond de 14e dag en twee dagen ervoor

sense.info

Oestrogeen en progesteron
(LH / FSH Plusstof)

Maken

Eerste 10 minuten in stilte

Zelf bestuderen/doorlezen: par 11.1

Maken: opdr. 1 t/m 24 (huiswerk 7 februari)

(niet maken opdr: 9, 14, 15, 21) 

Klaar? Nakijken -> antwoorden staan op itslearning

Welke functie heeft het baarmoederslijmvlies ?

1. Zorgt ervoor dat een meisje ongesteld wordt
2. Heeft geen functie
3. Zorgt ervoor dat een bevruchte eicel kan innestelen
4. Zorgt ervoor dat de hypofyse geslachtshormonen gaat afgeven

Menstruatiecyclus: Hoe lang blijft een eicel bevruchtbaar?

1. 14 dagen
2. 28 dagen
3. 12 - 24 uur
4. 0 - 12 uur

1. Op dag 1 van de menstruatie cyclus begint de menstruatie
2. Op dag 1 van de menstruatie begint een eicel te rijpen

1. 1 is waar
2. 2 is waar
3. 1 en 2 zijn waar
4. 1 en 2 zijn niet waar

Welk van onderstaand effect hoort niet bij oestrogeen?

1. Er rijpen geen andere eicellen meer
2. Het baarmoederslijmvlies wordt dikker
3. Bij veel oestrogeen geeft de hypofyse een seintje voor de ovulatie
4. Er vindt menstruatieverlies plaats