Grammatica hoofdstuk 2.7 en 3.7 hz/bz neven en onderschikking

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom!

Leg alvast klaar:

• je leerwerkboek A
  
• je schrift en etui

Les 1

Planning

• Leerdoel komende toets
• Herhalen begrippen soorten zinnen
• Werkmoment
• Vooruitblik

Grammatica toepassen formuleren

Onderbouw voorbereiding op bovenbouw:

• spellen en formuleren
• schrijven en analyseren
• lezen, argumenten, drogredenen
• literatuur

Leerdoel komende toets

In roomboter gebraden eet hij het vlees met smaak op.

Na koffie gedronken te hebben, reed de bus verder.

Die film is erg goed en mag je niet missen!

Leerdoel komende toets

In roomboter gebraden eet hij het vlees met smaak op.

Na koffie gedronken te hebben, reed de bus verder.

Die film is erg goed en mag je niet missen!

Alle kennis om fouten te voorkomen in beknopte bijzinnen en in samentrekkingen.

Benodigde grammatica

• hoofdzin en bijzin / neven- en onderschikking
• functies zinsdelen: gezegde ng/wg, onderwerp, lv, mv
• werkwoordspelling: tegenwoordig en voltooid deelwoord

Leerdoelen 2.7 en 3.7

Na deze paragrafen:

• weet je wat enkelvoudig en samengesteld is;
• weet je wat een nevenschikking is;
  
• weet je wat een onderschikking is.

Enkelvoudig  zin (p. 143)

Hoofdzin: o en pv staan naast elkaar, er kan niets tussen.

De poes miauwt de hele dag.              o - pv (mededelend)

Heeft ze de hele dag honger?             pv - o (vragend)

De hele dag heeft ze honger.               rest - pv - o (inversie)

Nevenschikking (p. 144)

De poes miauwt.

Ze heeft honger.

                                           maar

• De poes miauwt, want ze heeft honger.

                                            dus

Twee hoofdzinnen aan elkaar => nevenschikking

Samengestelde zin 2 of meer pv's

Voegwoord (p. 149)

Zinnen plak je aan elkaar met een voegwoord.

Timo voetbalt goed,|| want hij scoort elke wedstrijd.

Hij wordt als eerste gekozen, || omdat hij goed voetbalt.

Omdat hij niet speelt, || word ik gekozen.

hoofdzinnen?

Onderschikking (p. 220)

Voegwoord hoort bij de bijzin.

Persoonsvorm van bijzin staat achteraan de bijzin.

Omdat hij jarig is, trakteert hij zijn vrienden op een hamburger.

Hoofdzin:

* o en pv naast elkaar

* er kan niets tussen

Bijzin:

* o en pv niet naast elkaar

* OF er kan 'niet' tussen

Volgorde samengestelde zin

Er is altijd minimaal 1 hoofdzin.

hoofdzin - || voegwoord - hoofdzin NEVENSCHIKKING

hoofdzin - || voegwoord - bijzin ONDERSCHIKKING

voegwoord - bijzin, || - hoofdzin ONDERSCHIKKING
 

Tip!

want, maar, en, dus, of

Onderschikking DAT/OF (p. 221)

Ik denk dat ik dit weekend ga wandelen.

Ik hoop dat deze uitleg duidelijk is.

Hij vroeg of deze oefeningen de weektaak zijn.

Werkmoment

2.7: hoofdzin, bijzin, nevenschikking

• opdrachten: 3, 4, 5, 7.

3.7: onderschikking, vaste volgorde ontleden

• opdrachten: 3, 4, 5, 6.

Vooruitblik

Testje kennis deze les

Herhalen zinsdelen

Welkom!

Leg alvast klaar:

• je leerwerkboek A
  
• je schrift en etui

Les 2

Planning

• Testje kennis maandag
• Herhalen begrippen ontleden
• Werkmoment
• Vooruitblik

Tijdens de lessen maak ik
graag aantekeningen met een gekleurde pen.

1. inversie
2. vragend
3. mededelend

Een enkelvoudige zin heeft twee persoonsvormen.

1. waar
2. niet waar

Wat is het voegwoord?
Toen het regende,
ging ik lekker met de auto.

1. toen
2. regende
3. ging
4. auto

Met de start van de lente lopen de jonge lammetjes lekker in de wei.
Vorm van de zin?

1. enkelvoudig
2. samengesteld

In een hoofdzin staan de persoonsvorm en het onderwerp altijd naast elkaar. Er kan niets tussen.

1. waar
2. niet waar

Uit welke zinnen bestaat een nevenschikking?

1. hoofdzinnen en bijzinnen
2. alleen bijzinnen
3. bijzinnen en hoofdzinnen
4. alleen hoofdzinnen

Joost kreeg een nieuwe fiets, maar Piet moest het met een tweedehandsje doen.

1. nevenschikking
2. onderschikking

Ik heb al mijn huiswerk gemaakt, hoewel ik gister geen zin had.

1. nevenschikking
2. onderschikking

Een kenmerk van een bijzin is dat de pv bijna altijd aan het einde van die bijzin staat.

1. waar
2. niet waar

Wat zijn nevenschikkende voegwoorden?

1. en, maar, omdat
2. want, dus, echter
3. en, want, dus
4. maar, want, omdat

Wat is het wg in de zin:
Ik vergis met altijd met het ng en wg.

1. vergis
2. ik vergis
3. vergis me
4. vergis me met

werkwoordelijk gezegde (doen)

onderwerp

lijdend voorwerp

meewerkend voorwerp

bijwoordelijke bepaling

naamwoordelijk gezegde (zijn)

onderwerp

meewerkend voorwerp

bijwoordelijke bepaling

Jij komt mij heel bekend voor.

Dat lijkt jullie wel leuk, zeker.

Persoonsvorm

WG meer dan werkwoorden

Naamwoordelijk gezegde

koppelwerkwoord                 wat het onderwerp IS

zijn

worden

blijven

blijken

lijken

schijnen

zn / bn

dokter

aardig

+

overige

werkwoorden

werkwoordelijk gezegde

Ik schrik me een hoedje.

Ik ben me een hoedje geschrokken.

naamwoordelijk gezegde

Hij is dokter.

Hij is dokter geworden.

Afspraken

• pv vinden door tijd te veranderen
• een o en lv beginnen nooit met een voorzetsel
• o en pv hebben hetzelfde getal => ww spelling
• pv hoort bij een wg of een ng
• bij mv moet je aan/voor kunnen weglaten

Even oefenen

Mijn vriend is aardig, omdat hij mij net een snoepje gaf.

Werkmoment

2.7: hoofdzin, bijzin, nevenschikking

• opdrachten: 3, 4, 5, 7.

3.7: onderschikking, vaste volgorde ontleden

• opdrachten: 3, 4, 5, 6.

Af? Laat zien!

=> nakijken

Vooruitblik

Leesles en opdrachten afmaken/nakijken

Welkom!

Leg alvast klaar:

• je leerwerkboek deel A
  
• je leesboek
• je schrift

Les 3

Werkmoment

2.7: hoofdzin, bijzin, nevenschikking

• opdrachten: 3, 4, 5, 7.

3.7: onderschikking, vaste volgorde ontleden

• opdrachten: 3, 4, 5, 6.

Tijd over: schrijf de theorie in een schema op van 2.7 en 3.7.

Af? Laat zien!

=> nakijken

Vooruitblik volgende week

Les 1: Huiswerkcontrole. Verder: 3.7 (boek A) beknopte bijzin

Les 2: Ook bezig met samentrekking (boek A+B).

Les 3: Leesles en opdrachten afronden. (leesboek plus A/B)