H4 - DoD ET28 Rawls

• Filosofie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

H4 - DoD ET28 Rawls

Aan de slag

Terugblik Cliteur

Plak de geeltjes in het juiste vak

Aan de slag

Op welke drie manieren lost een lekenstaat de spanning tussen vrijheid en gelijkheid op?

1.  ...
2.  ...
3.  ...

Terugblik Cliteur

player.ntr.nl

is er op deze school van politieke autonomie?

Is er op je eigen school sprake van politieke autonomie?

Vandaag

• Terugblik: Cliteur
• Rawls en rechtvaardigheid
• Ethische autonomie, politieke autonomie en het feit van redelijk pluralisme

Rawls: In de publieke ruimte is plek voor diversiteit als...

Hoe om te gaan met diversiteit in een democratie?

Cliteur: In de publieke ruimte is geen plek voor diversiteit.

Sandel: In de publieke ruimte moet plek zijn voor diversiteit.

Rawls: Je mag je levensovertuiging best tonen en die gebruiken in discussies als je het zo doet dat die ook voor andersdenkenden acceptabel is.

Hoe om te gaan met diversiteit in een democratie?

Cliteur: De publieke ruimte en de staat moeten neutraal zijn. Levensovertuigingen zijn dingen voor thuis, achter de voordeur.

Sandel: Niemand is neutraal dus laten we niet doen alsof dat wel zo is. Laat alle verschillen toe in discussies en debatten. Dat draagt bovendien bij gemeenschapszin.  

Aan de slag

Aan de slag

• Lees de inleiding bij 4.2
• Welk plaatje past het best bij rechtvaardigheid volgens Rawls? 
• Welk plaatje past het best bij de lekenstaat?

Aan de slag

Ik kan Rawls’ opvatting over politieke autonomie als oplossing voor de uitdaging van culturele diversiteit uitleggen en evalueren

ET28

Daarbij kan ik uitleggen: 

• de opvatting van Rawls dat de spanning tussen vrijheid en gelijkheid niet door ethische autonomie kan worden opgelost, maar wel door politieke autonomie;
  
• de betekenis voor Rawls van het ‘feit van redelijk pluralisme’;
  
• ....

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

> 4.2.1

Ethische autonomie: 

....

Politieke autonomie:

....

de opvatting van Rawls dat de spanning tussen vrijheid en gelijkheid niet door ethische autonomie kan worden opgelost, maar wel door politieke autonomie;

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

Ethische autonomie: 

Ethiek waarbij de mens zijn eigen waarden bepaalt op basis van rationaliteit. (niet je religie, maar jij bepaalt wat goed en slecht is)

Politieke autonomie:

....

de opvatting van Rawls dat de spanning tussen vrijheid en gelijkheid niet door ethische autonomie kan worden opgelost, maar wel door politieke autonomie;

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

Ethische autonomie: 

Ethiek waarbij de mens zijn eigen waarden bepaalt op basis van rationaliteit. (niet je religie, maar jij bepaalt wat goed en slecht is)

Politieke autonomie:

Alle mensen hebben het recht te leven zoals zij goed achten, ook als zij geloven in een god. 

de opvatting van Rawls dat de spanning tussen vrijheid en gelijkheid niet door ethische autonomie kan worden opgelost, maar wel door politieke autonomie;

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

Politieke autonomie:

Alle mensen hebben het recht te leven zoals zij goed achten, ook als zij geloven in een god. 

de betekenis voor Rawls van het ‘feit van redelijk pluralisme’;

Pluralisme: er zijn meerdere invullingen van het goede leven in een democratie (christelijk, islamitisch atheïstisch, socialistisch, etc.). 

Redelijk: besef dat mensen tot verschillende inzichten komen over wat waardevol is in het leven. 

Leidt tot..

feit van 

redelijk pluralisme

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

Welke opvattingen passen niet onder het feit van redelijk pluralisme?

1. mensen verschillen van mening over het bestaan van God.
2. Er is slechts één ware God. 
3. Religieuze mensen zijn dom.
4. Je kunt niet zeker weten wat de juiste manier van leven en geloven is.

de betekenis voor Rawls van het ‘feit van redelijk pluralisme’;

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

Rawls: 

• ethische autonomie niet nodig
• politieke autonomie is het ideaal! (recht op vrije keuze)
• Enige eis: 'publieke redelijkheid' (religie in debat mag, als je maar komt tot opvattingen die acceptabel zijn onafhankelijk van je levensbeschouwing)

Bijvoorbeeld...4.2.2

Cliteur:

• Ethische autonomie is het ideaal! (eist dat mensen religie privé houden)

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

"Ik ben voor een hoger minimumloon" 

(politieke opvatting)

solidariteit 

(publieke, redelijke waarde)

naastenliefde    broederschap    gelijkwaardigheid

     (christelijk)         (moslim)      (humanist/atheïst)

Lln zelf een voorbeeld laten geven.

evt verwijzen naar veil of ignorance

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

"Ik ben voor een hoger minimumloon" 

(politieke opvatting)

solidariteit 

(publieke, redelijke waarde)

naastenliefde    broederschap    gelijkwaardigheid

     (christelijk)         (moslim)      (humanist/atheïst)

Overlappende consensus

Lln zelf een voorbeeld laten geven.

evt verwijzen naar veil of ignorance

Aan de slag

• Lees 4.2.2
• Noteer de betekenissen van overlappende consensus en modus vivendi
• Maak werkboek, vraag 6
• Lees 4.2.3 
• Maak werkboek, vraag 7

Aan de slag

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

Overlappende consensus:

De instemming van elke burger (vanuit verschillende achtergronden) met bepaalde rechten en plichten die voor iedereen gelden.

De sluiter van onwetendheid kan hierbij helpen..

Modus vivendi:

Als burgers een wet acccepteren omdat ze weten dat ze een minderheid zijn en dus bepaalde aspecten van de wet moeten accepteren waar ze het eigenlijk mee oneens zijn. Culturen en religies leven langs elkaar heen.

ET28

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

Overlappende consensus:

De instemming van elke burger (vanuit verschillende achtergronden) met bepaalde rechten en plichten die voor iedereen gelden.

 

ET28

De sluiter van onwetendheid kan hierbij helpen..

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

Welke opvattingen passen niet onder het feit van redelijk pluralisme?

1. mensen verschillen van mening over het bestaan van God.
2. Er is slechts één ware God. 
3. Religieuze mensen zijn dom.
4. Je kunt niet zeker weten wat de juiste manier van leven en geloven is.

de betekenis voor Rawls van het ‘feit van redelijk pluralisme’;

Lees 4.2.1 en 4.2.2 - p.122 t/m 127
Beantwoord de volgende denkvragen:
1) Is er in Nederland meer sprake van modus vivendi of van overlappende consensus?

2) Is overlappende consensus altijd haalbaar? Kun je een voorbeeld geven waarbij dat moeilijk is? Beschrijf waar het probleem in zit.

Bij wie is er meer sprake van gelijkheid? Bij Cliteur of Rawls? Waarom?

1) een politieke partij

2) het onderwijs

3) een kerk, moskee of synagoge

4) een sportvereniging

5) een werkgever

6) een universiteit

7) de rechtbank

8) de zorg

Basisstructuur of vrijwillig verband?

Lees 4.2.1 en 4.2.2 - p.122 t/m 127
Beantwoord de volgende denkvragen:
1) Is er in Nederland meer sprake van modus vivendi of van overlappende consensus?

2) Is overlappende consensus altijd haalbaar? Kun je een voorbeeld geven waarbij dat moeilijk is? Beschrijf waar het probleem in zit.

Bij wie is er meer sprake van gelijkheid? Bij Cliteur of Rawls? Waarom?

1) een politieke partij

2) het onderwijs

3) kerk, moskee of synagoge

4) sportvereniging

5) werkgever

6) universiteit

7) rechtbank

8) zorg

Basisstructuur of vrijwillig verband?

1. vrijwillig verband
2. basisstructuur
3. vrijwillig verband
4. vrijwillig verband
5. basisstructuur
6. basisstructuur
7. basisstructuur
8. basisstructuur

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

het belang dat Rawls hecht aan het onderscheid tussen de basisstructuur van de samenleving en de vrijwillige verbanden die burgers aangaan;

Moeten we drillrap verbieden?

Zie deze examenopgave, vraag 20

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

het belang dat Rawls hecht aan het onderscheid tussen de basisstructuur van de samenleving en de vrijwillige verbanden die burgers aangaan;

Aan de slag

Ik kan Rawls’ opvatting over politieke autonomie als oplossing voor de uitdaging van culturele diversiteit uitleggen en evalueren

ET28

Daarbij kan ik uitleggen: 

• de opvatting van Rawls dat politieke autonomie een mogelijkheidsvoorwaarde is voor overlappende consensus;
  
• het verschil tussen modus vivendi (een manier van leven) en overlappende consensus;
• het belang dat Rawls hecht aan het onderscheid tussen de basisstructuur van de samenleving en de vrijwillige verbanden die burgers aangaan;
• de opvatting van Rawls dat, om instemming van iedere burger mogelijk te maken, in het publieke domein elke opvatting vertaald moet kunnen worden in publieke redenen.