Palliatieve zorg

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Palliatieve zorg

Verdieping in de GHZ

Agenda

• Wat is palliatieve zorg
• De 4 fasen van palliatieve zorg 
•  Het verloop van de palliatieve fase
• Wat is het verschil tussen palliatieve zorg en terminale zorg 
• Palliatieve sedatie 
• Misverstanden palliatieve sedatie
• Methodes om behoeftes te signaleren
• Moment van overlijden
• Acties na overlijden
• Palliatieve zorg in gehandicaptenzorg
• Samenvatten en doelen evalueren 

Doelen

Aan het einde van de les kunnen de studenten in 1 zin benoemen wat palliatieve zorg inhoudt.

Aan het einde van de les kunnen de studenten vertellen uit welke fases de palliatieve zorg bestaat.

Aan het einde van de les kunnen de studenten beschrijven wanneer je behoefte hebt aan palliatieve zorg.

Aan het einde van de les kunnen de studenten de verschillen benoemen tussen palliatieve en terminale zorg.

Aan het einde van de les kunnen de studenten benoemen wat de palliatieve zorg anders maakt in de gehandicaptenzorg.

Wat weten jullie al over palliatieve zorg?

Wat is palliatieve zorg?

Zorg die gericht is op het verlichten van klachten bij een levensbedreigende ziekte. Deze zorg is niet gericht op genezing, maar op de kwaliteit van leven. Het is ‘totale zorg’ gericht op lichamelijke, psychische, sociale en spirituele veranderingen voor palliatieve patiënten én naasten.

Wanneer kun je palliatieve zorg krijgen 

Wanneer er geen genezing meer mogelijk is

Bij elke ziekte en bij elk persoon zal dit traject anders verlopen 

Bij kanker vaak als het ‘mogelijk genezen’ omslaat naar ‘ongeneeslijk’

De 4 fasen van palliatieve zorg 

Fase 1 

Ziektegerichte palliatie: De ziekte wordt behandeld zonder dat genezing mogelijk is.

De 4 fasen van palliatieve zorg 

Fase 2

Symptoomgerichte palliatie: De focus ligt op het verlichten en onder controle houden van de symptomen.

De 4 fasen van palliatieve zorg

Fase 3

Palliatie in de stervensfase: In deze fase verschuift de aandacht van kwaliteit van leven naar kwaliteit van sterven. Deze fase duurt meestal slechts een paar dagen, de laatste dagen voor het overlijden.

De 4 fasen van palliatieve zorg

Fase 4

Nazorg: De nazorg voor naasten na het overlijden van de cliënt wordt meestal ook gezien als onderdeel van de palliatieve zorg. De naasten hebben tijd en ruimte nodig om het overlijden van hun dierbare te verwerken. Soms hebben ze behoefte aan ondersteuning, denk hierbij aan gesprekken.

Het verloop van de palliatieve fase

A. Abrupt einde, bijvoorbeeld bij kanker

B. Periodes van een terugval, bijvoorbeeld bij COPD

C. Een geleidelijke achteruitgang, bijvoorbeeld bij dementie. 

Wat is het verschil tussen palliatieve zorg en stervensfase zorg?

Verschil palliatieve zorg en terminale zorg

Palliatieve zorg - niet meer beter worden 

stervens fase -  minder dan 3 maanden te leven 

Palliatieve sedatie

'het verlagen van het bewustzijn van een patiënt'

Oppervlakkige sedatie = bewustzijn met tussenpozen verlaagd

Continu sedatie = continu tot aan overlijden 

medische handelen in de laatste levens fase

niet meer beginnen met behandelen, stoppen met behandelen = abstineren

NTBR= Not to be reanimated

niet meer eten en of drinken= versterven, is een milde langzame manier van overlijden

Veel voorkomende misverstanden palliatieve sedatie

Palliatieve sedatie - euthanasie

Altijd een keuze voor de patiënt

Versnelt het overlijden

Methodes om behoeften te signaleren in de palliatieve fase

Het signaleringsset: geschreven voor verzorgende Om op een methodische manier de behoeften en problemen te kunnen inventariseren

Zorgpad stervensfase : onderdeel van de richtlijn Zorg in de stervensfase. Het geeft artsen en verpleegkundigen handvatten bij de zorg en tijdens het mdo.

Besluitvorming in de palliatieve fase: helpt professionals adequaat te reageren op problemen die zich voordoen in de palliatieve fase

Moment van overlijden 

Kenmerken van overlijden: Koude neus, handen en voeten.

Ademhaling wordt onregelmatiger , Spits gelaatstrekken, nagels kunnen een grijze kleur krijgen, donkere vlekken op het lichaam ( lijkvlekken) en incontinentie

Waarschuw de naasten ( volgens afspraak) en collega’s

Acties na overlijden 

Blijf rustig

Volg wensen na overlijden

Ogen mogen gesloten worden/ handen goed gelegd worden. Dit is vaak een ontroerend moment

Neem de tijd voor emoties en vang naasten op

Bel als eerste de arts

Schakel evt. de begrafenis ondernemer in ( afhankelijk van evt familie en werkveld)

Volg verder het protocol van de instelling

Vergeet jezelf niet !

Doelen evalueren 

Aan het einde van de les kunnen de studenten in 1 zin benoemen wat palliatieve zorg inhoudt.

Aan het einde van de les kunnen de studenten vertellen uit welke fases de palliatieve zorg bestaat.

Aan het einde van de les kunnen de studenten beschrijven wanneer je behoefte hebt aan palliatieve zorg.

Aan het einde van de les kunnen de studenten de verschillen benoemen tussen palliatieve en terminale zorg.

Aan het einde van de les kunnen de studenten benoemen wat de palliatieve zorg anders maakt in de gehandicaptenzorg.

bucket list