1HV Blok 3 - lijdend voorwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

                          Lezen

Pak je leesboek erbij!

Welkom

Ontleden

Lijdend voorwerp

Nederlands

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

• weet ik wat het lijdend voorwerp is.

• kan ik herkennen en uitleggen wat het lijdend voorwerp in de zin is.
  
  
• kan ik de vijf stappen voor het ontleden van zinnen bedenken en volgen. 

• kan ik zelfstandig een zin ontleden waarbij ik aangeef wat de zinsdelen zijn en de PV, het OW, het WWG en het LV benoem.

Planning

1. Herhaling zinsontleding
2. Korte uitleg lijdend voorwerp
   
3. Zelfstandig aan de slag
4. Afsluiten

Herhaling

Zinsontleding:

- persoonsvorm

- gezegde

- onderwerp

De persoonsvorm is altijd....

1. een persoon
2. een werkwoord

Hoe vind je de persoonsvorm?
Kies het beste antwoord.

1. vraagproef
2. tijdproef of getalproef
3. vraagproef, getalproef of tijdproef
4. getalproef

Welke manier heb ik toegepast om de persoonsvorm te vinden?

Mijn broer gaat elke dinsdag naar de sportschool.

Mijn broer ging elke dinsdag naar de sportschool.

gaat -> ging

gaat = persoonsvorm

1. getalproef
2. tijdproef

Welke manier heb ik toegepast om de persoonsvorm te vinden?

Die laptop werkt niet meer.

Die laptops werken niet meer.

werkt -> werken

werkt = persoonsvorm

1. getalproef
2. tijdproef

Het werkwoordelijk gezegde is ...

1. alle ww in de zin, behalve de pv
2. alle ww in de zin, dus ook de pv
3. een uitdrukking
4. het voltooid deelwoord

Wat is het onderwerp van een zin? Het onderwerp van een zin...

1. ... vertelt wat er in de zin gebeurt.
2. ... vertelt wanneer iets in een zin gebeurt.
3. ... vertelt wie/wat iets doet in de zin.
4. ... vertelt waar de zin over gaat.

Wat is het onderwerp?
Als onderwerp kozen ze pooldieren.

1. Onderwerp
2. Pooldieren
3. Kozen
4. Ze

Lijdend voorwerp

Zinsdelen

• Alle zinnen bevatten een persoonsvorm, een (werkwoordelijk) gezegde en een onderwerp.

• Veel zinnen hebben ook een lijdend voorwerp. Met het lijdend voorwerp gebeurt iets, het 'ondergaat' wat in het gezegde staat.

Lijdend voorwerp

• Lijdend voorwerp (LV) komt voor in zinnen waarin iets/iemand iets 'overkomt' dus als het ware 'lijdt'. 

• Je vindt het LV door de volgende vraag te stellen:

Wat/wie + werkwoordelijk gezegde + OW ?

Het antwoord op die vraag is het LV.

• Niet elke zin heeft een lijdend voorwerp.
• Een lijdend voorwerp begint nooit met een voorzetsel.

Dominic geeft een mooi cadeau aan Frédériqé. 

De handeling is geven. Er wordt dus iets gegeven, namelijk een mooi cadeau. Dat mooie cadeau is dus het voorwerp (iets) dat de handeling ondergaat; dat pakje wordt weggegven.

PV = geeft

OW = Dominic (Wie geeft?)

WG = geeft (enige werkwoord)

LV = Wie/wat geeft Dominic? een mooi cadeau

LIJDEND VOORWERP

Tim | graaft | een kuil.

Wat graaft Tim? Tim graaft een kuil.

lijdend voorwerp = een kuil

voorbeeld 1

ow

wwgez

LIJDEND VOORWERP

Een speler | roept | de grensrechter.

Wie roept een speler? De speler roept de grensrechter.

lijdend voorwerp = de grensrechter

voorbeeld 2

ow

wwgez

Hoe vind je het lijdend voorwerp?

Met wie of wat gebeurt iets in de zin?
Schrijf het lijdend voorwerp op.

Bruno drinkt een glas water.

Met wie of wat gebeurt iets in de zin?
Schrijf het lijdend voorwerp op.

Mats roept zijn vader.

Met wie of wat gebeurt iets in de zin?
Schrijf het lijdend voorwerp op.

Zij heeft haar fiets uit de schuur gepakt.

Stappenplan

1. Onderstreep de persoonsvorm.
2. Verdeel de zin in zinsdelen.
   
3. Zoek het werkwoordelijk gezegde
4. Zoek het onderwerp. 
5. Zoek het lijdend voorwerp.

Ik / heb / een auto / gekregen / van mijn ouders. 

OW = Ik

WG = heb gekregen

LV = een auto

Ontleed de volgende zin
De aanvoerder van het voetbalteam moet zijn vaantje geven aan de aanvoerder van de tegenstander.

Even kijken hoe jullie ervoor staan...

Ik snap het lv en wil aan het werk.

Ik heb meer uitleg over het lv nodig.

Ik wil graag samen zinsontleding oefenen.

Ik snap het nog niet, maar wil graag zelf oefenen.

In stilte zelfstandig aan de slag

Blok 3 grammatica opdracht 4 t/m 6 + theorie

Klaar? 

Extra oefenen: 

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-1-lijdend-voorwerp/#

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-2-lijdend-voorwerp/

http://www.passito.be/index_bestanden/nederlands/lv01.htm

Even de link kopiëren en plakken. De linkjes staan ook in SOM.

LIJDEND VOORWERP

Martijn | hangt | zijn jas | aan de kapstok.

Wat hangt Martijn? Martijn hangt zijn jas.

lijdend voorwerp = zijn jas

voorbeeld 4

ow

wwgez

Met wie of wat gebeurt iets in de zin?
Schrijf het lijdend voorwerp op.

Fred doet peper op zijn gebakken ei.

Met wie of wat gebeurt iets in de zin?
Schrijf het lijdend voorwerp op.

Op het feest hebben we gebak gegeten.

Ontleed de volgende zin
De musea medewerkers kregen een mooi kerstpakket van de baas.

Ontleed de volgende zin
De kinderen hebben hun tekening aan de juf van groep 4 getoond.

Ontleed de volgende zin
De oude mensen zouden een hoop lawaai in het bejaardentehuis hebben gemaakt.

Ontleed de volgende zin
Ik heb mijn vrouw beloofd het huis op te ruimen.

Afsluiten leerdoelen

Nu...

• weet ik wat het lijdend voorwerp is.

• kan ik herkennen en uitleggen wat het lijdend voorwerp in de zin is.

• kan ik de vijf stappen voor het ontleden van zinnen bedenken en volgen. 

• kan ik zelfstandig een zin ontleden waarbij ik aangeef wat de zinsdelen zijn en de PV, het OW, het WG en het LV benoem. 

Welke 5 stappen moet je zetten als je een zin gaat ontleden?

Stappenplan

1. Onderstreep de persoonsvorm.
2. Verdeel de zin in zinsdelen.
   
3. Zoek het werkwoordelijk gezegde
4. Zoek het onderwerp. 
5. Zoek het lijdend voorwerp.

Ik / heb / een auto / gekregen / van mijn ouders. 

OW = Ik

WG = heb gekregen

LV = een auto

Wat is een Lijdend Voorwerp:

Lijdend voorwerp

Iets of iemand waarmee iets gebeurt in de zin, maar zelf niets doet.

Ik / heb / een auto / gekregen / van mijn ouders. 

OW = Ik

WG = heb gekregen

LV = een auto

Welke vraag stel je om het lijdend voorwerp te vinden?

Lijdend voorwerp

Iets of iemand waarmee iets gebeurt in de zin, maar zelf niets doet.

Wie/wat + ow + wwg? 

Ik / heb / een auto / gekregen / van mijn ouders. 

OW = Ik

WG = heb gekregen

LV = een auto

Met wie of wat gebeurt iets in de zin?
Schrijf het lijdend voorwerp op.

Dagmar heeft de regenjas aan de kapstok gehangen.

Wat is het stappenplan voor zinsontleding?

Afsluiten

Huiswerk vrijdag 14 januari

Blok 3 grammatica opdracht 9.1 t/m 13.3 + theorie

Vergeet niet om morgen weer je leesboek mee te nemen! 

Schuif je stoel aan en zet je mondkapje op voordat je naar buiten gaat! 

Na deze les, 

wil ik...

de uitleg nog 1 keer horen

meer voorbeelden krijgen

meer oefeningen maken (op de ELO)

de leerstof thuis nog even bekijken

overgaan naar nieuwe leerstof

nog meer te weten komen over de leerstof

niet meer te weten komen over de leerstof

de eerste kans van de toets al gaan maken.

nog iets anders (vul de vraag op de volgende slide in)

Nog iets anders, namelijk...