Les 5: muziek

• Art
• Secondary Education

Les 5: muziek

Waar denk je aan bij muziek?

Na WO II ontstaan er in de muziek nieuwe ideeën.Sommige avant-gardecomponisten componeren op wiskundige muziek, niet alleen de noten worden in reeksen vastgelegd, maar ook de toonduur, sterkte en klankkleur (seriële muziek). Electronica neemt in invloed toe in de volgende decennia.

In de VS ontwikkelt de jazz zich van dans- tot luistermuziek.  De swing, komt voort uit de New Orleans-stijl, en jonge zwarte muzikanten ontwikkelen in kleine bandjes de bebop. De bebop heeft als tegenhangers de cool jazz en free jazz. Jazz krijgt begin jaren '60 de status van kunstmuziek.

Moderne klassieke muziek: avantgarde-muziek, toevalsmuziek

John Cage was een Amerikaans avant-gardecomponist; hij was één van de grootste vernieuwers van de klassieke muziek uit de 20e eeuw. Voor WOII maakte hij oosters getinte muziekwerken. Al vroeg  gaf Cage het begrip muziek een ruimere inhoud. Naast tonen zijn in zijn ogen ook ruis en stilte deel van de muziek en ze krijgen een rol.

Hij werkt veel met slagwerkt en de prepared piano: een gewone piano waarin tussen de snaren houten, metalen of rubberen voorwerpen zijn aangebracht. Cage maakte gebruik van herhaling van ritmische patronen. Vanaf 1951 gingen toevalsoperaties een rol spelen in de muziek van Cage. Dat gold voor geluiden uit het dagelijks leven, die Cage in  in zijn muziek verwerkte.

De toevalsoperaties werden eerst alleen toegepast tijdens het componeren, maar later ook tijdens de uitvoering zelf: aan de uitvoerenden werden bepaalde beslissingen overgelaten, bijv. de keuze van het tempo of de volgorde van compositieonderdelen (Concert voor piano en orkest). Bij deze Toevalsmuziek of Aleatorische muziek worden  aspecten aan het toeval overgelaten.

Het stuk “4′33″, is een werk waarin de uitvoerende gedurende de gegeven tijd zelfs helemaal niets hoeft te doen. Het hele stuk bestaat uit toevallig aanwezige niet geregisseerde omgevingsgeluiden. Cages filosofie was dat je geluiden die van buitenaf komen niet alleen dient te aanvaarden, maar ook als muziek kan opnemen.

Wat vindt je van de manier van werken van John Cage?

Waar denk je aan bij miniml music?

Minimal Music

Vrijwel gelijk met minimale beeldende kunst ontstaat ook in de muziek de behoefte om tot de basis terug te gaan.Vanaf ca. 1970 wordt de term Minimal Music gebruikt, die terugvoert  naar natuur culturen; de drumpatronen van Afrikaanse en Indiaanse stammen. Ritme wordt het leidende element, er zit vaak herhaling of stilstand in de muziekstukken. Er ligt een accent op consonante samenklanken. Er is een duidelijk tempo.

Minimal Music

Steve Reich (VS 1936) en Philip Glass (VS 1937) zijn beiden Amerikaanse componisten van Minimal Music. Reich neemt Afrikaanse drumlessen om de ritmiek beter te studeren. In zijn eerste composities laat hij twee eenvoudige ritmes ten opzichte van elkaar verschuiven. Hierdoor blijft het ritmepatroon langzaam veranderen alsof er twee CD’s tegelijk in een ander tempo spelen.

De stijlvorm van Minimal Music is ook overgenomen in de popmuziek, met name in de “ambient” en een aantal genres van de experimentele rock (post-rock) en in de dance omstreeks 1985.