België in de hedendaagse tijd

• Geschiedenis
• Secundair onderwijs

België in de hedendaagse tijd

Dekolonisatie in Belgisch-Congo

1945-2024

Belgisch Congo na de overdracht van 1908

Beeldvorming België:

•  succes
• modelkolonie
• economisch succes

video: let op beeldvorming. Vgl situatie voor en na 50 kolonisatie door België. "Beschaving" tov slavenhandel, ziektes, armoede, honger. 

Realiteit

Paternalisme

Superioriteitsgevoel bij de Belgen

Apartheid - segregatie

Ongewijzigde uitputting natuurlijke rijkdommen (uranium, koper)

Het onderwijs was strikt gescheiden, met andere scholen en andere leerstof. Tijdens de weekends mocht een zwarte zich niet in de buurt van een blanke bevinden. Er waren in Léopoldville, wat nu Kinshasa heet, wijken voor de Europeanen en voor de zwarten. Wie zich toch in de wijk van de Europeanen waagde, werd gearresteerd. 

 Overal waren aparte loketten, aparte cafés, aparte cinema’s. Zwarten waren uitgesloten van de economie en van de politiek. 

Lazare Jéris Bungu Di Mbongo

Jaren 50

Druk tot dekolonisatie wordt groter: 

- veel kolonies intussen onafhankelijk geworden 

- In de kolonie groeit verzet (évolués)

- Belgen ban voor eigen belangen 

- twee druppels op een hete plaat

                     1. Expo 58

                     2. Voetbalmatch

expo 58

De évolués

Congolezen die een westerse universitaire opleiding hadden genoten 

(Archief Onderwijs)

Belgische belangen in Katanga

Kasai & Katanga: mijnbedrijven 

koper, goud, diamant, .... 

• Union Miniere
• Société Général 
• Uranium => VS
• ook betrokken moord Lumumba
• vandaag: Umicore 

1950

opkomst nationalisme

verlangen zelfbestuur

1955

30-jaren plan 

1958-59

Expo 58

rellen en incidenten

=> angst voor oorlog

1960

Ronde-tafel-conferentie 

start onafhankelijkheisproces voor 6 maanden 

30 juni 1960

Congo is onafhankelijk 

1959: bloedige rellen

1950

opkomst nationalisme

verlangen zelfbestuur

1955

30-jaren plan 

1958-59

Expo 58

rellen en incidenten

=> angst voor oorlog

1960

Ronde-tafel-conferentie 

start onafhankelijkheisproces voor 6 maanden 

30 juni 1960

Congo is onafhankelijk 

Patrice Lumumba

1ste premier

MNC 

Speech Lumumba

‘Wij hebben spot, beledigingen, slagen gekend die we ‘s ochtends, ‘s middags en ‘s avonds moesten ondergaan, omdat wij ‘negers’ waren. Wij zijn getuige geweest van het afschuwelijke lijden van degenen die veroordeeld waren voor hun politieke standpunten of godsdienstige overtuigingen: verbannen in hun eigen land was hun lot nog slechter dan de dood.’

Vergelijk dit met de speech van Boudewijn. Wat een verschil!

Hoe zou dat komen?

30 juni 1960: Congo onafhankelijk

Patrice Lumumba

1ste premier

juli 1960: leger slaat aan het muiten + geweld op Europeanen

11 juli 1960: Katanga roept onafhankelijkheid uit

De Koude Oorlog 

en Congo

• België steunt Katanga en Kasaï . Lumumba roept hulp van de VN, maar die doet niets aan de afscheiding. Dan vraagt Lumumba hulp van de SU. 
• De Amerikanen worden wakker en zijn bang dat Congo communistisch wordt. 
• De Belgische regering neemt Lumumba gevangen en levert hem uit aan de regering van Katanga. 

1 december '60:

Lumumba wordt

gearresteerd

17 januari:

vermoord

Mobutu

• Amerikanen brengen Mobutu aan de macht. 
  
  
• Uit angst voor het communisme lieten de Amerikanen Mobutu zijn gang gaan en mensenrechten schenden. 
  
  

Eerste premier van Congo. In 1961 werd hij vermoord

1. Lumumba
2. Kasavubu
3. Mobutu
4. Tshombe

President van het afgescheurde Katanga

1. Lumumba
2. Kasavubu
3. Mobutu
4. Tshombe

Eerste president van Congo

1. Lumumba
2. Kasavubu
3. Mobutu
4. Tshombe

Pleegde een staatsgreep en zou Congo tot 1997 leiden

1. Lumumba
2. Kasavubu
3. Mobutu
4. Tshombe

Na afloop van de Koude Oorlog verspeelt de dictator Mobutu de steun van de VS.

In 1997 wordt Mobutu verdreven door Laurent Kabila (foto links) - hij wordt gesteund door buurlanden Rwanda en Uganda. Zij hopen via hem een deel van de rijke Congolese  te controleren.

In 2001 wordt Kabila vermoord en opgevolgd door zijn zoon Joseph.

In 2019 wint Felix Tshesikedi omstreden de presidentsverkiezingen. De oppositie beschuldigt hem van fraude.

Congo behoort tot één van de armste landen ter wereld.