11.1 Erfelijke eigenschappen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Wat gaan we doen in deze les?

• Uitleg 11.1
• Opdrachten maken

Wat zijn erfelijke eigenschappen?

• Eigenschappen zijn kenmerken .
• Deze eigenschappen krijg je van ouders -> erfelijke eigenschappen.
• Erfelijke eigenschappen zien er bij iedereen anders uit. Dit noem je fenotype (uiterlijk)

Verschillende fenotypen bij honden

Aanleg

• Van sommige eigenschappen weet je pas dat je ze hebt wanneer je ze gaat gebruiken. Je hebt dan aanleg geërfd.

• Het fenotype is afhankelijk van de erfelijke eigenschappen en invloeden uit de omgeving.

Fenotype

• Van sommige eigenschappen weet je pas dat je ze hebt wanneer je ze gaat gebruiken. Je hebt dan aanleg geërfd.

• Het fenotype is afhankelijk van de erfelijke eigenschappen en invloeden uit de omgeving.

Waar zit de informatie voor je eigenschappen?

• In de celkern van cellen zitten dunne draden; de chromosomen. 

• Chromosomen bestaan voor het grootste deel uit DNA.

• DNA  bevat alle informatie van jouw lichaam.

Chromosomen

• Lichaamscellen van mensen hebben 23 paar chromosomen (dus 46 chromosomen in totaal).

• Één chromosomen paar bepaalt je geslacht. Dit noemen we de geslachtschromosomen. Deze worden aangegeven met de letter X en Y.

• Vrouwen hebben twee X-chromosomen (XX), mannen hebben één X-chromosoom en één Y-chromosoom (XY).

Mathilde laat een permanentje zetten bij de kapper. Verandert hierdoor haar genotype en haar fenotype?

1. genotype wel fenotype niet
2. genotype niet fenotype wel
3. genotype niet fenotype niet
4. genotype wel fenotype wel

Hoe noemen we de erfelijke eigenschappen die op de chromosomen liggen?

1. Fenotype
2. Genotype

Elke gewone lichaamscel bevat

1. 23 Chromosomen
2. 34 Chromosomen
3. 46 Chromosomen
4. 92 Chromosomen

Chromosomen doorgeven

• Geslachtscellen hebben van elk chromosomenpaar 1 chromosoom, dus 23 chromosomen.
• Bij de bevruchting smelten de kernen van de zaadcel en eicel samen en heb je 23 + 23 weer 46 chromosomen. (23 paren)

Chromosomen doorgeven

Vader bepaalt geslacht, want

1. Vrouwen kunnen alleen x doorgeven
2. Mannen kunnen x of y doorgeven

Van 46 naar 23

Splitsing van een chromosoom heet reductiedeling of meiose.

Dit gebeurt in de zaadcellen en de eicellen.

Van 46 naar 23

 Gewone lichaamscel delen = mitose of gewone celdeling

Van 46 naar 23

 Gewone lichaamscel delen = mitose of gewone celdeling

Bij de mitose ontstaan nieuwe cellen die..........

1. Een ander aantal chromosomen heeft
2. Het zelfde aantal chromosomen heeft

Eicellen van een plant bevatten 16 chromosomen. Hoeveel chromosomen bevat de cel van een blad van deze plant?

1. 16
2. 32

Reductiedeling noemen we ook wel ...

1. Mitose
2. Matrose
3. Microse
4. Meiose

De kern van een bepaalde cel van een wasbeer bevat 19 chromosomen.

Is deze cel ontstaan door gewone celdeling of reductiedeling?

1. gewone celdeling
2. reductiedeling

Je ziet hier

1. een cel, celkern, genen
2. een cel, celkern, chromosomen
3. een celkern, chromosomen, genen
4. een celkern, genen, DNA

Alle genen van een organisme bij elkaar noemen we een...

1. Genenpoel
2. Fenotype
3. Genotype
4. Menselijke genen