K13 geslachtsgebonden overerving

Geslachtsgebonden overerving
1 / 15
suivant
Slide 1: Diapositive
BiologieMiddelbare schoolvmbo g, t, mavoLeerjaar 4

Cette leçon contient 15 diapositives, avec quiz interactifs, diapositives de texte et 1 vidéo.

Éléments de cette leçon

Geslachtsgebonden overerving

Slide 1 - Diapositive

Geslachtsgebonden overerving

Soms is er iets bijzonders met de overerving: 
Het gen ligt op het X-chromosoom
Het Y-chromosoom is veel kleiner, dus bevat het gen NIET!

Hierbij gaat de overerving anders.
Kijk naar het volgende filmpje

Slide 2 - Diapositive

0

Slide 3 - Vidéo

Geslachtsgebonden overerving
Stap voor stap
In de opgave wordt normaal gesproken genoemd dat het geslachtsgebonden is.
DIt betekent, dat het gen op het X-chromosoom zit en niet op het Y-chromosoom.

Vrouw heeft 2 X-chromosomen, dus 2 keer het gen.
Man heeft 1 X-chromossom, dus gen 1 keer. Op het Y-chromosoom zit het gen niet.

Slide 4 - Diapositive

Geslachtsgebonden overerving
Stap voor stap 2
Vrouw heeft 2 X-chromosomen, dus 2 keer het gen.
Man heeft 1 X-chromosoom, dus gen 1 keer. Op het Y-chromosoom zit het gen niet. Daarom zet je in plaats van het gen een sterretje *

Vul nu eerst de mogelijkheden in:
Vrouw:  AA kleuren zien, homozygoot
                 Aa kleuren zien, heterozygoot
                 aa kleurenblind, homozygoot
Man        A*   kleuren zien
                 a*   kleurenblind
Kleurenblindheid is geslachtsgebonden.
- Kleuren zien is dominant, A
- Kleurenblind is recessief, a

   * = het Y-chromosoom 

Slide 5 - Diapositive

Geslachtsgebonden overerving
Stap voor stap 2
Vul nu eerst de mogelijkheden in:
Vrouw:  AA kleuren zien, homozygoot
                 Aa kleuren zien, heterozygoot
                 aa kleurenblind, homozygoot
Man        A*   kleuren zien
                 a*   kleurenblind


Vraag: een kleurenblinde man en een heterozygote vrouw krijgen een kind.
Hoeveel procent kans heeft het stel op een kleurenblind kind?
Kleurenblindheid is geslachtsgebonden.
Kleuren zien is dominant, A
kleurenblind is recessief, a

 * = het Y-chromosoom

Slide 6 - Diapositive

Geslachtsgebonden overerving
Stap voor stap 3
Vraag: een kleurenblinde man en een heterozygote vrouw krijgen een kind.
Hoeveel procent kans heeft het stel op een kleurenblind kind??

Man:     a*
Vrouw Aa

Vul  het 
kruisingsschema
in
Vrouw: AA kleuren zien, homozygoot
              Aa kleuren zien, heterozygoot
              aa kleurenblind, homozygoot
Man      A* kleuren zien
               a* kleurenblind

Slide 7 - Diapositive

Geslachtsgebonden overerving
Stap voor stap 3
Vraag: een kleurenblinde man en een heterozygote vrouw krijgen een kind.
Hoeveel procent kans heeft het stel op een kleurenblind kind??

Man:     a*
Vrouw Aa

Vul het 
kruisingsschema
in
Vrouw: AA kleuren zien, homozygoot
              Aa kleuren zien, heterozygoot
              aa kleurenblind, homozygoot
Man      A* kleuren zien
               a* kleurenblind
ANTWOORD:
aa en a* zijn kleurenblind, dus 50%

Slide 8 - Diapositive

Voorbeeldopgave hemofilie

Slide 9 - Diapositive

Oefenopgave hemofilie
Hemofilie is een ziekte waarbij het bloed niet goed wil stollen.
Vraag: een gezonde man en een heterozygote vrouw krijgen een kind.
Hoeveel procent kans heeft het stel op een kind met  hemofilie?

Man:     A*
Vrouw Aa

Vul het 
kruisingsschema
in
Vrouw: 
 AA gezond, homozygoot
 Aa gezond (drager), heterozygoot
 aa hemofilie, homozygoot
Man:
A* gezond
a* hemofilie

Slide 10 - Diapositive

Oefenopgave hemofilie
Hemofilie is een ziekte waarbij het bloed niet goed wil stollen.
Vraag: een gezonde man en een heterozygote vrouw krijgen een kind.
Hoeveel procent kans heeft het stel op een kind met  hemofilie??

Man:     A*
Vrouw Aa

Vul het 
kruisingsschema
in
Vrouw: AA gezond, homoz.
          Aa gezond (drager), heteroz.
             aa hemofilie, homoz.
Man      A* gezond
               a* hemofilie
Antwoord:
a* heeft hemofilie, dus 25%

Slide 11 - Diapositive

Slide 12 - Lien

Waar aan kun je zien dat deze ziekte niet geslachtsgebonden is?
A
Dat kun je niet zien in de afbeelding
B
De dochters van Jetty zijn gezond
C
De zoons van Jetty zijn niet ziek
D
Marie is gezond

Slide 13 - Quiz

Wat hoort er bij geslachtsgebonden overerving?
A
Alleen jongens kunnen dit krijgen
B
Alleen meisjes kunnen dit krijgen
C
Het gen ligt op het X-chromosoom
D
Het gen ligt op het Y-chromosoom

Slide 14 - Quiz

Twee ouders zijn drager van een recessief niet geslachtsgebonden overervende ziekte. Zij zijn in verwachting van een kind. Hoe groot is de kans dat dit kind ook drager is?
A
100%
B
50%
C
25%
D
0%

Slide 15 - Quiz