m3gs1 -> burgers en stoommachines

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

De industriële revolutie

Tot 1800 werd bijna alles met de hand gemaakt

Vanaf 1800 werd steeds meer met machines gemaakt

Dit noemen we de industriële revolutie

Voorbeeld voor 1800

Aan het spinnewiel

Voorbeeld na 1800

Aan de machine

Steenkool en stoom

De industriële revolutie begon in Groot-Brittannië

Ondernemers stichtten daar fabrieken om spullen te maken

Deze maakten ze met stoommachines

Als energiebron gebruikten ze steenkool

De Engelsman James Watt voerde een aantal belangrijke veranderingen door in Newcomen's stoommachine waardoor het gebruik en de inzet makkelijker werden.

Industriële samenleving

Door de revolutie veranderde de samenleving

Sommige banen verdwenen, sommige ontstonden

Vooral de dienstensector groeide

Er gingen meer mensen in de steden wonen

Zo ontstond een industriële samenleving

Dienstensector

Beroepen die niet met de landbouw of industrie te maken hebben

Vraag

Waarom gingen mensen naar de steden?

Industriële samenleving

Periode van 1800  tot heden heet moderne tijd.

 Vanaf 1850 ook in andere westerse landen 

Wat is de Sociale Kwestie? 

• Een kwestie is een probleem
  

• De slechte woon- en werkomstandigheden van de arbeiders zijn duidelijk zichtbaar.
  

• Vooral in de steden.
  

Wat is de Sociale Kwestie? 

• ‘De rijken worden rijker, de armen worden armer’

• Alleen ‘de rijken’ mogen stemmen

• Hierdoor blijven ‘de rijken’ aan de macht

Hoe zou jij het hebben gevonden om in deze tijd te leven?

Wie helpt de arbeiders? 

• Sommige fabrikanten gaven de arbeiders wél wat extra's (soms ook uit eigen belang: een fittere arbeider werkt harder...)

• Arbeiders gaan staken: dit werkt alleen als iedereen gaat staken, en dat was moeilijk vol te houden

• Arbeiders gaan samenwerken in vakbonden.

Wie helpt de arbeiders? 

• Nederland kent drie grote politieke groepen: socialisten (links), confessionelen (midden) en liberalen (rechts)

• Deze politieke groepen hebben allemaal een andere oplossing voor de Sociale Kwestie, maar ook allemaal eigen belangen

Liberalen

• Nachtwakersstaat: overheid zorgt alleen voor orde en veiligheid

• Economie helemaal vrij laten

• Sociale wetten kosten teveel geld

• Rechts in de politiek

Confessionelen

• Confessie=geloof (Protestant/Rooms-katholiek)

• Omdat God het zo wil

• Goede christenen helpen elkaar

• Werkgevers en werknemers moeten er samen uitkomen

Socialisten

• Overheid moet er alles aan doen om arbeiders te beschermen

• Betere arbeidersomstandigheden (o.a. meer loon)

• Om dit te bereiken: strijd voor algemeen kiesrecht (ook met stakingen en demonstraties)

• Links in de politiek

Langzaam verbetering

• Eerste sociale wetten vanaf 1874: Kinderwetje van Van Houten

• Leerplichtwet (1900), Woningwet (1901)

• 1917: Algemeen Kiesrecht voor mannen

• 1919: Algemeen kiesrecht voor vrouwen

De liberalen 

De confessionelen 

De socialisten 

Mensen in de politiek die streven naar meer vrijheid. 

Mensen in de politiek die vinden dat de economie zo veel mogelijk met rust gelaten moet worden, zonder dat de regering daarvoor allemaal regels (wetten) opstelt

Mensen die in de politiek uitgaan van het christelijk geloof 

Een politieke stroming die gelijkheid van alle mensen als uitgangspunt heeft.

Gaan uit van christelijke waarden, zoals naastenliefde en harmonie

Wil een sturende overheid, die de zwakkeren beschermt