YH5-TH1-BS1+2

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

stofwisseling & enzymen

Welk molecuul staat centraal tijdens de stofwisseling

1. eiwit
2. glucose
3. vet
4. DNA

wanneer een cel zelf glucose maakt is de cel aan het..........?

1. voortgezet assimileren
2. dissimileren
3. minimaliseren
4. koolstofassimileren

   plantaardige cel           vs           dierlijke cel

Wat zijn de verschillen?

Kunnen beide cellen dissimileren? Aan de hand van welk organel in de cel kan je dit weten?

Kunnen beide assimileren? Aan de hand van welk organel kan je dit weten?

Kunnen beide aan voortgezette assimilatie doen? Anders was alles van suiker gemaakt.

Bepaalt wat er in en uit de cel mag

vloeistof met veel opgeloste stoffen waar alle organellen in zitten

bevat chlorofyl en vindt fotosynthese plaats 

Waar ATP geproduceerd wordt

Bevat alle informatie voor de cel

gemaakt van cellulose en versterkt de cel

waar eiwitten worden geproduceerd

ruimte in de cel gevuld met waterige substansie

celmembraan

chloroplast

mitochondriën

ribosoom/RER

kern

vacuole

cytoplasma

celwand

Leerdoelen

Je kunt de bouw en werking van enzymen beschrijven.

Je kunt invloed van omgevingsfactoren op de enzymactiviteit beschrijven. 

begrippen bs 2

enzym

actief centrum

substraat

producten

enzymactiviteit

pH (zuurgraad)

activeringsenergie

stofwisselingsreacties

wat zijn enzymen?

eiwitmoleculen (denk aan hoofdstuk DNA)

organische reactieversnellers --> biokatalysatoren

specifiek

gevoelig (temperatuur en pH)

worden niet verbruikt!!

namen eindigen op -ase!

sleutel-slot principe

naam zegt iets over het substraat

enzymactiviteit

factoren die de enzym activiteit beïnvloeden:

• temperatuur
  
• concentratie (hoeveelheid) enzym, substraat en product
• pH

enzymactiviteit

factoren die de enzym activiteit beïnvloeden:

• temperatuur 

      -> te laag = moleculen bewegen langzamer 

      -> te hoog = moleculen bewegen te snel en gaan     

          denatureren

• concentratie (hoeveelheid) enzym, substraat en product
• pH

denatureren van eiwitten

Invloed van temperatuur op werking enzym

enzymactiviteit

factoren die de enzym activiteit beïnvloeden:

• temperatuur
  
• concentratie (hoeveelheid) enzym, substraat en product

      -> te weinig substraat? enzym kan deze niet vinden en werkt minder

     -> genoeg enzym? anders loop reactie alsnog traag

     -> product kan soms remmend werken

• pH

enzymactiviteit

factoren die de enzym activiteit beïnvloeden:

• temperatuur 

• concentratie (hoeveelheid) enzym, substraat en product
• pH

      -> beïnvloed o.a. 3D structuur van zowel enzym als substraat

substraat - enzym verbinding past mogelijk niet meer als structuur veranderd

bij welke processen werken enzymen?  

bij welke processen werken enzymen?  

Bij elke stofwisselingsreactie in de cel:

- DNA-replicatie -> DNA-polymerase

- vertering van voedsel ->  vetten : lipase

                                      ->  koolhydraten -> amylose: amylase 

enz 

zie BINAS... 

Animatie werking enzym

Enzymen worden tijdens de reactie verbruikt

1. juist
2. onjuist

Welke eigenschap hoort niet bij een enzym?

1. Het is een eiwit
2. Het wordt verbruikt
3. het is reactie-specifiek
4. het is gevoelig voor temperatuur en zuurgraad

Leg uit waarom hoge koorts (hoger dan 41 *C) zeer gevaarlijk is voor cellen.

Als een enzym gedenatureerd is, betekent dat dat het enzym ...

1. opgebruikt is
2. uit elkaar is gevallen
3. dood is
4. van vorm is veranderd

Lipase is een enzym. Wat is het substraat bij dit enzym?

1. lipiden = vetten
2. amylose = zetmeel
3. DNA
4. cellulose = houtstof

Welke bewering klopt over de enzymactiviteit en de enzymconcentratie bij temperaturen P, Q en R?

1. Bij alle drie de temperaturen is de enzymconcentratie gelijk.
2. Tussen P en Q neemt de activiteit toe, omdat de concentratie van het enzym toeneemt.
3. Tussen Q en R neemt de activiteit af, omdat de concentratie van het enzym afneemt.
4. Het optimum temperatuur ligt bij R.

Wat is waar over enzymen?

1. Enzymen zijn niet afhankelijk van de zuurgraad
2. Enzymen zijn afhankelijk van de temperatuur
3. Enzymen zijn niet specifiek
4. Enzymen moet je eten

Welk enzym vertoont de grootste enzymactiviteit bij 38 graden?

1. x (rood)
2. y (groen)
3. z (paars)
4. ze zijn allemaal gelijk

In de afb. zie je de werking van twee enzymen. Als je onderzoek wilt doen naar de werking van enzymen bij 40 graden, welk van de twee enzymen kan je dan het beste gebruiken?

1. Enzym 1
2. Enzym 2
3. Beide zijn goed
4. Geen van beide

Een enzym past precies op de om te zetten stof. Dat betekent dat het enzym ...

1. reactiespecifiek is
2. substraatspecifiek is

huiswerk bs 2

lees bs 3

maak opdracht 11 t/m 19