5.3 Werken in de stad

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Hallo!

Niet vergeten;

- Telefoon in je kluis! Zie ik hem wel? Dan ben je hem kwijt tot het einde van de dag.

- Wil je iets zeggen of vragen? Steek je hand omhoog.

- Laptops op tafel.

Wat voor rechten had een stad nodig?

1. Aanrecht
2. Werk recht
3. Stadsrecht
4. Dorpsrecht

Hoe heet de rechter in de middeleeuwse stad?

1. Schepenen
2. Rakker
3. Schout
4. Ridder

Wat weet jij al van monniken en ridders?

5.3 Werken in de stad

B1

Dagmenu

1. Introductie                       (5min)

2. Werken in de stad           (15min)

3. Opdrachten                     (15min)

4. Afsluiting                          (5min)

Leerdoel

Waarvan leefden de mensen in de stad?

Tijd van steden en staten

Ambachten

In de stad woonden handelaren en mensen met een ambacht. Een ambacht is het beroep van een vakman: hij maakt iets. Er waren heel veel ambachtslieden in een Middeleeuwse stad: bakkers, schoenmakers, zilversmeden, steenhouwers, mandenvlechters, bontwerkers … Elk ambacht had een eigen gilde. Dat was de vereniging voor mensen met hetzelfde ambacht. 

Ambachten

Het gilde zorgde voor de opleiding van de ambachtslieden. Gildemeesters controleerden de kwaliteit van de producten die de ambachtslieden maakten. En een ambachtsman mocht niet zelf beslissen welke prijs hij voor zijn producten vroeg: dat besliste het gilde. De mensen van het gilde hielpen elkaar. Bijvoorbeeld als iemand ziek was en niet kon werken. Ging een gildelid dood, dan hielp het gilde zijn gezin.

Bij het gilde

Hoe werd je lid van een gilde? Daarvoor ging je in de leer bij een gildemeester, een ervaren vakman. Je ging bij hem wonen en je deed kleine klusjes. Ging dat goed, dan werd je gezel. Je leerde dan het vak van de meester. Je kreeg dan ook betaald voor je werk. Na een heel lange tijd – vaak jaren – mocht je zelf meester worden. Daarvoor moest je een soort examen doen: de meesterproef. Je moest dan een moeilijk werkstuk maken. Daarmee liet je zien dat je een volleerd vakman was. 

Bij het gilde

Een ambachtsman móest lid van het gilde zijn. Anders mocht hij niet werken in de stad. Een ambachtsman kon dus niet zomaar naar een andere stad verhuizen en daar gaan werken. Hij moest dan eerst lid worden van het gilde in die andere stad. Dat gilde liet niet iedereen toe. Concurrentie was daardoor niet mogelijk.

Opdrachten/Huiswerk

Maak op Learnbeat:

5.3A en 5.3B

Volgende les: Het tweede deel van 5.3 Werken in de stad

Hallo!

Niet vergeten;

- Telefoon in je kluis! Zie ik hem wel? Dan ben je hem kwijt tot het einde van de dag.

- Wil je iets zeggen of vragen? Steek je hand omhoog.

- Laptops op tafel.

Wat is een ander woord voor iemand die iets maakt?

1. Timmerman
2. Broodman
3. Steenman
4. Ambachtsman

Waar moet de ambachtsman lid van zijn om in een stad te werken?

1. Hilde
2. Gilde
3. Trilde
4. Bilde

5.3 Werken in de stad

B1

Dagmenu

1. Introductie                       (5min)

2. Werken in de stad           (15min)

3. Opdrachten                     (15min)

4. Afsluiting                          (5min)

Leerdoel

Waarvan leefden de mensen in de stad?

Tijd van steden en staten

Op de markt

Midden in veel Middeleeuwse steden was een groot plein, de markt. Boeren uit de omgeving verkochten er hun eieren, melk of kaas. Voor de handel was vooral de jaarmarkt belangrijk. Die was één keer per jaar. Maar dan duurde de markt soms wel twee weken. Handelaren uit allerlei streken deden er goede zaken. Ze reisden van de ene jaarmarkt naar de andere.

Steden werken samen

Een groep steden in Europa werkte samen. Het doel was om meer handel te krijgen. Ze noemden die samenwerking een Hanze. Hanzesteden hielpen elkaar. In elkaars steden hoefden ze minder belasting te betalen aan het stadsbestuur. Ze maakten afspraken over de prijzen of kochten samen goedkoop goederen in. Hun handelaren reisden samen, omdat dat veiliger was. 

Steden werken samen

Ook steden in ons land waren lid van een Hanze. Vooral de steden langs de rivier de IJssel, zoals Doesburg, Zutphen en Deventer. Steden als Antwerpen en Brugge waren weer lid van een andere Hanze.

Dit moet je onthouden

In de stad woonden handelaren en ambachtslieden. Ambachtslieden moesten lid van het gilde zijn. Het gilde controleerde de kwaliteit van de producten en besliste over de verkoopprijs. Steden werkten met elkaar samen om meer handel te krijgen. Hun vereniging heette een Hanze.

Wat was er 1 keer per jaar op het grote plein in de stad?

1. Feest
2. Carnaval
3. Jaarmarkt
4. Mensenmarkt

Wat is de naam van steden die samenwerkte in de handel?

1. Sjanse
2. Bedwantsen
3. Danse
4. Hanze

Sleep de Hanzesteden naar de juiste plek

WEL Hanzesteden

GEEN Hanzesteden

Wierden

Zutphen

Almelo

Enschede

Rome

Kampen

Amsterdam

Zwolle

Deventer

Utrecht

Opdrachten/Huiswerk

Maak op Learnbeat:

5.3C

Volgende les: 5.4 Een leven voor God