Les 49 & 50

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Paragraaf 49 & 50

Tekstverbanden en signaalwoorden

In  een tekst staan zinnen en alinea's niet zomaar achter elkaar. Vaak hebben ze een relatie met elkaar. Zo'n relatie noem je een tekstverband. Deze verbanden herken je aan signaalwoorden. Signaalwoorden geven je een seintje: let op, er is een verband in de tekst!

Tijd: De volgorde waarin dingen gebeuren in de tekst. 
Signaalwoorden: voordat, nadat, eerst, vervolgens, daarna, toen tenslotte. 

Opsomming: Verschillende dingen die bij elkaar horen en achter elkaar worden genoemd. 
Signaalwoorden: ten eerste, ten tweede, en, of, verder, ook, bovendien, daarnaast. 

Tegenstelling: er wordt iets gezegd en daarna het tegenovergestelde gezegd. Signaalwoorden: maar, toch, daarentegen, echter, hoewel, integendeel, aan de ene kant, aan de andere kant, enerzijds, anderzijds. 

Herhaling. Welk tekstverband is dit: 'Eerst ging ik naar de bakker en daarna naar de supermarkt.'

1. Tijd
2. Opsomming
3. Tegenstelling

Herhaling. Welk tekstverband is dit: 'Ten eerste ga je een nieuw boek voor haar kopen en daarnaast bied je je excuses aan.'

1. Tijd
2. Opsomming
3. Tegenstelling

In een tekstje staat het signaalwoord 'maar'.
Welk verband geeft dit signaalwoord aan?

1. Opsomming
2. Tegenstelling
3. tijdvolgorde

Wat is een oorzaak-gevolg verband denk je?

Is dit een oorzaak of een gevolg: 'Hierdoor heeft hij zijn arm gebroken.'

1. Oorzaak
2. Gevolg

Is dit een oorzaak of een gevolg: 'Hij viel van zijn fiets.'

1. Oorzaak
2. Gevolg

Youri ging naar school, maar was eigenlijk verkouden.

1. Tegenstelling
2. Opsomming
3. Oorzaak-gevolg

Welk verband herken je?

We begonnen met een handjevol mensen. Daarna meldden zich een aantal vrijwilligers. Nu is ons gebouw al te klein. 

1. Opsomming
2. Tegenstelling
3. Tijdsvolgorde
4. Oorzaak-gevolg

Welk verband herken je?

We hebben Martijn gevraagd de spelregels van handbal uit te leggen omdat hij dat goed kan. Daarnaast heeft hij ruime ervaring als handbalcoach. 

1. Opsomming
2. Tegenstelling
3. Tijdsvolgorde
4. Oorzaak-gevolg

Om welk tekstverband gaat het hier?

Ik kreeg een hapje en een drankje.

1. Reden
2. Opsomming
3. Oorzaak-gevolg
4. Tegenstelling