Les 1B: Vogels (huisvesting en voeding)

• Dierverzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Hoofdstuk 2. Vogels

IBS 3: Dierenspeciaalzaak

MBO niveau 2

Gezondheid

Gezonde vogel:

• Alert
  
• Actief
  
• Een mooi aaneengesloten verendek
  
• Eten en drinken voldoende
  
• Ontlasting is stevig en heeft de juiste kleur
  

Niet goed:

• Vogel voldoet niet aan bovenstaande kenmerken
  
• Zit ergens in een hoekje
  
• Uitwendige parasieten

Iets mis? --> dierenarts voor bloed- of mestonderzoek

Hoe bepaal je de conditie van een vogel?

Conditie

Door de veren lastig te bepalen.

• kijk naar het borstbeen:

            - kan je het vastpakken; te mager

                (kijk wel naar de vogelsoort)

             - borstbeen valt in de borst; te dik

•  de vogel wegen
  

Hanteren en fixeren

Voornamelijk fixeren:

  --> Zorg ervoor dat de borstbeen en buik vrij blijven;

                    vanwege ademhaling en anders de temperatuur te hoog oploopt

Huisvesting

Verschilt per soort:

• Afmetingen
  

      let op grootte vogel, maar ook lengte staart en spanwijdte vleugels

• Materiaalkeuze
  

      hoe stevig, grootte gaas, grootte panelen

      (hou rekening met de kleinste vogels in de volière, denk dus ook aan de jongen!)

Houten frame plaatsen op een stenen/betonnen ondergrond.

Scherpe kantjes wegvijlen of afdekken, ruw hout schuren

Gaas volière

• Vierkant verzinkt
  
• Vierkant gelast verzinkt
  
• Vierkant geplastificeerd
  
• Vierkant gelast geplastificeerd
  
• Kippengaas zeskant
  

Wat doen papegaaien met wilgentakken?

1. zwaardvechten
2. schillen
3. gebruiken om te schuilen
4. opeten

Beplanting

• Mooi om te zien
  
• Fijne schuilplaats
  
• Schaduwrijke rustplaats
  

Kijk naar de vogelsoort voor het soort beplanting.

      Let ook op welke planten giftig zijn!

Let op dat vogels nog wel kunnen vliegen.

Parkieten en papegaaien alleen takken (vernielzuchtig):

 wilgentakken: kunnen ze schillen en als nestmateriaal gebruiken

Waar moet je opletten
bij zitstokken?

Zitstokken

Met beplanting verschillende dikte stokken:

     --> voetspieren gebruiken (minder kans op voetzweren)

Nachthokken en hokken zonder beplanting:     zorgen voor juiste dikte zitstokken

  --> diameter dusdanig dat de uiteinden van de tenen tot net iets voorbij de middellijn komen.

Als de zitstok niet goed is:

• Veroorzaken te lange nagels of kramp in de poten
  
• Stokken boven drink- of voerbakken
  
• Stokken recht boven elkaar
  

Wat voor bodembedekking
kan je gebruiken voor vogels?

Bodemmateriaal

Meestal zand:

 - nadeel: neemt slecht vocht op

 - voordeel: vogels vinden het prettig

Andere keuzes:

• Schelpenzand (bevat grit en kiezel; vertering voedsel)
  
• Zilverzand (goedkoper, zelf grit en kiezel toevoegen)
  
• Rivierzand (niet duur, bevat wel kiezel)
  
• Kattenbakkorrels, houtkrullen, gehakseld stro en hennepstro (neemt goed vocht op, wel stoffig)
  

Nestmogelijkheden

Zorg voor voldoende nestgelegenheid

Nestmateriaal;

Hooi, kokosvezel, silastouw, dierenhaar en kleine takjes

Wat is belangrijk bij
een buitenvolière?

Buitenvolière

• Vlucht: niet alleen hoog, maar ook lang zodat vogels kunnen vliegen
• Sluis: ontsnappen voorkomen door dubbele deur
• Nachtverblijf:

      - ‘s nachts vogels binnen

      - vogels overnachten graag hoog

       - tochtvrij

       - vrij van ongedierte

       - gemakkelijk te reinigen

Sierkooi

Vogel in kooi in huiskamer: half uur per dag door de huiskamer laten vliegen! 

   (eerste paar keer gordijnen dicht)

• Over het algemeen 1 vogel
  
• Passend bij vogelsoort
  
• Voldoende vliegmogelijkheid
  
• Tochtvrij plaatsen
  
• Parkieten en papegaaien willen alle gezinsactiviteiten mee kunnen maken
  
• Parkieten hebben horizontale spijlen nodig om te kunnen klimmen, kanaries niet
  

Kamervolière en broedkooi

Kamervolière

• Grotere kooi voor meerdere vogels binnen in huis
  
• Kan rommel veroorzaken
  

Broedkooi

• Bedoeld voor kweken van vogels
  
• Juiste maat voor een koppel van bepaalde soort
  
• Ruimte voor juiste nestgelegenheid 

Vitrinekooi

• Voorzijde van glas en zijkanten dicht
  
• Geeft weinig rommel
  
• Geschikt voor schuwere vogels, geeft meer rust
• Zorg wel voor voldoende ventilatie
  
• Zet hem uit de zon
  

Spijsvertering

Zaadje (voer):

• Komt via slokdarm in de krop;
  

      wordt geweekt

• Naar de kliermaag;
  

      extra verteringssappen

• Zaadje + sappen naar spiermaag;
  

      malen met scherpe maagkiezels en door sterke         samentrekkingen maagwand  (kiezeltjes soms vervangen wegens slijtage)

• Naar de dunne darm
  

      bestaat uit twaalfvingerige darm, jejunum en alvleesklier

• Naar de (korte) dikke darm
  
• Cloaca
  

Hoe kunnen de kiezeltjes in de spiermaag vervangen worden?

Rantsoenindeling

Carnivoren

 - vleeseters (sperwer/uil/arend)

 - insecteneters (specht / vliegenvanger)

 - kadavers (gier)

Herbivoren

 - zaadeters (vinken, mezen)

 - fruiteters (beo, toekan)

 - planteneters (ganzen, eenden)

 - nectareters (kolibrie)

Omnivoren (kippen, kraaien, eksters)

Juiste voeding

• Juiste verhouding voedingsstoffen
  
• De juiste acceptatiegraad (vogel moet kunnen en willen eten)
  
• Variëren met de periode waarin de vogel zich bevindt. bijv.;
  

 - broedperiode

     voer rijker zijn aan eiwitten --> extra insectenvoer of eivoer

 - kweekperiode

     extra calcium toevoegen

 - bepaalde rassen zaadeters die hun jongen alleen levend voer of dierlijke eiwitten voeren 

   (dan al introduceren, wegens herkenning)

Wat is sepia?

1. het rugschild van een soort inktvis
2. een schelp
3. een krijtplaat
4. een knaagsteen

Soorten voeding

• Zaden
  

 bijv. gekiemd zaad (rijk aan essentiële vetzuren, licht verteerbare koolhydraten en vitaminen)

• Krachtvoer
  

 kant en klaar:

 - eivoer

 - universeelvoer (voor vruchten- en insectenetende vogels)

  geplette en gemalen bessen en zaden, gedroogde garnalen en insecten

• Groenten en fruit
  

 appel, peer, druif, banaan, kiwi, sinaasappel, 

mandarijn, dadel, vijg, rozijnen, abrikozen (vers of 

gedroogd), wortel, tomaat, maïs(kolf), ananas, gewelde krenten en rozijnen, wortel, peterselie, papaja en broccoli. avocado = giftig!

• Levend voer
  

 bevat veel eiwitten, maar ook koolhydraten, vitaminen, mineralen.

 bijv. meelwormen, buffalowormen, wasmotlarven of fruitvliegjes

• Sepia
  

 = het rugschild van de zeekat (soort inktvis)

 bevatten veel mineralen + snavel slijten 

eivoer

universeel voer

zaden

Noem levend voer
voor volièrevogels.

Welke vogelsoorten krijgen universeelvoer?

1. vlees- en kadaver-etende vogels
2. vruchten- en insectenetende vogels
3. omnivoren
4. nectar- en planteneters

Voeding

Bepalen juiste rantsoen de volgende vragen stellen:

• Wat voor soort eter is de vogel? (zaadeter, vleeseter, nectareter enz.)
  
• In welke periode zit de vogel? (opgroeien, ruien, voortplanting enz.)
  
• Wat eet de vogel in zijn natuurlijke omgeving?
  
• Heeft de vogel bepaalde voedingsstoffen essentieel nodig?
  
• Hoe voeren we de vogel in gezelschap?
  

Benoem verschillende
huisvestingvormen voor
vogels.

Aan de slag!

Hoofdstukvragen:

H 2 Vogels

Leeractiviteiten:

3.1 Volièrevogels herkennen 

3.2 Advies geven

3.3 Onderdelen volièrevogels

3.4 Zaadmengsels herkennen en benoemen (op school!)

3.5 Huisvesting en broedzorg (op school!)

joinmyquiz.com 

vogels: 0061 8457