3 MAVO Thema 4 BS5 26 januari 2021

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

Thema 4: ordening en evolutie

BS5 Bacteriën en schimmels

Huiswerk BS4

Bruce, Floor, Demi, Jens, Xavier, Thom, 

Emmy, Ramses, Floortje V.

Programma

1. Herhaling BS1 t/m BS4

2. Doelen

3. Uitleg BS5 bacteriën en schimmels

4. Aan de slag

Morgen uitleg BS6: Planten

Wat is een ander woord voor "ordenen"?

Welke proces vindt er plaats in bladgroenkorrels?

Hoe kan een dier ervoor zorgen dat hij niet opgegeten wordt?

Wat is evolutie?

Wat is een populatie?

plantencel

dierlijke cel

schimmelcel

bacterie

Welke 3 domeinen zijn er?

Welke 4 rijken zijn er?

Wanneer behoren organismen tot dezelfde soort?

Wat is evolutie?

Waaraan konden biologen zien dat er nieuwe soorten zijn ontstaan? Denk aan de argumenten voor evolutie

Wat zijn fossielen?

Wat is een rudimentair orgaan?

De geschiedenis van het leven op aarde wordt verdeeld in tijdperken. De tijdperken worden verder onderverdeeld in perioden.

1. juist
2. onjuist

Aan het einde van de les:

- ken je de belangrijkste kenmerken van bacteriën en schimmels

- weet je hoe bacteriën en schimmels zich voortplanten

- weet je hoe bacteriën en schimmels schadelijk kunnen zijn

- weet je hoe bacteriën en schimmels nuttig kunnen zijn

Bacteriën?

BS5 Bacteriën & schimmels

- Zitten overal (handen, oren, wangen)

- Mobiele telefoon --> 25.000 bacteriën per cm²

Veel bacteriën zijn nuttig, maar je hebt ook 

schadelijke bacteriën. Dit geldt ook voor 

schimmels.

Bacteriën - kenmerken

- eencellig

- zeer klein: enkel met microscoop te zien: elektronenmicroscoop (10.000 keren vergroten) --> zweepharen (voortbewegen)

- GEEN kernmembraan/kern: chromosomen liggen los in het cytoplasma; chromosomen zijn kringvormig

- WEL celwand

Schimmels - kenmerken

Domein --> eukaryoten

- eencellig (=gist) of meercellig (lange, dunne draden: schimmeldraden --> beschimmelde boterham/ paddestoelen)

- GEEN bladgroenkorrels

- wel een celwand en celkern

Bacteriën - voortplanting

- door celdeling

- 1, 2, 4, 8 enz.

- snel! veel nieuwe bacteriën in
korte tijd! onder gunstige
omstandigheden kan een bacterie
zich elk halfuur delen.

 

Deling van een bacterie

Schimmels - voortplanting

- gisten (eencellige schimmels) planten zich voort door deling

- meercellige schimmels planten zich voort met  sporen; 

dit zijn cellen waaruit een nieuwe schimmel kan ontstaan

Bacteriën en schimmels

Bacteriën en schimmels kunnen nuttig en schadelijk zijn.

Voeden zich met dode resten van organismen.

Bacteriën en schimmels

Bacteriën en schimmels worden ook wel reducenten genoemd, omdat ze dode resten van organismen opruimen. 

Hierbij komen voedingsstoffen (voedingszouten) vrij die door planten kunnen worden gebruikt.

Bacteriën en schimmels

Productie voedingsmiddelen: 

- Bacteriën: yoghurt, zuurkool

- Schimmels: kaas, brood, bier en wijn

Bacteriën en schimmels

- Bacteriën en schimmels worden ook gebruikt bij het maken van medicijnen (bijvoorbeeld penicilline), hormonen en eiwitten

- biotechnologie: het gebruik van organismen in technische processen

Bacteriën en schimmels

Bacteriën en schimmels kunnen ook schadelijk zijn:

- voedselbederf

- infecties: ziekteverwekkers

Met een goede hygiëne kan je dit voorkomen.

Bacteriën en schimmels

Bacteriële infecties:

- bijv. longontsteking en oorontsteking 

- wordt bestreden met antibiotica

Schimmelinfecties:

- bijv. zwemmerseczeem

- wordt bestreden met geneesmiddelen (GEEN antibiotica)

Aan de slag

Opdrachten & begrippen van BS5 & BS6 maken

- BS5 Opdracht 38 t/m 42 

Morgen
- BS6 Opdracht 49 t/m 53 

Wil je meer oefenen? Dan mag je meer opdrachten maken